Geachte lezer,

Voor u ligt het jaarverslag (of eigenlijk tweejaarsverslag) van de Maatschappij Voor Beter OV. Dit verslag bestrijkt de periode van 18 augustus 2010 tot en met 30 juni 2012 en sluit af met een kleine vooruitblik en een financiële verantwoording. Het begint met een voorwoord van de hand van Stefan Hulman, algemeen directeur van 9292.

Amsterdam, 26 september 2012,

Maatschappij Voor Beter OV,

Martijn Coenen,

Trudy Nielsen,

Rikus Spithorst,

Bernard de Vries,

partners.

Voorwoord van Stefan Hulman

Een belangenvereniging zet zich in voor een onderwerp, vaak met maatschappelijke relevantie, dat voor een bepaalde groep mensen belangrijk is. Ik heb even gegoogled, zoals u ziet. De naam 'Maatschappij Voor Beter OV' laat wat dat betreft niets te raden over. En dat is ook precies de wijze waarop Voor Beter OV opereert: duidelijk in doelen en taal.

Voor 9292 is ze daarmee een interessante gesprekspartner die zich een natuurlijke plek heeft verworven naast de andere organisaties voor reizigersbelangen.

Voor Beter OV heeft inmiddels laten zien dat zij een eigen, unieke rol kunnen vervullen in de OV-wereld, op basis van hun eigen thema's. Leest u hiervoor vooral het onderhavige jaarverslag.

De oprichting van de Maatschappij Voor Beter OV

Op 18 augustus 2010 ging de Maatschappij Voor Beter OV van start. Opgericht door Trudy Nielsen, Rikus Spithorst en Bernard de Vries. De doelstelling laat zich goed samenvatten in de beginselverklaring die op de website, op briefpapier, op persberichten en in andere uitingen nagenoeg altijd manifest aanwezig is:

De Maatschappij Voor Beter OV zet zich in voor het (verder) verbeteren van het vervoer per trein, bus, tram, metro, veerboot en taxi in Nederland. De Maatschappij Voor Beter OV komt op voor de reiziger. Uitsluitend goed en betaalbaar openbaar vervoer helpt mobilisten de juiste keuze te maken. Dit in het belang van het milieu, de economie en het goed waarborgen van mobiliteit voor iedereen.

Is het met het OV in Nederland dan zo slecht gesteld? In het algemeen niet, maar Voor Beter OV is desondanks van mening dat op sommige vlakken het OV dringend verbetering behoeft. Daarom vraagt Voor Beter OV aandacht voor de aspecten die niet goed gaan. Immers: Voor Beter OV vindt dat het OV een grote rol kan en moet spelen in het draaiende houden van onze mobiliteit en daarmee van onze economie, en dat het OV een bijdrage kan en moet leveren aan een duurzamer Nederland. Die rol kan het OV uitsluitend spelen, wanneer de kwaliteit verder wordt verbeterd, zodat veel minder mensen dan nu het OV links laten liggen.

Naast de beginselverklaring prijkt ook de mascotte, ‘Meneer Beter’, op veel uitingen. Als logo kiest Voor Beter heel bewust niet voor een mooi gestileerd vervoermiddel, maar voor een reiziger. Want dáár gaat het uiteindelijk om. De reiziger. Dat de mascotte een meneer is, is overigens toeval, en is zeker niet bedoeld als miskenning van het feit dat ongeveer de helft van de OV-reizigers vrouw is.

Maatschappij Voor Beter OV is best een lange naam. Daarom wordt in uitingen veelal de kortere merknaam ‘Voor Beter OV’ gebruikt. Dus ook in dit jaarverslag, dat feitelijk een tweejaarsverslag is. Het beschrijft de periode van 18 augustus 2010 tot en met 30 juni 2012.

De Maatschappij Voor Beter OV wordt getrokken en geleid door een kleine groep mensen die beschikken over de benodigde deskundigheden en vaardigheden (de ‘partners’, te weten sinds de oprichting Trudy Nielsen, Bernard de Vries en Rikus Spithorst, en sinds 1 februari 2012 aangevuld met Martijn Coenen). Per onderwerp kunnen zij steun vragen bij een netwerk van mensen die hebben aangegeven, de Maatschappij Voor Beter OV zo nu en dan een inhoudelijk handje te willen helpen. Dit netwerk biedt een breed scala aan deskundigheid over de vele aspecten van het openbaar vervoer. De mensen die die helpende hand op structurele basis toesteken, noemen we ‘vaste adviseurs’. Een modern georganiseerde club als de Maatschappij Voor Beter OV biedt dus niet zozeer plaats aan een massa hoofdbestuurs-, afdelingsbestuurs- en werkgroepleden, maar is een thuis voor de ‘nieuwe vrijwilliger’ (een term die inmiddels ook al niet zo ‘nieuw’ meer is). Veel mensen hebben geen behoefte meer aan zo’n vast verband met allerlei verplichte wekelijkse of maandelijkse vergaderingen.

De Maatschappij Voor Beter OV is een onafhankelijke organisatie en staat dus los van politieke partijen, vakbonden, milieuverenigingen of andere maatschappelijke groeperingen, maar is wel bereid tot samenwerking waar dat nuttig is. Voor Beter OV wil ook beslist geen gebruikmaken van subsidies, om deze onafhankelijke positie te waarborgen.

Voor Beter OV tot nu toe

Voor Beter OV kende een vliegende start. Door vervoerders, hun opdrachtgevers en andere betrokkenen bij het OV werd Voor Beter OV hartelijk verwelkomd als aanvulling op andere belangenbehartigers, en kranten en informatieve websites schreven welwillende artikelen.

Ook de eerste acties van Voor Beter OV, namelijk aan Verispect (in de volksmond “het IJkwezen”) vragen hoe de nauwkeurigheid van de OV-chipkaart door dit instituut wordt getoetst (niet) en een beroep op de Wet Openbaarheid Bestuur over de vertrekpunctualiteit van de Rotterdamse vervoerder RET (tram en bus minder dan 50%) zetten Voor Beter OV goed op de kaart, zowel binnen de OV-sector als in de media. En boem, daar waren we!

Voor Beter OV benoemt zowel de positieve als de negatieve gebeurtenissen in het OV, en kiest daarbij voor niet mis te verstane formuleringen. Om in de beeldvorming een zeker evenwicht te bewerkstelligen, worden ook de goede zaken genoemd. Voor Beter OV draagt het OV een warm hart toe, maar is natuurlijk geen applausmachine. Er wordt altijd getracht, eerst een probleem opgelost te krijgen voordat de media worden benaderd. Wanneer er overigens onterechte kritiek op vervoerders wordt geleverd, neemt Voor Beter OV daar ook publiekelijk afstand van.

Voor Beter OV maakt geen deel uit van officiële overlegorganen zoals het LOCOV. Voor Beter OV geeft prioriteit aan het goed onderhouden van informele contacten met beslissers in en om het OV. In een vroeg stadium bij een kopje koffie kan vaak meer worden bereikt dan in een formele vergadering waar de beleidsvoornemens feitelijk al min of meer zijn dichtgetimmerd.

Observaties door de partners en de adviseurs in voertuigen en op haltes en stations vormen een belangrijke informatiebron over het reilen en zeilen van het OV. Daarnaast zijn ook commentaren en suggesties van reizigers nuttig bij deze informatievergaring.

Toen Voor Beter OV een jaar bestond en had laten zien geen eendagsvlieg te zijn, is er begonnen met het werven van sympathisanten en is er de mogelijkheid om donaties over te maken ingesteld.

Het aantal vaste adviseurs is gestaag gegroeid. Langzaam maar zeker, in een rustig tempo zonder groeistuipen en de ‘personele ongelukjes’ die daarbij op de loer kunnen liggen. Op 30 juni 2012 telde Voor Beter OV 13 vaste adviseurs.

In juni 2012 gaf Voor Beter OV gehoor aan de uitnodiging van Railforum om, ‘partner in kennis’ te worden. Voor Beter OV ziet deze uitnodiging als een blijk van waardering en erkenning van het bestaansrecht van Voor Beter OV namens de OV-sector.

Doelen: wat heeft Voor Beter OV bereikt, en wat niet?

Voor Beter OV heeft zich de afgelopen twee jaar bemoeid met heel veel aspecten van het OV. Op www.voorbeterov.nl doet Voor Beter OV uitvoerig verslag van activiteiten, initiatieven en resultaten.

Wat wij hebben bereikt, vatten wij in dit jaarverslag kort samen: Ook de Rotterdamse vervoerder RET dient zijn punctualiteitsprestaties voortaan openbaar te maken, de afspraken rond het evacueren van gestrande treinen zijn aangescherpt (en worden beter gehandhaafd al is het natuurlijk van belang het aantal storingen nog veel verder terug te dringen) en in diverse steden is compensatie afgedwongen voor reizigers die de dupe van stakingen of chipkaartstoringen waren geworden. De NS heeft gevolg gegeven aan ons verzoek om bij inkrimpingen van de treindienst in ieder geval te zorgen dat laatste aansluitingen gehandhaafd blijven. Ook zijn suggesties over kwaliteitsverbetering bij vervangend busvervoer door de NS overgenomen.

Er is ook nog een aantal ‘lopende zaken’ die wij in dit jaarverslag willen aanstippen. Voor Beter OV diende een klacht in bij de NMa over de NS, die de Intercitydienst minder aantrekkelijk maakt om op die manier reizigers te verleiden, te kiezen voor de dure hogesnelheidstrein. Ook uitte Voor Beter OV bezorgdheid over het onderbrengen van de reisinformatie voor treinpassagiers bij de NS. Dat was voor de NMa aanleiding, deze overdracht vooralsnog niet toe te staan. Ook met ProRail onderhoudt Voor Beter OV intensief contact, met name over de betrouwbaarheid van de infrastructuur en plannen om het aantal wissels op het spoorwegnet fors te verminderen. Bij de minister van Infrastructuur en Milieu deed Voor Beter OV zijn beklag over het niet goed toepassen van Europese regels op het gebied van reizigersrechten op vervangend vervoer bij stremmingen. Een doorn in het oog is de zeer zwakke manier waarop de grootstedelijke en regionale vervoerbedrijven optreden tegen wilde stakingen. Voor Beter OV erkent het in de wet verankerde stakingsrecht, maar vindt stakingen die niet vooraf zijn aangekondigd, voor reizigers door de onmogelijkheid om zich daarop voor te bereiden onaanvaardbaar.

Ook de ronduit slordige manier waarop vervoerders en hun opdrachtgevers omgaan met tekortkomingen in het OV-chipkaartsysteem behoeft nog steeds dringend verbetering. Het gaat niet slechts om het opheffen van een paar manco’s: de opzet van het systeem zelf deugt nog niet en er is nog een forse verbeterslag nodig. Zowel wat betreft transparantie, verkapte tariefsverhogingen als gebruiksgemak. Eveneens blijft Voor Beter OV zich afzetten tegen uitpuilende trams, bussen, metro’s en treinen en tegen het uitdunnen van treindiensten terwijl de weersomstandigheden daar feitelijk geen aanleiding toe vormen.

Voor Beter OV heeft de minister van Infrastructuur en Milieu uitgebreid geadviseerd over wat er in de nieuwe concessies voor het reizigersvervoer per spoor zou moeten worden opgenomen om het belang van de reiziger veel meer dan nu voorop te stellen. Ook is Voor Beter OV met een zekere regelmaat op bezoek bij 9292 om te trachten, slimme dingen te zeggen over de verdere modernisering van de reisinformatie. Verder praat Voor Beter OV met onder meer regionale vervoerbedrijven en hun opdrachtgevers, en met ambtenaren en politici.

Over al deze informele overleggen merkt Voor Beter OV nadrukkelijk op, dat meedenken over een bepaalde kwestie zeker niet automatisch betekent dat Voor Beter OV het dus eens is met de beslissingen die een gesprekspartner uiteindelijk neemt. Overleg is iets anders dan medeplichtigheid of medeverantwoordelijkheid. Indien Voor Beter OV een genomen beslissing onderschrijft, meldt Voor Beter OV dat altijd nadrukkelijk.

Er zijn natuurlijk ook dingen niet gelukt. De Fyra valt nog heel vaak uit en is nog steeds niet toeslagvrij, jaar in jaar uit is de Amsterdamse metrotunnel ’s zomers buiten gebruik wegens mislukte werkzaamheden en ook het laten voortbestaan van een aantrekkelijk stads-/streeksupplement bij de NS-trajectkaart heeft Voor Beter OV niet weten af te dwingen.

En ook een doelstelling voor Voor Beter OV zélf is niet gehaald. Het zonder budget werven van sympathisanten valt niet mee. In plaats van de gehoopte ongeveer 1.000, bleef de teller op 30 juni 2012 bij 216 sympathisanten steken. Ook de sympathisanten regelmatig via een nieuwsbrief raadplegen over, en op de hoogte houden van activiteiten, is door tijdgebrek nog niet van de grond gekomen.

Vooruitblik

De komende jaren wil Voor Beter OV doorgaan op de ingeslagen weg. Vooral op basis van informele contacten proactief zo veel mogelijk voor de reiziger gedaan krijgen, en indien nodig mede onder druk van gegenereerde media-aandacht rechtzetten van tekortkomingen in het OV.

Speerpunten voor de komende tijd zijn de vervoerconcessies en de beheerconcessie op het spoor, het oplossen van problemen met de OV-chipkaart, het verbeteren van de op stations en in treinen getoonde reisinformatie voor treinpassagiers en het afwenden van dreigende bezuinigingen op met name het stads- en streekvervoer, en daarmee samenhangende verslechteringen van het OV.

Ook de positie van ProRail binnen de spoorsector is een punt van discussie, een discussie waar Voor Beter OV een bijdrage aan wil leveren.

Voor wat betreft Voor Beter OV is er ook een intern verbeterpunt. Er zal werk worden gemaakt van een betere communicatie met de sympathisanten.

Voor Beter OV hoopt het aantal vaste adviseurs in een rustig tempo te laten doorgroeien en hoopt stappen vooruit te zetten qua aanwas van sympathisanten. De kosten worden in ieder geval de komende tijd, voor zover niet gedekt door giften, gedragen door de partners. Voor Beter OV hoopt dat de stijgende lijn in de ontvangen giften de komende tijd zal doorzetten. Hoe dan ook: ook de komende tijd zal Voor Beter OV steeds de tering naar de nering moeten zetten.

Financiële verantwoording

Omdat de Maatschappij Voor Beter OV ook giften ontvangt, is een behoorlijke verantwoording van de besteding daarvan op zijn plaats.

De verantwoording op de volgende en tevens laatste pagina van dit jaarverslag laat zien, wat er tot en met 30 juni 2012 aan giften is ontvangen en waaraan dit geld is besteed. Daarnaast is door de partners zorg gedragen voor betaling van een aantal andere kosten, zoals met betrekking tot de Voor Beter OV-telefoon, representatie, internetfaciliteiten en computerapparatuur. Deze kosten bedragen zo’n 20 euro per maand.

Het grootste deel van de uitgaven betreft treinkaartjes tweede klas, waar mogelijk tegen 40% korting. Dat is het gevolg van de vele persoonlijke contacten die Voor Beter OV onderhoudt. Contacten die vaak zeer effectief zijn.

Deze verantwoording geeft dus niet een compleet beeld van alle kosten die aan Voor Beter OV zouden kunnen worden toegerekend. Er wordt echter wel een beeld geschetst van de zorgvuldige wijze waarop de ontvangen giften zijn besteed.

De heer Eric van Wijk te Amsterdam heeft deze verantwoording en de bijbehorende bescheiden beoordeeld op juistheid, en verklaart dat deze verantwoording een getrouw overzicht geeft van de ontvangsten en uitgaven -voor zover deze uitgaven worden gedekt uit de ontvangen giften- van de Maatschappij Voor Beter OV.

BEGINSALDO BANK 18 augustus 2010  0,00

UITGAVEN:

BUREAUKOSTEN                             121,93

COMPUTERKOSTEN                          57,80

REISKOSTEN                                   229,90

REPRESENTATIE                               12,50

TOTAAL UITGAVEN                                            422,13

EINDSALDO BANK 30 juni 2012                             69,74

TOTAAL                                                                              491,87

INKOMSTEN:

GIFTEN                                                             491,64

RENTE                                                                  0,23

TOTAAL                                                                              491,87


Indien u dit jaarverslag wilt lezen als pdf-bestand of wilt printen, klik dan hier .