9 februari 2022

SCHRAPPEN THUISWERKADVIES SLECHT IDEE

Reizigersorganisatie Maatschappij Voor Beter OV is tegen het voorgenomen schrappen van het thuiswerkadvies. De OV-bedrijven kunnen de daardoor te verwachte toestroom van reizigers niet aan.

Door het hoge ziekte- en quarantaineverzuim hebben OV-bedrijven in het aanbod moeten snijden. De resterende treinen, metro’s, trams en bussen zijn daardoor extra druk. Het ziet er niet naar uit, dat het ziekte- en quarantaineverzuim, dat bovenop het normale verzuimpercentage komt, bij de vervoerders de komende tijd zal afnemen. Om die reden is het verstandig om -waar mogelijk- nog even thuis te blijven werken.

Mensen als haringen in een ton in het Openbaar Vervoer vervoeren is nog niet zo'n goed idee, zeker ook aangezien de controle op het dragen van mondkapjes op perrons en haltes en met name in treinen en metro’s nagenoeg geheel afwezig is.


2 februari 2022

COMMENTAAR OP UITGEDUNDE DIENSTREGELINGEN

Veel vervoerders hebben aangekondigd dat ze wegens hoog personeelsverzuim wegens Corona (ziekte en quarantaine) hebben gesneden in de dienstregeling. Een veelgehoord argument daarvoor is dat de overige diensten dan met grote zekerheid wél kunnen worden gereden. Een deel van de inkrimpingen is al ingegaan, de komende weken wordt nog verder in de dienstregeling gesneden. Het gaat hier overigens niet uitsluitend om rijdend personeel, maar bijvoorbeeld ook om onderhoudsmonteurs.

Het afgelopen weekend was er met name bij de NS veel ongeplande uitval. Maandag laten we buiten beschouwing wegens de storm die over ons land trok, waardoor veel bovenleidingen door rondwaaiende takken en andere rommel beschadigd raakten. De afgelopen dagen werd de resterende dienst vrij goed gereden.

Voor Beter OV heeft wel een aantal opmerkingen en aanbevelingen.

Hoeveel uitval bij de NS?

De NS stelt dat 85% van de treinen blijft rijden. Dit betreft 10% op korte termijn op te heffen treinen plus de 5% die in december al waren geschrapt. Overigens is dit getal niet echt maatgevend. Het moet gaan om het aangeboden aantal zitplaatskilometers: een Sprinter met 200 stoelen die wél rijdt kan je rekentechnisch niet op één hoop gooien met een Intercity met 1.000 stoelen die niet rijdt.

Voor alle vervoerders moet gelden dat het percentage opgeheven aanbod niet hoger is dan het percentage ziekte- en quarantaineverzuim ten gevolge van Corona (dus totale verzuim minus het normale verzuim in deze tijd van het jaar). De uitsnijdingen mogen niet worden misbruikt als een verkapte bezuinigingsmaatregel.

Capaciteit:

Vervoerders dienen te zorgen, zeker nu ten tijde van de Corona-pandemie, voor een veilige situatie waarbij reizigers voldoende afstand kunnen houden en niet als haringen in een ton worden vervoerd. De treinen en metro’s die blijven rijden dienen behoudens op de stilste uren van de dag op maximale lengte te zijn. Bussen die blijven rijden dienen van het grootst beschikbare (en waar mogelijk gelede) model te zijn. Het doel hiervan is dus het vermijden van te grote drukte in voertuigen. Frequenties mogen nergens slechter zijn dan de minimumeisen in de geldende eisenprogramma’s en concessies.

Aansluitingen, eerste en laatste ritten:

Bij het uitdunnen van dienstregelingen dienen aansluitingen in stand te blijven. Dus het moet (ook tussen verschillende vervoerders) niet zo zijn dat aansluitingen verloren gaan doordat op trajecten niet het ene half uur vervoerder X zijn dienst opheft, en op het aansluitende traject vervoerder IJ dat juist op het andere halfuur doet, waardoor telkens lange wachttijden voor reizigers ontstaan. Reeds nu gaat dit bijvoorbeeld rond Zoetermeer al mis tussen streekbussen en treinen. Voorts dienen de eerste en laatste ritten/verbindingen te allen tijde te blijven rijden.

Reisinformatie:

Alle reisinformatiekanalen dienen ruim van tevoren de juiste dienstregelingen en reisadviezen te presenteren. Digitale vertrekborden op stations en haltes dienen goed te functioneren, omdat deze de juiste informatie geven, in tegenstelling tot papieren vertrekstaten op stations en haltes.

Toeslag en GTBV:

Ook op de HSL rijden minder treinen. Dat houdt in dat reizigers langer moeten wachten. Daardoor valt het heffen van een toeslag op dit traject -tussen Schiphol en Rotterdam- niet te rechtvaardigen.

De Geld-terug-bij-vertraging-regeling dient, behoudens gevallen van overduidelijke misbruik, te worden gehanteerd op basis van de normale dienstregeling, dus niet op basis van de ingekrompen dienstregeling.

ProRail:

Waar wij begrip hebben voor de personeelsproblemen bij de vervoerders, hebben wij dat minder voor de tekorten bij ProRail. Daar was de personeelssituatie op verkeersleidingposten sowieso al precair, los van de gevolgen van de coronapandemie.


1 april 2021

SCHOONMAAKPLICHT REIZIGER ONBEHOORLIJK

Voor Beter OV is slecht te spreken over het besluit van de spoorvervoerders, dat treinreizigers na hun reis de door hen gebruikte stoelen, armleuningen en handgrepen zelf dienen te reinigen om het aantal coronabesmettingen omlaag te krijgen.

Met ingang van vandaag dienen treinreizigers in het bezit te zijn van ontsmettingsdoekjes op alcoholbasis, waarmee hun stoelen en dergelijke na gebruik dienen te worden afgenomen, zo laten de spoorwegmaatschappijen weten. Ook dienen reizigers aan conducteurs en toezichthouders desgevraagd aan te tonen dat ze in het bezit zijn van de vereiste ontsmettingsmaterialen.

Voor Beter OV-voorzitter Rikus Spithorst: “Het schoonhouden van treinmaterieel is de verantwoordelijkheid van de vervoerder, en dus niet van de reiziger. Schoonmaakkosten zitten verdisconteerd in de ritprijs die de reiziger sowieso al betaalt, dus is het opleggen van een schoonmaakplicht aan de reiziger niets anders dan onbehoorlijk afschuiven. Daarnaast dienen conducteurs zich bezig te houden met kaartcontrole en het geven van reisinformatie. Daarmee hebben ze het al druk genoeg, en toezicht op schoonmaakspullen bij reizigers kan betekenen dat die primaire taken in het gedrang komen. Voorts is het vreemd dat de drukknoppen om deuren te openen in het ‘Aktieplan Coronareiniging’ niet zijn meegenomen.”

Om problemen onderweg te voorkomen, raadt de reizigersclub passagiers aan, de schoonmaakdoekjes wel mee te nemen, hangende de uitkomst van een bezwaarprocedure bij branche-organisatie OVNL.

Naschrift: laat de schoonmaakdoekjes maar thuis. Het is uiteraard:


25 maart 2021

NOS SUGGEREERT DAT ER GEEN TE DRUKKE TREINEN ZIJN

Voor Beter OV is verbaasd over een bericht in het NOS-journaal, waarin wordt gesteld dat de NS vindt dat er geen te drukke treinen zijn. Er wordt bij de reizigersorganisaties en de NS veel geklaagd over te drukke treinen. Daarbij gaat het in veel gevallen niet slechts om het bezet zijn van alle zitplaatsen, maar juist over het opeengepakt moeten staan in veel te volle treinen. Beruchte trajecten zijn de spoorlijnen ten Noorden van Zwolle en de treindiensten op de Zaanlijn, tussen Amsterdam en Alkmaar. Toch blijft de NS volgens het NOS-journaal het bestaan van te drukke treinen glashard ontkennen.

Voor iedereen is er een zitplaats, citeert de NOS de NS. Daarna wordt directielid Tjalling Smit aan het woord gelaten: “Alleen, dat betekent wel in voorkomende gevallen dat je naast een andere reiziger zit. En ja, mensen zijn nu eenmaal gewend om overal anderhalve meter afstand te kunnen houden en een mondkapje te kunnen dragen, en in het Openbaar Vervoer lukt dat niet.”

Nadat het Outbreak Management Team al eerder alarm sloeg over te drukke treinen, deed de NS dat af met de mededeling dat nu eenmaal met de overheid was overeengekomen dat alle zitplaatsen bezet mochten zijn. Navraag bij het OMT bracht vandaag aan het licht dat de opmerkingen van het OMT over drukke treinen zich niet beperkten tot treinen waarvan alle zitplaatsen bezet waren, maar dus ook gingen over de treinen waarin reizigers opeengepakt staand worden vervoerd.

Voor Beter OV heeft aan het begin van de middag de NS uitgenodigd om het ontkennen van de te grote drukte recht te zetten. De NS heeft op die uitnodiging gereageerd. De reactie van de NS kort samengevat: Een viertje voor jezelf en de tas naast je, die tijd is straks voorbij. NS waarschuwt dat reizigers er rekening mee moeten houden dat het weer drukker wordt in de trein naarmate Nederland uit de lockdown komt. Het uitgangspunt van onze dienstregeling in deze tijd is dat elke reiziger een zitplaats heeft. Het betekent wel dat reizigers steeds vaker naast elkaar zullen zitten.

Voor Beter OV blijft bezorgd omdat er, zoals al aangegeven, nog steeds te drukke treinen rijden. Immers, mondkapjes bieden weliswaar enige bescherming tegen COVID-besmettingen, maar natuurlijk niet wanneer passagiers schouder aan schouder in elkaars nek staan te hijgen, zo vindt Voor Beter OV.


11 maart 2021

STOP ONVOORWAARDELIJKE CORONASTEUN AAN NS

De overheid moet stoppen met het ongeclausuleerd toestoppen van honderden miljoenen coronasteun aan de NS. In tegenstelling tot de steun aan de KLM, wordt aan de steun voor de NS nauwelijks een voorwaarde verbonden, terwijl de prestaties van de NS ondermaats zijn. “De overheid mag voor de NS niet een soort veredelde flappentap zijn”, aldus Voor Beter OV-voorzitter Rikus Spithorst. Een door de staat aan te wijzen Coronagezant zou kunnen toezien op het herstel van de kwaliteit die de NS de reiziger biedt.

De NS brengt onvoldoende terecht van het overeind houden van het spoorvervoer. Treinen zijn herhaaldelijk te kort (en daardoor te druk), 49 dubbeldekstreinstellen van het type DDZ staan wegens onderhoudsproblemen aan de wielen al maanden werkeloos op het zijspoor, de sprinters van het type SGM zijn uit dienst genomen. Vanuit het hele land regent het klachten over te drukke treinen, Het gaat hier om klachten die door de NS worden gebagatelliseerd. De NS suggereert dat doorgaans slechts alle zitplaatsen bezet zijn, terwijl de facto treinen uitpuilen met opeengepakte reizigerskluwens. Reizigers die een te drukke trein voorbij laten gaan in de hoop dat de volgende trein rustiger zal zijn, zijn uitgesloten van de geldterugbijvertragingregeling. Het is niet voor niets, dat ook het Outbreak Management Team (OMT) alarm heeft geslagen over te grote drukte in de treinen.

Naast de slechte kwaliteit van de treindienst is er nog een andere reden om de NS niet zomaar extra geld toe te stoppen. De NS schermt met een verlies over 2020 van 2,6 miljard euro. Dat bedrag is overdreven. Het grootste deel van dat bedrag is geen werkelijk exploitatieverlies, maar een afboeking ten bedrage van 1,6 miljard euro wegens vermeende waardevermindering van de vervoerconcessie (de vergunning om op het hoofdrailnet nagenoeg exclusief reizigerstreinen te mogen exploiteren). Die concessie zou minder waard zijn geworden omdat wordt verwacht dat in de toekomst minder passagiers per spoor zullen reizen dan oorspronkelijk was ingeschat. Dat betreft dus geen echt verlies, maar slechts een puur boekhoudkundige exercitie, die alleen van toepassing zou moeten zijn op een beursgenoteerd bedrijf omdat dan de koerswaarde wordt beïnvloed. Bij een niet-beursgenoteerde onderneming als de NS is dat echter niet aan de orde. Exploitatieverliezen voor de komende jaren dienen dan te worden vastgelegd, en niet alvast nu. Het gevaar van dubbeltelling ligt anders op de loer.

Verder heeft de overheid bij de KLM een loonoffer van het personeel als voorwaarde voor het krijgen van overheidssteun gesteld. Dat staat in schril contrast met de loonsverhoging van 4% die de NS zeer recentelijk met zijn personeel is overeengekomen, en waarvan de rekening dus linksom of rechtsom bij de overheid en de reiziger wordt neergelegd. Voor Beter OV erkent wel dat de NS efficiencyverbetering doorvoert, zoals het inkrimpen van het personeelsbestand.

De voorwaarden in de vervoerconcessie over tariefbescherming, treinfrequenties, zitplaatsaanbod enzovoort dienen onverkort van kracht te blijven. Dat neemt niet weg dat de NS wel de extra spitstreinen mag schrappen, zolang het reizigersaanbod dat mogelijk maakt. Maar het op peil houden van de standaardbediening is de keerzijde van het feit dat de NS vele jaren heeft kunnen profiteren van de zeer sobere minimumeisen die in de concessie zijn opgenomen. Het is overigens niet minister van Financiën Hoekstra die beslist “dat er maar wat minder treinen moeten gaan rijden”, het is de staatssecretaris van IenW die toeziet op naleving door de NS van de concessie-afspraken. De Nederlandse bevolking heeft recht op behoorlijk Openbaar Vervoer, ook tijdens en na de coronapandemie die ons allen hard heeft geraakt.

Kortom, nieuwe coronasteun zou slechts aan de NS mogen worden uitgekeerd wanneer de spoorvervoerder serieus werk maakt van het weer op een voldoende niveau brengen van de kwaliteit die de reiziger wordt geboden. Een door de staat aan te wijzen functionaris zou daar als Coronagezant dan op moeten toezien. Eventueel nog resterende verliezen zouden voor rekening moeten komen van het ministerie van Financiën, dat namens de staat fungeert als aandeelhouder van de NS.

AAN:
De staatssecretaris van
Infrastructuur en Waterstaat
Mevrouw S. Van Veldhoven - van der Meer
Postbus 20901
2500 EX Den Haag

Amsterdam, 11 maart 2021

Geachte mevrouw Van Veldhoven,

Naar onze mening dient de overheid niet langer ongeclausuleerd honderden miljoenen coronasteun aan de NS toe te stoppen. In tegenstelling tot de steun aan de KLM, worden aan de steun voor de NS nauwelijks voorwaarden verbonden, terwijl de prestaties van de NS ondermaats zijn. Een door de staat aan te wijzen Coronagezant zou kunnen toezien op het herstel van de kwaliteit die de NS de reiziger biedt. In deze brief lichten wij u ons standpunt nader toe en vragen wij u om onze mening mee te wegen in de besluitvorming die thans voor ligt.

De NS brengt naar ons oordeel onvoldoende terecht van het overeind houden van het spoorvervoer. Treinen zijn herhaaldelijk te kort (en daardoor te druk), 49 dubbeldekstreinstellen van het type DDZ staan wegens onderhoudsproblemen aan de wielen al maanden werkeloos op het zijspoor, de sprinters van het type SGM zijn uit dienst genomen en reizigers die een te drukke trein voorbij laten gaan in de hoop dat de volgende trein rustiger zal zijn, zijn uitgesloten van de geldterugbijvertragingregeling. Het is niet voor niets, dat ook het Outbreak Management Team alarm heeft geslagen over te grote drukte in de treinen.

Naast de achterblijvende kwaliteit van de treindienst is er nog een andere reden om de NS niet zomaar extra geld toe te stoppen. De NS schermt met een verlies over 2020 van 2,6 miljard euro. Dat bedrag is overdreven. Het grootste deel van dat bedrag is geen werkelijk exploitatieverlies, maar een afboeking ten bedrage van 1,6 miljard euro wegens vermeende waardevermindering van de vervoerconcessie. Die concessie zou minder waard zijn geworden omdat wordt verwacht dat in de toekomst minder passagiers per spoor zullen reizen dan oorspronkelijk was ingeschat. Dat betreft dus geen echt verlies, maar slechts een puur boekhoudkundige exercitie, die alleen van toepassing zou moeten zijn op een beursgenoteerd bedrijf omdat dan de koerswaarde wordt beïnvloed. Bij een niet-beursgenoteerde onderneming als de NS is dat echter niet aan de orde. Exploitatieverliezen voor de komende jaren dienen dan te worden vastgelegd, en niet alvast nu. Het gevaar van dubbeltelling ligt anders op de loer.

Verder heeft de overheid bij de KLM klimaatdoelstellingen en een loonoffer van het personeel als voorwaarde voor het krijgen van overheidssteun gesteld. Dat staat in schril contrast met de loonsverhoging van 4% die de NS zeer recentelijk met zijn personeel is overeengekomen, en waarvan de rekening dus linksom of rechtsom bij de overheid en de reiziger wordt neergelegd. Wij erkennen overigens wel dat de NS efficiencyverbetering doorvoert, zoals het inkrimpen van het personeelsbestand.

De voorwaarden in de vervoerconcessie over tariefbescherming, treinfrequenties, zitplaatsaanbod enzovoort dienen onverkort van kracht te blijven, en u speelt daarbij een belangrijke rol. Dat neemt niet weg dat de NS wel alle extra spitstreinen mag schrappen, zolang het reizigersaanbod dat mogelijk maakt. Maar het op peil houden van de standaardbediening is de keerzijde van het feit dat de NS vele jaren heeft kunnen profiteren van de sobere minimumeisen die in de concessie zijn opgenomen. Het is overigens niet uw collega Wopke Hoekstra die beslist “dat er maar wat minder treinen moeten gaan rijden”, ú bent degene die toeziet op naleving door de NS van de concessie-afspraken. De Nederlandse bevolking heeft recht op behoorlijk Openbaar Vervoer, ook tijdens en na de coronapandemie die ons allen hard heeft geraakt.

Kortom, nieuwe coronasteun zou slechts aan de NS dienen te worden uitgekeerd wanneer de spoorvervoerder serieus werk maakt van het weer op een voldoende niveau brengen van de kwaliteit die de reiziger wordt geboden. Een door de staat aan te wijzen functionaris zou daar als Coronagezant dan op moeten toezien. Eventueel dan nog resterende verliezen zouden voor rekening moeten komen van het ministerie van Financiën, dat namens de staat fungeert als aandeelhouder van de NS.

Graag vernemen wij uw visie met betrekking tot dit onderwerp en onze opvattingen en suggesties.

Met vriendelijke groet,

Maatschappij Voor Beter OV,

Rikus Spithorst,
voorzitter




9 maart 2021

NEGEREN DRUKTEMELDINGEN DOOR NS MOET NU STOPPEN

De stevige kritiek die Voor Beter OV al geruime tijd heeft, en ook onder de aandacht van de NS heeft gebracht, wordt onderschreven door het Outbreak Management Team (OMT): het is te druk in de NS-treinen. "Deze situatie is onwenselijk en contrasteert met de algemene boodschap om drukke plekken te vermijden", zegt OMT-voorzitter Jaap van Dissel.

Bij Voor Beter OV wordt, evenals bij andere reizigers- en consumentenorganisaties, massaal geklaagd over te volle treinen. De bewering van de NS dat volle treinen met name worden veroorzaakt door incidenten, herkent Voor Beter OV niet. Ook op tijdstippen zonder storingen rijden vaak veel te korte treinen, waarin reizigers onmogelijk afstand kunnen houden. De mondkapjesplicht is dan slechts een doekje voor het bloeden en biedt zeer zeker geen 100% bescherming tegen besmetting. Daarnaast handhaaft de NS de mondkapjesplicht onvoldoende. Ook de matige ventilatie in treinen speelt hierbij een rol.

Ook is Voor Beter OV slecht te spreken over de nalatigheid van de NS om passagiers te verleiden, een te volle trein aan zich voorbij te laten gaan, en de volgende te nemen. De NS meldt aan reizigers nadrukkelijk dat ze in dat geval geen beroep kunnen doen op de geldterugbijvertragingregeling (GTBV). Al in november vorig jaar heeft Voor Beter OV de NS verzocht, deze slechte beperking in te trekken. Tevergeefs. De reiziger wordt dus door de NS ontmoedigd om te kiezen voor een latere, maar rustiger, trein.

Voor Beter OV neemt de NS de manier van omgang met de gezondheidsrisico’s van reizigers ernstig kwalijk. Er is overigens wel een verschil tussen het OV-protocol dat de overheid met de NS is overeengekomen, en dat jongstleden december nog is geactualiseerd (maximaal alle stoelen bezet) en wat het OMT verstandig vindt (meer afstand houden). Zowel de Inspectie Leefomgeving en Transport, als opdrachtgevend ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dienen tegen de bij de NS ontstane situatie op te treden, zo stelt Voor beter OV.


Column Rikus Spithorst 25 januari 2021

AVONDKLOK

Voorlopig geldt voor de meeste mensen in ons land vanaf 9 uur ‘s avonds het klokje van gehoorzaamheid. Binnen blijven! Dat heeft veel maatschappelijke gevolgen. Ook voor het OV.

Tot nu toe ben ik geen groot voorstander geweest van het ruimhartig schadeloos stellen van OV-bedrijven in deze moeilijke tijd. Die enorme bedragen die de vervoerders krijgen om hun ondernemersrisico af te dekken gaan niet gepaard met een behoorlijke reizigersbescherming, vond ik. Maar nu ben ik om. Het OV blijft ook in de “verboden” avonduren rijden om mensen met essentiële beroepen toch naar huis te brengen. De beelden van de eerste avonden zijn dat trams, treinen, bussen en metro’s rondrijden met pak ‘m beet één betalende passagier aan boord. Daar is natuurlijk geen financieel kruid tegen gewassen. Dus de extra verliezen die de vervoerders in de avonduren lijden, dienen ruimhartig door de overheid te worden vergoed.

Er zijn overigens ook kosten die door zogeheten “demonstranten” dienen te worden vergoed. In en om Station Eindhoven Centraal werden gisteren grootschalige vernielingen aangericht. De stationspiano werd vernield, winkels werden geplunderd, het gebouw werd beschadigd, ruiten werden ingegooid en zelfs een dienstauto van ProRail werd omgegooid en in de brand gestoken. De kosten die hiermee gemoeid waren, dienen uiteraard te worden vergoeden door de demonstranten in Eindhoven, die immers als groep verantwoordelijk zijn voor de gebeurtenissen. Ook elders, zoals in Amsterdam en Den Haag, maakten vervoerders extra kosten ten gevolge van verboden demonstraties en gewelddadigheden van mensen die zeggen, op te komen voor de vrijheid van de Nederlandse burger.

Geheel los van het bovenstaande verstout ik mij enige opmerkingen.

Er rijden op veel plaatsen tijdens de avonduren nog minder trams en bussen. Bij lagere frequenties dienen aansluitingen dan wel goed gewaarborgd te zijn. Dus op knooppunten en andere belangrijke overstaphaltes dienen de trams en bussen van verschillende lijnen zoveel mogelijk op elkaar te wachten, zodat een aanvaardbare overstap gegarandeerd is. Anders komen mensen met het OV feitelijk niet meer met goed fatsoen thuis. Ik zie dat de HTM en de RET hierbij echt hebben geblunderd. De trams rijden bij deze Haagse en Rotterdamse vervoerders nu ’s avonds iedere 20 minuten, de bussen ieder half uur. Een kind kan nog snappen dat je tussen een halfuurdienst en een twintigminutendienst met geen mogelijkheid in serieuze aansluitingen kunt voorzien. Petje af trouwens voor het Amsterdamse GVB, dat de gewone Corona-avonddienst niet verder inkrimpt.

De NS laat zich dan zijn gierigste kant zien. Voor Beter OV heeft om een oplossing gevraagd voor de houders van weekendkaarten, waarbij de -nu onbruikbare- vrijdagavond was inbegrepen (zie het bericht hieronder). Nul op het rekest van de NS, want ze vinden zichzelf al coulant genoeg. Later vandaag meer over dit bedroevende staaltje klantminachting.

Belangrijk punt is ook, dat het OV soms te maken heeft met storingen, vertragingen en uitgevallen ritten. Dat kan betekenen dat het reizigers ondanks dat ze op tijd waren vertrokken niet lukt om voor 9 uur ’s avonds hun bestemming te bereiken. Over de avondklok is gezegd, dat in gevallen van overmacht (huis in de brand) mensen op straat logischerwijze geen boete krijgen. Wat mij betreft is er ook sprake van overmacht wanneer een reiziger na 9 uur nog onderweg is doordat een vervoerder de aangekondigde dienstregeling niet heeft kunnen uitvoeren. De vervoerders dienen vertragingen en uitval die het eerbiedigen van de avondklok in de weg staan, aan de politie door te geven. De minister van Justitie zou deze uitzonderingsgrond expliciet moeten erkennen. Zowel de vervoerders als de minister heb ik deze opvatting medegedeeld.

Tot zover de beschouwingen over de avondklok en het OV. Maar het belangrijkste is dit: laten we hopen dat wij allen in ons land spoedig in goede gezondheid ons normale leven weer kunnen oppakken.

vernielde piano station Eindhoven

foto: Studio040 / Chris Bakker

22 januari 2021

VERZORG EEN OPLOSSING VOOR WEEKENDABONNEMENTEN BIJ AVONDKLOK

De afgekondigde avondklok pakt nadelig uit voor houders van korting- of vrijreizenabonnementen die bij de NS specifiek in het weekend geldig zijn, zoals de propositie ‘weekend vrij’. De geldigheid van dit soort abonnementen gaat op vrijdagavond na de spits al in.

Vanwege de door de overheid afgekondigde avondklok zijn in veel gevallen deze abonnementen op vrijdagavond voor lange-afstandsreizigers niet meer bruikbaar. Aangezien deze abonnementen de mogelijkheid bieden tot twee overnachtingen elders, is het wenselijk om dit ook tijdens de avondklok mogelijk te laten zijn.

Dat kan op twee manieren:

Weekendabonnementen worden tijdelijk ook op vrijdagmiddag al geldig, of weekendabonnementen worden tijdelijk ook op maandagochtend geldig.

Voor Beter OV heeft de NS verzocht, een van deze opties toe te passen. Op die manier kan de NS laten zien dat de belangen van reizigers, ook in deze moeilijke Corona-tijden, van zwaarwegend belang zijn.

Over suggesties voor compensatie van houders van doordeweekse kortingsabonnementen, waarvan de geldigheid in de spituren is uitgesloten, wordt binnen Voor Beter OV nog nagedacht.

14 december 2020

OV BRENGT VOLKSGEZONDHEID IN GEVAAR

Voor Beter OV neemt kennis van de berichten van branche-organisatie OV-NL, waarin wordt gesteld dat ongeveer 10% van de OV-reizigers weigert een mondkapje in het OV te dragen.

Al sinds midden 2020 waarschuwt Voor Beter OV voor het hoge percentage mondkapjesweigeraars in tram, trein, bus en metro. Door vervoerders (een enkele positieve uitzondering daargelaten) zijn deze alarmerende signalen steeds weggewuifd. Ten gevolge van deze struisvogelpolitiek is nu een cultuur ontstaan waarin reizigers merken dat ze vaak ongestraft hun mondkapje af kunnen zetten.

Voor Beter OV vindt het van groot belang dat reizigers een mondkapje dragen. Indien zij het COVID-19-virus bij zich dragen, vermindert een mondkapje de kans dat ze medereizigers besmetten. Mondkapjesweigeraars spelen Russisch roulette: niet met hun eigen gezondheid, maar met het leven van anderen.

Door onvoldoende op te treden tegen mondkapjesweigeraars, zijn veel vervoerders ernstig nalatig. De NS spant de kroon, door het openen van een nummer dat reizigers kunnen appen; de reactie op meldingen komt neer op “zoek het zelf maar uit”. Met deze schijnveiligheid brengt de NS de volksgezondheid willens en wetens in gevaar. De NS heeft zelfs geweigerd, ons verzoek om aangifte te doen tegen figuren die op sociale media oproepen tot mondkapjesweigering, naast zich neer gelegd. Een horecabedrijf dat zich zo gedraagt wordt door de overheid gesloten. Het is onbegrijpelijk dat de OV-sector met deze vormen van laksheid gewoon weg blijft komen.

Zie ook de column van onze voorzitter van vandaag.

6 november 2020

NS: MINDER TREINEN, DUS GEEN GELD TERUG BIJ VERTRAGING

Tot onze verbijstering heeft de NS aangekondigd, vanaf maandag verder te gaan snijden in de dienstregeling, terwijl tegelijkertijd de Geld Terug Bij Vertraging-regeling in de gevallen dat wegens de coronamaatregelen passagiers niet met te drukke treinen mee kunnen is afgeschaft.

Dus de NS zet nóg minder treinen in, en ontneemt de reizigers tegelijkertijd de vergoeding voor het geval ze in de resterende treinen niet mee kunnen.

Voor Beter OV vraagt staatssecretaris Stientje van Veldhoven om in te grijpen.


15 oktober 2020

MONDKAPJESDISCIPLINE NS TE LAKS

Regelmatig wordt geklaagd over de houding van NS-conducteurs op de trein. Ze zijn onvindbaar doordat ze zich meteen na vertrek van de trein verschansen in een machinistencabine, waardoor ze onbereikbaar zijn voor reizigers (terwijl via het speciale incidententelefoonnummer reizigers worden afgepoeierd met “zoek de conducteur in uw trein op”).

Ook komt het voor dat conducteurs zich zelf niet aan de mondkapjesplicht houden. Daarmee wordt het werk van conducteurs die hun werk wél serieus nemen, en passagiers op die plicht wijzen, bemoeilijkt. He gevolg daarvan is dat nog steeds sommige reizigers ongestraft zonde mandkapje met de trein reizen, en daardoor mogelijk medepassagiers besmetten met het COVID-19-virus.

Voor Beter OV roept de NS op, nu eindelijk werk te maken van een betere aansturing van de conducteurs, die in ernstige gevallen van plichtsverzuim ook niet zonder gevolgen kan zijn. Reizigers zijn gebaat bij zichtbare, handhavende conducteurs.

Wij hebben getwijfeld over het plaatsen van onderstaande foto, die en mondkapjesloze conducteur in een trein toont. Wij besloten tot plaatsing omdat de conducteur schuin van achteren werd gefotografeerd (en hij dus niet eenvoudig naar de persoon te herleiden valt en er dus geen persoonsgegeven is) en omdat wij onze achterban laten zien dat het bij klachten over mondkapjesloze conducteurs dus niet om ongefundeerde beschuldigingen gaat.






13 oktober 2020

LAAT VERVOERDERS NIET VOOR EIGEN RECHTER SPELEN

In de persconferentie van onze Premier en onze Minister van Volksgezondheid van hedenavond werd duidelijk dat het gevreesde verbod voor “niet-noodzakelijke reizen” niet is uitgevaardigd. Voor Beter OV erkent de noodzaak van verregaande maatregelen om de Corona-pandemie in te dammen, en onderschrijft dat beperking van mobiliteit kan helpen om verspreiding van het COVID-19-virus tegen te gaan. Daarom is strenger toezicht op thuiswerken nuttig. Dit zal leiden tot nog minder gebruik van het Openbaar Vervoer.

Naar het oordeel van Voor Beter OV is en blijft de beslissing om een reis te maken aan de passagier. Daarom roept Voor Beter OV de vervoerbedrijven op, geen passagiers te weigeren. Reizigers dienen zich, om het OV besmettingsvrij te houden, uiteraard wel aan de voorschriften te houden.

Eerder dit jaar kwam het herhaaldelijk voor dat OV-personeel voor eigen rechter ging spelen. Reizigers werd onterecht de toegang geweigerd en op sociale media werden passagiers door medewerkers geschoffeerd. Voor Beter OV vreest herhaling.

Verder dient de geboden capaciteit voldoende te blijven om de resterende reizigers met inachtneming van de anderhalvemeternorm te kunnen vervoeren. Abonnementhouders die van hun reizen afzien, dienen -evenals internationale reizigers met vooruitgeboekte tickets- schadeloos te worden gesteld, vindt de reizigersclub.



24 september 2020

PRORAIL LEGT TREINVERKEER STIL WEGENS CORONA

Voor Beter OV is zeer bezorgd over het door ProRail stilleggen van het treinverkeer op het traject Dordrecht - Geldermalsen. Het spoorwegnet (ook de nevenlijnen) is een vitale functie voor ons land. Het stilleggen van de treindienst is een zeer ernstige zaak.

ProRail heeft het baanvak gesloten voor treinverkeer omdat er geen verkeersleider (in gewoon Nederlands: seinhuiswachter) beschikbaar was. Verkeersleiders werken niet indien zij (lichte) gezondheidsklachten hebben die op het besmet zijn met het Corona-virus zouden kunnen wijzen.

Voor Beter OV begrijpt het belang van het voorkomen van Corona-uitbraken op ondermeer seinhuizen, maar maakt zich dus zorgen over het stilleggen van complete baanvakken. Daarom heeft Voor Beter OV bij ProRail navraag gedaan over wat kan worden gedaan om herhaling te voorkomen en wat de noodscenario’s zijn in geval van onderbezetting van bedienposten (in gewoon Nederlands: seinhuizen).

De reactie van ProRail zal op deze plek worden gedeeld.

20 augustus 2020

UPDATE CORONA IN HET OV

Het toepassen en handhaven van de mondkapjesplicht in het OV vertoont een wisselend beeld.

Nadat het een tijdje best goed ging bij de NS, ging sinds de start van het nieuwe schooljaar de mondkapjesdiscipline bij de treinreizigers weer omlaag. Reizigers klagen nog steeds over de veelal veel te lakse houding van de conducteurs.

Een vervelende bijkomstigheid is, dat het boegbeeld van de organisatie “Viruswaarheid”, de heer Engel, vol trots meldt dat hij zonder mondkapje heeft gereisd, waarbij hij in het bezit was van een vervalste medische verklaring van een arts die deze verklaringen met de strekking “meneer/mevrouw X kan om medische redenen geen mondkapje dragen” zonder enige medische toetsing aan Jan en Alleman uitdeelt.

Er is ook goed nieuws. In Amsterdam zitten politie en GVB wél bovenop de mondkapjeshandhaving. Groepen politieagenten wachten op metrostations metro’s op, stappen in en halen iedereen zonder mondkapje uit die metro, om op het perron de nodige vervolgstappen te nemen. Dat is een mooie, effectieve aanpak. Treurig is het, dat deze week in een metro twee BOA’s door een twintigjarige mondkapjesweigeraar zijn mishandeld. De dader is gelukkig wel opgepakt. Voor Beter OV hoopt dat hij flink zal worden gestraft.

17 augustus 2020

KNMG KOMT NIET MET MONDKAPJESVERKLARING

Het KNMG honoreert het verzoek van Voor Beter OV om verklaringen te verstrekken voor mensen die in het OV echt geen mondkapje kunnen dragen niet. De artsenorganisatie legt uit, waarom niet. Wel kunnen reizigers een uittreksel van hun medische dossier opvragen, en op die manier aantonen dat ze geen mondkapje kunnen dragen.

Voor Beter OV heeft begrip voor het standpunt van KNMG, maar stelt wel dat wangedrag door asociale mondkapjesweigeraars als Edmee Verstraten nog geen halt kan worden toegeroepen. De uitleg van KNMG leest u hieronder.

Onderwerp: reactie KNMG mondkapjesplicht in het openbaar vervoer en geneeskundige verklaringen

Geachte heer Spithorst,

De KNMG heeft kennisgenomen van uw brief omtrent het niet-dragen van een niet-medisch mondkapje in het openbaar vervoer (OV). Graag geeft de KNMG in deze reactie een toelichting op haar advies over het afgeven van geneeskundige verklaringen door behandelend artsen.

In uw brief geeft u aan dat de plicht tot het dragen van een niet-medisch mondkapje in het OV niet door alle reizigers wordt nageleefd. Volgens u is het voor toezichthouders in het OV lastig te bepalen of reizigers terecht om medische redenen geen mondkapje dragen.

U stelt voor dat reizigers die gegronde, medische redenen hebben om in het OV geen mondkapje te dragen, bij hun behandelend arts een geneeskundige verklaring hieromtrent kunnen aanvragen. Deze reizigers zouden die geneeskundige verklaring als bewijsstuk kunnen meenemen. Aangezien de KNMG behandelend artsen afraadt om geneeskundige verklaringen af te geven, stelt u voor dat de KNMG voor deze specifieke situatie een uitzondering op dat advies maakt.
De KNMG begrijpt het door u geschetste probleem. Volgens de KNMG ligt die oplossing echter niet in het maken van een uitzondering op haar advies over het afgeven van geneeskundige verklaringen door behandelend artsen. De redenen waarom de KNMG behandelend artsen afraadt een geneeskundige verklaring af te geven, zijn namelijk ook in dit geval van toepassing. Het betreft de volgende redenen:
• Een behandelend arts moet zich kunnen concentreren op de behandeling. Een goede vertrouwensrelatie met de patiënt is daarvoor belangrijk. Die vertrouwensrelatie kan gevaar lopen wanneer de arts een voor de patiënt ongunstig oordeel geeft en er een belangenconflict ontstaat. Om dit te voorkomen moet er een scherpe grens zijn tussen de behandeling en het beoordelen of de patiënt voor bepaalde voorzieningen in aanmerking komt of in dit geval in het OV geen mondkapje hoeft te dragen.
• Een behandelend arts is niet altijd op de hoogte van de criteria die worden gehanteerd voor het al dan niet toewijzen van bepaalde voorzieningen of de vaardigheden die nodig zijn om bepaalde dingen, zoals bijvoorbeeld autorijden, te kunnen doen. Dan is het niet mogelijk om een goed oordeel te geven. Het is ook in het belang van de patiënt dat de arts die de geneeskundige verklaring afgeeft, goed weet welke zaken wel en niet van belang zijn bij de beoordeling.
• Het komt voor dat de patiënt vanuit persoonlijke belangen niet alle informatie met de arts deelt die noodzakelijk is voor zijn behandeling. Bovenstaande redenen vinden hun oorsprong mede in tuchtrechtelijke uitspraken.
Dat de KNMG afraadt dat een behandelend arts een geneeskundige verklaring afgeeft, betekent niet dat een patiënt nooit een geneeskundige verklaring kan krijgen. Een geneeskundige verklaring kan namelijk wel worden afgegeven door een onafhankelijke arts die deskundig is op het gebied van de vraagstelling.
Een patiënt die op medische gronden geen mondkapje in het OV kan dragen en daartoe een bewijsstuk wil hebben, kan dus wel een geneeskundige verklaring aanvragen bij een onafhankelijke, ter zake deskundige arts.
Ook is het mogelijk dat een patiënt bij zijn behandelend arts een afschrift van zijn medische gegevens opvraagt (bijvoorbeeld ten aanzien van een bepaalde diagnose) en dit afschrift als bewijsstuk bij zich draagt op het moment dat hij met het OV reist.
Tot slot vindt de KNMG het van belang om op te merken dat in het OV-protocol (d.d. 1 juli 2020) afspraken zijn gemaakt over het dragen van een mondkapje voor mensen met een beperking. In de eerste bijlage van het OV-protocol is onder afspraak 5 opgenomen dat conducteurs en boa’s flexibel omgaan met reizigers die vanwege een beperking geen mondkapje kunnen dragen:
5. Mondkapjes bij reizigers die om medische redenen geen mondkapje kunnen dragen Indien reizigers vanwege een beperking geen mondkapje kunnen dragen, zal hier door conducteurs en boa’s flexibel mee om worden gegaan.
Dit betekent dat van reizigers die om medische redenen niet in staat zijn een mondkapje te dragen niet wordt verwacht dat zij een geneeskundige verklaring van een arts bij zich hebben op het moment dat zij met het OV reizen.

De KNMG hoopt u met het bovenstaande voldoende te hebben geïnformeerd.

Met vriendelijke groet,
R.A.C.L. Héman, arts M&G, bedrijfsarts
Voorzitter KNMG


5 augustus 2020

RECIRCULEREN LUCHT IN TREIN, TRAM, METRO EN BUS IS LEVENSGEVAARLIJK

Vandaag werd een geheim rapport van het RIVM dat waarschuwt voor de gevaren van recirculatie openbaar. Het in een ruimte terugblazen van lucht die eerder uit een ruimte was afgezogen, leidt tot verspreiding van het Corona-virus.

Voor Beter OV maakte al eerder bezwaar tegen het recirculeren van lucht in treinen. In tegenstelling tot de techniek die in vliegtuigen schijnt te worden toegepast, wordt in treinen lucht gerecirculeerd zonder dat een filter de virusdeeltjes opvangt. De gezondheid van reizigers dient te allen tijde voorop te staan. Met name in treinen en metro’s zondigen veel reizigers tegen de mondkapjesplicht. Passagiers kunnen daardoor het virus in de lucht verspreiden.

Vanavond heeft Voor Beter OV contact gezocht met de NS en met branche-organisatie OVNL. Met ingang van morgen dient in geen enkel voertuig nog lucht door airco’s te worden gerecirculeerd, zo vindt de reizigersorganisatie.


25 juli 2020

HANDHAVEN MONDKAPJESPLICHT DOOR NS BLIJFT WASSEN NEUS

Nog steeds treedt de NS onvoldoende op tegen reizigers die in de trein zitten zonder mondkapje op. Er worden amper boeters uitgeschreven, meestal zegt de conducteur (in de zeldzame gevallen dat die überhaupt door de trein komt) dat mondkapjes op moeten, maar zodra de conducteur uit beeld is, gaan de mondkapjes weer af.

De NS schermt met het feit dat er een speciaal telefoonnummer is ingevoerd, waarbij reizigers dit soort situaties kunnen melden. 0613181318. Zelfs wanneer reizigers contact op nemen met dit nummer, leidt dat tot niets. Passagiers die via dit nummer klagen over het niet dragen van mondkapjes, krijgen een reactie die feitelijk neerkomt op: “Zoek het zelf maar uit”. Hierdoor kunnen reizigers als deze dus hun gang gaan.

(tekst gaat door onder de afbeelding)


Het handhaven van de mondkapjesplicht door de NS is dus nog steeds volstrekt onvoldoende. Elders op deze pagina leest u meer misstanden, zoals het met verlof sturen van conducteurs in plaats van inzet als toezichthouders.

Voor Beter OV beraadt zich op te ondernemen acties. Het RIVM is leidend, en dit instituut stelt dat het dragen van mondkapjes helpt bij het tegengaan van besmetting van medepassagiers. De mondkapjesplicht is er dus niet voor niets.

21 juli 2020

LAAT KNMG VERKLARINGEN OVER MONDKAPJESPROBLEMEN AFGEVEN

Voor Beter OV stuurde vandaag het volgende verzoek aan artsenorganisatie KNMG.

Artsenfederatie KNMG
Postbus 20051
3502 LB Utrecht

BETREFT: VERKLARINGEN NIET KUNNEN DRAGEN VAN MONDKAPJES IN HET OV

Amsterdam, 21 juli 2020

Geachte dames, heren,

Om besmetting van medepassagiers zoveel mogelijk te beperken, bestaat in de voer- en vaartuigen van het Openbaar Vervoer de verplichting, een mond/neuskapje te dragen Wij baseren ons op de adviezen van het RIVM, en zijn het dus eens met deze maatregel.

Er zijn echter ook reizigers die om een medische reden geen mond/neuskapje (beweren te) kunnen dragen. Dat levert problemen van tweeërlei aard op.

Ten eerste worden wij benaderd door bonafide reizigers, die ons vertellen dat op gezag van de KNMG artsen geen verklaringen over niet in staat zijn tot het dragen van een mond/neuskapje verstrekken. Een vergelijking wordt gemaakt met het feit dat artsen zich met het verstrekken van medische verklaringen bijvoorbeeld niet in arbeidsrechtelijke geschillen willen mengen. Dat begrijpen wij. Maar hier gaat het niet om een arbeidsrechtelijk geschil, maar om het kunnen leveren van duidelijkheid aan toezichthouders, zoals conducteurs, in het OV.

Ten tweede zijn er malafide reizigers die conducteurs op de mouw spelden dat ze om een medische reden geen mondkapje kunnen dragen. Toppunt was een reizigster die vervolgens in de sociale media vol trots vertelde hoe ze een conducteur op deze manier in de maling had genomen (zie de
bijlage ).

Om een einde aan het hierboven geschetste gedoe te maken, verzoeken wij u, bij wijze van uitzondering te bevorderen dat artsen alsnog over zullen gaan tot het verstrekken van verklaringen aan patiënten die geen mondkapje kunnen dragen. Dat zal een einde maken aan misverstanden en ongerief, en bovendien bijdragen aan het zoveel mogelijk tegengaan van de verspreiding van het Covid-19-virus. Immers, uitsluitend reizigers die écht geen mondkapjes kunnen dragen, en dat dus kunnen aantonen, zullen dan nog zonder mondkapje tot het OV hoeven te worden toegelaten.

Wij hopen op een spoedige, positieve rectie van uw kant. Een kopie van dit verzoek zonden wij aan de branche-organisatie van het OV in Nederland, OV-NL en aan het Outbreak Management Team.

Met de meeste hoogachting,

Maatschappij Voor Beter OV,

Rikus Spithorst,
voorzitter



MONDKAPJESPLICHT MET VOETEN GETREDEN EN RIVM SLAAT ALARM

Het RIVM slaat alarm over de toename van het aantal Corona-besmettingen in ons land. Ook het besmettingsgetal (een maat voor aan hoeveel mensen door een besmet persoon het virus wordt doorgegeven) is gestegen tot boven de 1. Dit is zeer zorgelijk.

Naar het oordeel van Voor Beter OV is ook het OV een besmettingsbron omdat tussen de 10 en 20 procent van de reizigers onderweg het verplichte mondkapje toch afdoet. Indien deze reizigers besmet zijn, infecteren zij daarmee mogelijk ook medepassagiers. Het is niet voor niets dat een advies van het RIVM ten grondslag ligt aan de door de overheid afgekondigde mondkapjesplicht in trein, tram, metro, bus en veerboot.

Het handhaven van de mondkapjesplicht heeft bij veel vervoerbedrijven onvoldoende prioriteit. De NS roept zelfs conducteurs op om vrij te nemen in plaats van toezicht te houden op het dragen van mondkapjes in de trein. Dit gebrek aan handhaving is met name voor jongere reizigers reden, zich niet aan de Corona-regels te houden.

Helemaal bont maakt ‘transformatiecoach’ Edmee Verstraten het. Zij zit zonder mondkapje in de trein, speldt de conducteur op de mouw dat ze hyperventileert, krijgt toestemming om geen mondkapje te dragen en vertelt daarna in sociale media vol trots hoe de conducteur in haar leugen is getrapt. Uw commentaar op dit gedrag kunt u hier kwijt.



Voor Beter OV zal bij het Outbreak Management Team en bij de verantwoordelijke bewindspersonen met klem verzoeken om betere handhaving van de mondkapjesplicht. Aan artsenorganisatie KNMG zal worden gevraagd, bij wijze van uitzondering over te gaan tot verklaringen voor mensen die om medische redenen écht geen mondkapje kunnen dragen.

Column Rikus Spithorst 13 juli 2020

OV ALS DREIGENDE CORONA-BRANDHAARD

Nee. Ik ga niet als een soort van schuimbekkende Cor van der Laak door de trein, metro of tram om reizigers zonder mondkapje uit te kafferen. En wel hierom: als ik dat zou willen, had ik beter conducteur kunnen worden, om overigens wegens temperamentvolle ongeschiktheid ten spoedigste weer de laan uit te worden gestuurd. Maar een enkel keertje spreek ik een medereiziger wel aan.

Zoals die pakweg twintigjarige knul in de trein. Mijn verzoek om een mondkapje om te doen, beantwoordde hij met een afgemeten “Nee”. Dat was het dan.

Zoals dat schoolmeisje, in een groepje van vier vriendinnen in de tram. Toen ik haar vroeg om een mondkapje om te doen, deed ze dat. Tergend langzaam. Toen ik bij de volgende halte uitstapte, zag ik dat toen de tram ging rijden, zij haar mondkapje al weer af deed.

Het is niet zo dat passagiers niet op de hoogte zijn. Dat is echt genoegzaam bekend, niet in de laatste plaats doordat het OV vol hangt met posters en je tot vervelens toe in omroepberichten op de draagplicht wordt gewezen.

Het niet dragen van een mondkapje in het OV is dus in 99% van de gevallen onversneden huftergedrag. Niets meer en niets minder.

En zoals iedere vorm van huftergedrag, wordt ook het afdoen van mondkapjes in stand gehouden door de belachelijk lage kans dat je wordt betrapt. Een conducteur op de trein die gewoon zijn werk doet en handhavend optreedt, is een zeldzaamheid. Op de tram kijkt de conducteur veelal de andere kant op en op de metro komen zelden tot nooit controleploegen langs. En zelfs in het theoretische geval dat je wel wordt betrapt is het boetebedrag van 95 euro belachelijk laag.

Per rit draagt 10 tot 20 procent van de passagiers geen mondkapje. Of het ontbreekt geheel, of het hangt ergens onder de kin te bungelen. Mondkapjes zijn er niet voor jezelf, maar om medepassagiers tegen het Covid-19-virus te beschermen voor het geval jijzelf, al dan niet ongemerkt, besmettelijk bent. Gezien de steeds verder afnemende mondkapjesdiscipline ben ik van mening dat het OV een besmettingshaard van jewelste dreigt te worden.

Op Twitter stelde iemand naar aanleiding daarvan: “Rikus, je praat onzin. Het OV is geen bewezen grote besmettingsbron, die flauwekul mondkapjes verhinderen dat reizigers massaal terugkeren. Als je voor beter OV bent, moet je wat anders bedenken.” Ietwat pesterig heb ik geantwoord met: ” Ben jij viroloog/epidemioloog? Wij hebben er ook geen in onze gelederen. Maar mensen die er verstand van hebben, hebben beslist dat het nodig is om mondkapjes te dragen ter bescherming van medereizigers. Dus dat is de wereld waarin wij leven. Ze moeten. 10 a 20% van de reizigers zetten ze onderweg af. Dat geeft (volgens degenen die er dus verstand van hebben) gezondheidsrisico's. De vervoerders (met NS voorop) handhaven volstrekt onvoldoende. Daar vinden wij wel wat van.”

Wat Voor Beter OV daar dan van vindt? Simpel. Mensen die er verstand van hebben, willen dat er mondkapjes (gewone-mensentaal voor mond/neusmaskers) worden gedragen in tram, trein, metro, pont en bus. Te veel mensen negeren dat gebod en vervoerbedrijven handhaven onvoldoende.

Reizigers mijden het OV omdat ze er geen zin in hebben, te worden aangestoken door onwelwillenden die je in je gezicht uitlachen als je ze vraagt hun mondkapje om te doen. Vakbond FNV negeert dat straal, en mekkert over het dreigende banenverlies dat dus deels wordt veroorzaakt door de laksheid van het personeel. Ik heb veelmeer respect voor de VVMC. Die legt de vinger wél op de zere plek. Die bond constateert dat de NS conducteurs overhaalt om snipperdagen op te nemen. Dat is raar, want juist in deze tijd zijn extra conducteurs die, liefst in groepen, liefst in burgerkleding, streng handhaven en bekeuren, de enige oplossing voor het ernstige gezondheidsrisico dat op de loer ligt.

Wat? Op de loer ligt? Het RIVM heeft inmiddels de eerste in het OV opgedane Corona-besmettingen genoteerd.

De vervoerders moeten echt aan de slag. En de boetes moeten ook omhoog, van de 95 euro op basis van de Wet Personenvervoer naar 300 euro op basis van onze gezondheidswetgeving, dezelfde als op grond waarvan je een boete kreeg als je met z’n drieën op een bankje op het plein zat.

Ik hoop dat het niet zo ver hoeft te komen dat ik echt hardop moet constateren dat het OV een besmettingshaard is, en dat het OV-gebruik te stelligste moet worden afgeraden. Maar als het puntje bij paatje komt, verkies ik failliete vervoerbedrijven en massaontslagen voor het personeel boven uitpuilende Intensive Care-afdelingen en het niet langer kunnen helpen van ernstig zieke patiënten. Wat dat betreft kijk ik graag verder dan mijn OV-neus lang is.


9 juli 2020

OV MOET MONDKAPJES HANDHAVEN TER VOORKOMING ONTSLAGGOLF

OV-NL- boegbeeld Pedro Peters slaat alarm over een dreigende ontslaggolf binnen de sector. Het is ook logisch: net als binnen iedere andere branche geldt ook in het OV dat een forse afname van klanten kan leiden tot een forse afname van personeel.

Toch vallen hierbij wel kanttekeningen te plaatsen.

Het OV functioneert niet alleen op basis van de vraag, maar ook op basis van aanbod. Wij vinden dat frequenties van trein-, tram-, metro- en busdiensten op peil moeten blijven, en daar is dus ook personeel voor nodig.

Maar het grote financiële probleem blijft natuurlijk dat veel reizigers het OV mijden. De sector suggereert dat dat komt door externe factoren, maar dat is slechts de halve waarheid. In deze Corona-tijd dienen reizigers mondkapjes te dragen om te voorkomen dat zij medepassagiers besmetten. Het toezicht hierop door vervoerders is (ondanks aankondigingen daar wat aan te doen) nog steeds beslist ondermaats. Daardoor doen steeds meer passagiers onderweg hun mondkapje af, waardoor het OV een besmettingshaard dreigt te worden. Een negatief reisadvies (met alle gevolgen voor de OV-sector, inclusief gedwongen ontslagen) ligt op de loer.

Het is aan het OV-management en het OV-personeel zelf om dit tij te keren. Hard optreden tegen mondkapjesweigeraars in onontbeerlijk voor het op peil houden van het OV en de werkgelegenheid.

30 juni 2020

BRANCHE GAAT MONDKAPJESWEIGERAARS HARDER AANPAKKEN, MAAR CONDUCTEUR IS NOG AFWEZIG VOOR HANDHAVING

Voor Beter OV is tevreden met de aankondiging van OV-NL dat er harder gaat worden opgetreden tegen mondkapjesweigeraars in het OV. Op 24 juni had Voor Beter OV aan de branche-organisatie gevraagd om harder op te treden, omdat steeds meer reizigers onderweg hun mondkapje afdoen en daarmee de gezondheid van hun medepassagiers in gevaar brengen.

Een probleem dat nog niet is opgelost, is dat conducteurs zich nauwelijks in de trein laten zien, en dus ook geen toezicht houden op het dragen van de mondkapjes. De stelling van OV-NL dat er in juni slechts 120 boetes zijn uitgedeeld, geeft dus een vertekend beeld. Voor Beter OV heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport daarom verzocht, handhavend te gaan optreden. Dat verzoek leest u onderstaand.

Aan:
Inspectie Leefomgeving en Transport
Rail en Wegvervoer
Handhaving Rail
Utrecht

Amsterdam, 29 juni 2020

Geachte dames, heren,

Een belangrijke voorwaarde voor het zo goed mogelijk waarborgen van de gezondheid van treinreizigers in deze Coronatijd, is het dragen van neus/mondmaskers. Deze helpen volgens deskundigen bij het beperken van het besmettingsrisico in de richting van medepassagiers. Het is dan ook niet voor niets dat het dragen van deze maskers in OV-voertuigen verplicht is gesteld.

Helaas wijzen steekproeven in NS-treinen uit, dat in toenemende mate treinpassagiers in de voertuigen geen neus/mondmasker dragen. Ze dragen ze sowieso niet, of doen ze onderweg af. Dit slechte gedrag wordt in de hand gewerkt doordat er geen enkel toezicht op de naleving is. Treinconducteurs bleken bij de steekproeven in het geheel niet door de trein te komen.

De NS is verantwoordelijk voor het op veilige wijze vervoeren van reizigers. Onder het begrip “veiligheid” verstaan wij ook het voorkomen van situaties die de gezondheid van passagiers benadelen. Het achterwege laten van toezicht in de trein door conducteurs of controleurs betekent dat de NS zijn zorgplicht in dezen niet nakomt.

Wij verzoeken u, met betrekking tot dit onderwerp handhavend op te treden.

Met vriendelijke groet,
Maatschappij Voor Beter OV,

Rikus Spithorst,
voorzitter


24 juni 2020

MAATREGELEN NODIG TEGEN TOENAME MONDKAPJESWEIGERAARS IN HET OV

Ruim drie weken na de invoering van de mondkapjesplicht in het Openbaar Vervoer, weigeren steeds meer passagiers zich daar aan te houden. Voor Beter OV eist maatregelen in de vorm van meer toezicht, niet langer eerst waarschuwen en fors hogere boetes. De reizigersorganisatie heeft dit standpunt overgebracht aan belangenorganisatie OV-NL.

Voor Beter OV is blij met de aankondiging dat het OV vanaf 1 juli weer de volle capaciteit mag bieden, maar heeft zorgen over het feit dat in treinen en metro's steeds meer reizigers willens en wetens onderweg hun mondkapje afdoen.

Voorzitter Rikus Spuithorst: “Deze passagiers spelen achteloos Russisch roulette met de gezondheid (en in uiterste geval het leven) van hun medepassagiers, en dat vinden wij onaanvaardbaar. Er is ook geen sprake van ‘eigen verantwoordelijkheid’, want de gevolgen zijn niet voor de overtreder zelf, maar diens medepassagiers. En de conducteur laat zich zelden of nooit zien. Dat moet dus anders.”

Na een gewenningsperiode sinds 1 juni kan het niet anders dan dat overtreders van de draagplicht van mondkapjes in het OV dit willens en wetens doen. Op stations, metrohaltes en in voertuigen wordt tot vervelens toe omgeroepen dat mondkapjes onderweg verplicht zijn, en stations en voertuigen hangen vol met stickers en affiches daarover. Voor Beter OV dringt aan op meer actieve controle en het niet langer eerst waarschuwen van overtreders, maar direct opleggen van een boete. Daarnaast dient het boetebedrag te worden verhoogd van € 95 tot € 300, vergelijkbaar met de sanctie wie wordt opgelegd bij samenscholingen.

Het zorgen voor veiligheid, waaronder het voorkomen van gezondheidsrisico’s, is een verantwoordelijkheid van de vervoerders. Maar even een hapje eten of een slokje drinkien moet kunnen, uiteraard. Vanavond overlegt branche-organisatie OV-NL over de nieuwe regels voor het OV en Voor Beter OV heeft zijn veiligheidseisen daar onder de aandacht gebracht.



2 juni 2020

GVB EN RET ONTDUIKEN AFSPRAAK “NORMALE DIENSTREGELING”

De vervoerbedrijven hebben aangegeven dat vanaf vandaag de normale dienstregeling wordt gereden. Nou willen wij niet op elke slak zout leggen, maar het GVB en de RET slaan naar onze mening vandaag de plank mis.

De website van het GVB stelt dat op de metrolijnen lijnen 50, 51, 53 en 54 de gebruikelijke achtminutendienst wordt gereden. Reizigers constateerden echter dat op deze metrolijnen slechts een kwartierdienst wordt geboden. En dat terwijl het metronet tegenwoordig de ruggengraat vormt van he hoofdstedelijke Openbaar Vervoer.

De RET stelt eveneens dat de normale dienstregeling wordt gereden. Maar daar blijkt dat tramlijn 7 in het geheel niet rijdt “wegens werkzaamheden”. Deze werkzaamheden betreffen echter slechts een klein gedeelte van het traject van deze lijn, dus de tram kan grotendeels wel zijn route rijden. Dat is belangrijk omdat lijn 7 in de Maasstad ook dient ter ontlasting van een aantal andere drukke tramlijnen.

Reizigers worden door of namens vaak het OV uit-geïntimideerd met beweringen dat het OV uitsluitend is bestemd voor “noodzakelijke” reizen. Soms moeten ze een voertuig aan zich voorbij laten gaan wegens capaciteitsgebrek op anderhalvemeterbasis. En ze worden op kosten gejaagd door de verplichte aanschaf van mondkapjes . Daar hoort dan tegenover te staan dat de vervoerbedrijven wel de gehele dienstregeling uitvoeren.

Voor Beter OV is niet te spreken over deze gang van zaken en heeft zijn ongenoegen onder de aandacht van de verantwoordelijke directies gebracht.

28 mei 2020

DUIDELIJKHEID OVER NOODZAKELIJKHEID OV-REIZEN

Voor Beter OV is zeer tevreden over de uitspraken van OV-NL-voorman Pedro Peters in het televisieprogramma “Het Coronavirus - Feiten en Fabels” van hedenavond.

Er is veel discussie over de vraag, of een reis met het OV wel of niet noodzakelijk is. Met name NS-personeel beschuldigt herhaaldelijk passagiers van het maken van treinreizen die (zonder dat wordt geïnformeerd naar de reden van de reis) als niet-noodzakelijk worden bestempeld.

Pedro Peters schiep in twee zinnen volkomen duidelijkheid, en maakte daarmee een einde aan het chronische welles-nietes. De zinnen “Dat beslis je zélf” en “Wij gaan dat niet controleren” laten voor wat betreft de discussie over al dan niet noodzakelijk reizen met het OV geen enkele twijfel meer over.

21 mei 2020

NS OP DE GOEDE WEG NAAR ZANDVOORT

In tegenstelling tot op vorige zomerse dagen met veel verwachte toeloop, heeft de NS vandaag wel extra treinen tussen Haarlem en Zandvoort ingezet. Hoewel deze treinen nog uit wat meer rijtuigen hadden behoren te bestaan, ziet Voor Beter OV dit als een stap in de goede richting.

Het was weliswaar wat te druk in de treinen om de anderhalvemeterafspraken goed na te kunnen komen, maar echte problemen zoals het achterlaten van reizigers hebben zich -voor zover thans bekend- niet voorgedaan.

Eerder vandaag toonde Voor Beter OV zich kritisch over het treinaanbod naar Zandvoort. Volgens de eigen reisplanner van de NS op ns.nl reed er slechts een halfuurdienst, en dat zou te weinig zijn geweest. Later bleek dat de treindienst was opgeschroefd tot een kwartierdienst, maar dat de extra treinen door een technische onvolkomenheid niet in de reisplanner op de website van de NS waren verschenen. (Zelfs de Twitterdienst van de NS verwees desgevraagd naar de planner waar de extra treinen niet in waren vermeld, wat mede aanleiding was voor onze strenge visie in eerste instantie.) Een geluk bij een ongeluk in dit geval was dat hierdoor reizigers niet werden aangemoedigd om de trein naar de kust te nemen “omdat de NS extra treinen heeft ingezet”.

Voor Beter OV is het qua al dan niet noodzakelijk reizen van harte eens met de woorden van Minister-President Mark Rutte van deze week:” Blijf slim nadenken, het doel is niet precies naleven van allerlei regeltjes.” In die zin is het verdedigbaar dat mensen ook een enkel keertje (dus niet ieder weekend) van onze kust willen genieten. En het is mooi dat de NS daar nu beter op heeft geanticipeerd.

20 mei 2020

OPNIEUW BLUNDERT NS MET FOUTE INFORMATIE

De NS gaat opnieuw in de fout met zijn gebrekkige communicatie over de coronamaatregelen in het OV.

De van overheidswege uitgestippelde beleidslijn is overduidelijk. In voertuigen moet men vanaf het instappen (liefst eventjes daarvoor) tot het uitstappen (liefst eventjes daarna) een mondkapje dragen. Op de persconferentie van gisteren werd benadrukt dat het dragen van mondkapjes in stations en op perrons dus niet verplicht is.

Toch hangt het hele land vol met posters van de NS, waarop wordt vermeld dat mondkapjes ook op de perrons verplicht zijn. De website van de NS meldt deze plicht echter niet, en de Twitterberichten van de NS evenmin. Verder staat op de posters niet vermeld dat de mondkapjesplicht pas op 1 juni in zal gaan; de lezer denkt nu dat de maatregel al van kracht is.

Voor Beter OV bracht deze communicatiefout onder de aandacht van de NS. Een reactie heeft de NS hier nog niet op kunnen geven.


posters op stations door het hele land (Twitter)


19 mei 2020

RUTTE FLUIT NS TERUG

De persconferentie van premier Rutte en minister De Jonge geeft Voor Beter OV aanleiding, een aantal zaken op te merken.

Premier Rutte deelde een compliment uit aan de jongeren in ons land omdat ze zich in het algemeen goed aan de Coronavoorschriften hebben gehouden. Dat is een welverdiend compliment. Recentelijk deelde staatssecretaris Van Veldhoven in een Kamerbrief ook al een compliment uit: aan het OV-personeel. Ook dat was welverdiend: afgezien van wat rotte appels bij het rijdend personeel, waar de NS-top niet serieus tegen op durft te treden, heeft het rijdend personeel de afgelopen maanden beslist zijn/haar beste beentje voorgezet.
In beide complimentenrondjes werd verzuimd, een andere belangrijke groep te becomplimenteren: de reiziger. Dat het OV in ons land niet door zijn hoeven is gezakt, is uitsluitend te danken aan de zelfbeheersing van OV-gebruikend Nederland. In het algemeen hebben reizigers zich zeer beperkt in het OV-gebruik. Als onze kabinetsleden dat niet doen, dan doen wij dat maar: een groot compliment voor het bescheiden reisgedrag van de OV-gebruikers, zonder wier bescheidenheid het OV onherroepelijk was vastgelopen!

Opnieuw heeft het kabinet de keuze gemaakt, niet precies te definiëren, welke reis nu wel, en welke reis nu niet noodzakelijk is. Premier Rutte verwoordde het bij de persconferentie erg mooi: “Blijf slim nadenken, het doel is niet precies naleven van allerlei regeltjes, maar het verslaan van het virus.” Dus een conducteur kan je niet weigeren, extreme situaties daargelaten. Er wordt gevraagd niet te reizen. Er is geen verbod . Daar dienen OV-bedrijven dan ook in hun planning rekening mee te houden.

Wél riep de premier de NS en de FNV tot de orde. Hij deelde mede dat de hoofdconducteurs het dragen van mondkapjes gaan handhaven. Het is dus afgelopen met de halfbakken houding van de NS en de vakbonden, die stelden dat conducteurs dit niet gaan handhaven en dat over laten aan andere BOA’s. Voor Beter OV is van mening dat het handhaven van een goede gang van zaken in de trein en het zo nodig opleggen van sancties deel uitmaken van de gewone werkzaamheden van de conducteur, die niet voor niets een BOA is. Dit karwei bij collega’s over de schutting gooien vinden wij, evenals premier Rutte dus, ongepast.

Wat Voor Beter OV nog steeds mist, zijn gelegenheden om op stations handen te wassen. Het kabinet blijft ook hameren op de noodzaak van het vaak handen wassen, maar twee maanden sinds het uitbreken van de Coronacrisis is een goed toegankelijke mogelijkheid daartoe, ondanks herhaalde oproepen van Voor Beter OV, door NS en ProRail en andere partijen op stations en andere OV-knooppunten nog steeds niet gerealiseerd.

Tot slot: áls het dragen van mondkapjes al nuttig is, zou dit ook op stations en perrons verplicht moeten zijn. Juist in drukke loopstromen komen reizigers al gauw binnen anderhalve meter van elkaar terecht.




16 mei 2020

COMMUNICATIEMANAGEMENT NS OUT OF CONTROL

Een chronische bron van irritatie is de hinderlijke gewoonte van de NS, zich het recht toe te eigenen, bepaalde reizigersgroepen van het OV-gebruik uit te sluiten. Waar ons Kabinet (de opdrachtgever van de NS) klip en klaar stelt dat de keuze of een reis wel of niet noodzakelijk is bij de reiziger zelf ligt, blijft de NS in zijn communicatie suggereren dat reizen die in de ogen van de conducteur niet-noodzakelijk zijn, niet mogen worden gemaakt. U kunt meer over dit onderwerp lezen in de berichten hieronder.

Donderdag had onze voorzitter een gesprek met de Public Affairs-afdeling van de NS om een irritatie een einde te maken en om duidelijkheid te verkrijgen. Een korte weergave van dat gesprek leest u direct onder dit bericht.

Groot was onze verbijstering toen wij zagen dat de NS via Twitter reizigers wijsmaakt dat je een “boete” krijgt als je voor je “plezier” reist. Leest u even mee?

Replying to
@JustDimitriGame
Je riskeert een boete als je voor plezier de trein neemt. ^DZ


Het glashard voorliegen van reizigers vinden wij absoluut onaanvaardbaar. Dat niet ter zake kundig NS-personeel in zijn vrije tijd maar wat roept op Twitter is één ding, maar dat reizigers worden geïntimideerd door het officiële informatiekanaal van de NS, vinden wij een schandelijke aangelegenheid.

Voor Beter OV moest helaas constateren dat het conducteursmanagement out of control is, maar dit geldt dus ook voor het informatiemanagement. Tenzij het NS-beleid is om reizigers willens en wetens op het verkeerde been te zetten, natuurlijk. Maar dat kunnen wij ons niet voorstellen.

Wij brengen zowel het wnagedrag van rijdend personeel als de beroerde reizigerscommunicatie opnieuw onder de aandacht van de NS-top.


14 mei 2020

GEDACHTENWISSELING MET NS OVER CORONAMAATREGELEN

Vanmiddag had onze voorzitter een openhartig gesprek met de NS. Voor Beter OV had de NS benaderd omdat irritaties hoog opliepen.

Onderstaand geven we de hoofdpunten van dit gesprek weer.

Binnen Voor Beter OV is veel ergernis over de onduidelijke communicatie over wat wel en wat niet een noodzakelijke reis is. Voor Beter OV vindt dat de NS niet duidelijk communiceert dat ook reizen die niet woon/werk-gerelateerd zijn, wel tot de noodzakelijke reizen kunnen behoren. De NS blijft toch een beetje hangen in “ieders eigen verantwoordelijkheid”. Dat is een impliciete ondersteuning van het Voor Beter OV-standpunt, maar dat zou explicieter moeten. Te denken valt aan bezoek aan een eenzaam familielid, maar dan niet wekelijks, maar eens per maand. Of toch even erop uit voor iemand die al weken lang op een bovenwoninkje in de stad zit te verpieteren. Het OV heeft immers ook een sociale rol, ook nu. Belangrijk blijft dat het OV met mate gebruikt wordt, maar dus niet uitsluitend voor woon/werkverkeer in cruciale beroepen.

Nog steeds worden reizigers tegen de regels in uit eersteklascoupes weggestuurd omdat de conducteur deze voor zichzelf opeist. De NS beaamt dat de getroffen maatregelen hiertegen onvoldoende hebben geleid tot een eind aan dit gedrag.

Voor Beter OV ergert zich aan de wijze waarop NS-personeel in sociale media tekeer gaat tegen/over reizigers. Het is niet aan conducteurs om te bepalen of een reiziger wel of niet met een noodzakelijke reis bezig is. Passagiers betalen wel de boterham van die medewerkers. Dat maakt van reizigers nog geen heiligen, maar wat meer respect is soms wenselijk. De NS beaamt dat het niet aan conducteurs is om te bepalen wie wel, en wie niet een onnodige reis maakt, al is enig gezond verstand wel logisch (En natuurlijk, als er op het perron zes dames met rugzakjes, afritsbroeken en Nordic Walking-sticks staan, en ook zes verpleegkundigen met een personeelspasje van het Sint Weetikveel Ziekenhuis, dan is wel duidelijk wie er bij gering plaatsaanbod met de trein mee mag. Maar dat is dus een kwestie van gezond verstand, niet van een wettelijke bevoegdheid die de NS zichzelf toemeet.)

In tegenstelling tot de indruk die bij veel mensen heeft postgevat, gaat de NS vanaf 2 juni niet de gehele “normale” treindienst rijden. Enkele treinseries kunnen nog niet meteen van start gaan, mede wegens een hoger ziekteverzuim

NB: Dit zijn gedeelde gedachten, waarbij zowel Voor Beter OV als de NS zich inspannen om indachtig hieraan aan de slag te gaan. Het betreft hier dus niet een of ander onderhandelingsresultaat.



.

9 mei 2020

NS OP DE GOEDE WEG MET CORONAREIZIGERS?

Voor het eerst heeft de NS de dringende oproep van Voor Beter OV gehonoreerd: niet in treinen, maar bij de toegang tot het perron werd (met enige assistentie van de politie) het aantal treinreizigers gedoseerd. Dit gebeurde te Amsterdam Centraal, waar reizigers richting Zandvoort slechts voorzover het treinaanbod dat toeliet tot het perron werden toegelaten.

Voor Beter OV is blij dat deze aanbeveling door de NS is overgenomen.

Met betrekking tot de door de NS geboden vervoercapaciteit heeft Voor Beter OV gemengde opvattingen. In tegenstelling tot andere dagen met zomers weer zijn de treinen naar Zandvoort niet verlengd. Voorzover wij konden nagaan, bestonden de treinen uit slechts zes korte wagens van het type SLT of SNG. Dat komt neer op vier rijtuigen van gewone lengte. Dat is erg weinig. Ook reden er geen strandextra’s. Dat is voor ons een medaille met twee kanten.

Enerzijds kan worden gesteld dat de NS voldoende treinen moet inzetten om aan de vraag te voldoen. Het is nog steeds niet aan de NS om te beslissen welke reis “noodzakelijk” is, en welke niet. En het is begrijpelijk dat mensen na vele weken thuiszitten eindelijk eens willen uitwaaien in de zon. Enige afleiding kan noodzakelijk zijn voor het tegengaan van al te grote mentale ongemakken. Het niet verlengen van treinen kan worden opgevat als star, om niet te zeggen gemakzuchtig.

Anderzijds kan worden gesteld dat het reizen naar drukke locaties niet moet worden aangemoedigd. Wanneer per trein heel veel mensen naar Zandvoort reizen, ontstaat daar wel een drukteprobleem. Dus door het vervoer naar Zandvoort beperkt te houden, wordt door de NS geholpen om lokale problemen in te dammen, indachtig de visie dat “we het met ons allen moeten doen” in deze coronacrisis.*

Over de vraag, welke zijde van deze medaille nu de belangrijkste moet zijn, zijn we nog niet uit.

* We zijn er nu uit. Naar nu blijkt heeft de Gemeente Zandvoort de parkeerterreinen aan de boulevard vandaag weer opengesteld. Daarmee vervalt het argument dat het spoor zou moeten helpen om de reizigersstroom naar de kust in te dammen. Overigens hebben de reizigers zich prima beheerst: het aantal passagiers was veel minder dan wat op een normale zomerse zaterdag het geval zou zijn geweest. Dus de herhaaldelijke suggestie van de NS dat hordes reizigers zich te buiten zouden gaan aan onnodig OV-gebruik, snijdt geen hout.
De slotsom moet helaas zijn dat de NS opnieuw te lui/te nalatig/te incompetent was om de treinen op de bij een zomerdag behorende lengte te brengen.


8 mei 2020

RESERVERINGSPLAN NS IS SLECHT IDEE

De NS heeft een pilot ‘Trein Veilig Service’ aangekondigd. Hiermee wil NS door 5000 vrijwilligers een systeem laten testen dat reizigers hun reis laat reserveren. Voor Beter OV vindt het een slecht idee.

Ook in coronatijd dient het OV flexibel beschikbaar te zijn voor reizigers. Tot nu toe zijn alle problemen met volle treinen niet veroorzaakt door een overschot aan passagiers, maar door te korte of uitgevallen treinen van de NS. De bal bij de passagiers neerleggen is dus fout. Bovendien, qua gereserveerde retourreis: als je doktersbezoek uitloopt, wat dan? Of als je door een vertraging je aansluiting mist, hoe zit het dan met het tweede deel van je reis?

Bovendien doet een verplicht reserveringssysteem geen recht aan de betrachte zelfbeheersing van reizigers. Het blijkt dat zo’n 99% van de reizigers zich ook zonder dwang en hindernissen prima matigt in het OV-gebruik.

En tot slot: het is volstrekt onduidelijk hoe de NS dacht, in de trein te controleren of reizigers wel hadden gereserveerd/op hun gereserveerde plek kunnen zitten. Sterker nog: het is niet eens duidelijk, wát dan precies moet worden gecontroleerd. Op dit moment is nog niet eens duidelijk, wie per 1 juni de mondkapjesplicht gaat controleren en handhaven, en hoe.



6 mei 2020

VEEL KANTTEKENINGEN BIJ MONDKAPJESDEAL OV

Zojuist heeft het Kabinet officieel verklaard dat het OV met gemondkapte reizigers per 1 juni weer volop aan de gang kan gaan.

In de eerste berichten werd gesteld dat de dienstregeling dan voor 100% zal worden uitgevoerd. Dat klinkt prachtig. Inmiddels komt de aap uit de mouw. Want wat blijkt? De capaciteit van de treinen, trams, bussen en metro’s blijft beperkt tot 40%. Dat leidt tot een belangrijke vraag: 40% van wat? 40% van de zitplaatsen, 40% van de capaciteit met een beperkt aantal staanplaatsen of 40% van het haringenineentonvervoer?

Een andere vraag is hoe de vervoerders gaan zorgen dat iedereen die zich met een geldige OV-chipkaart en een mondkapje meldt, ook mee kan? Tot nu toe zien wij bij vervoerders de neiging om met beschuldigende vingertjes te wijzen naar zogenaamd “onnodige” reizigers, ook als ritten zijn uitgevallen of treinen te kort zijn.

Nog een vraag: gaan de conducteurs weer door de trein? Veel reizigers voelen zich momenteel onveilig wegens onzichtbaarheid van personeel. Er zal toezicht nodig zijn om ook de kleine minderheid van reizigers die zich niet weet te gedragen, op te leggen dat de reisvoorwaarden (mondkapje, afstand) worden nageleefd.

We zijn overigens enigszins optimistisch over de geboden capaciteit. Buiten de spitsen was het OV vaak al voor hoogstens zo’n 40% bezet. In de drukke spitsuren betreft het vooral woon/werkverkeer. Maar dat zal minder zijn zolang thuiswerken-waar-mogelijk- de norm is. Dat zou betekenen dat met 40% en een beetje zelfbeheersing van reizigers het met een beetje mazzel wel zal gaan passen.

Nu zijn de vervoerders aan zet. Verschuilen achter "Den Haag moet duidelijkheid scheppen" kan niet meer.

Er is ook een zaak, waarover “Den Haag” zich nadrukkelijk niet heeft uitgesproken. Dat is de definitie van een “noodzakelijke reis”. Het Kabinet doet een beroep op reizigers om zich te blijven matigen in het OV-gebruik, maar een definitie van wat “noodzakelijk” is, is er dus niet. Het Kabinet legt die keuze nadrukkelijk bij de reiziger, en terecht. Dat betekent dat het voortaan -in tegenstelling tot een aantal incidenten- niet aan vervoerbedrijven is om reizigers de maat te nemen over de noodzakelijkheid of overbodigheid van hun reis. Het moet afgelopen zijn met de neiging van vervoerbedrijven en hun personeel om op de stoel van de wetgever te gaan zitten. Dat geldt wat ons betreft ook nadrukkelijk voor het in sociale media beschimpen van reizigers.



24 april 2020

STEUN NIET ALLEEN KLM, MAAR OOK HET OV

Indien ons Kabinet zoals vandaag is aangekondigd 2 tot 4 miljard euro uittrekt om de KLM overeind te houden, dient een vergelijkbare steun te worden verleend aan het in de benen houden van het Openbaar Vervoer in Nederland. Dat vindt reizigersorganisatie Maatschappij Voor Beter OV.

Als argumenten voor staatssteun aan de KLM worden namens ons Kabinet het belang voor onze economie en de werkgelegenheid genoemd. Die argumenten gelden evenzeer voor het OV. De Nederlandse economie is in hoge mate afhankelijk van goede bereikbaarheid per OV van werkplekken en van locaties die bijdragen aan onze economie. Daarom verdient het OV de zelfde genereuze ondersteuning als de KLM.

Voor Beter OV-voorzitter Rikus Spithorst: “Steun aan de KLM is op zich, onder bepaalde voorwaarden zoals betere duurzaamheid, goed te verdedigen. Maar het aantal reizigers dat per jaar in een KLM-vliegtuig stapt is met zo’n 35 miljoen nog altijd aanzienlijk minder dan het aantal instappers in het OV per maand!”


TOEGANGSAPP VOOR OV IS SLECHT IDEE

Voor Beter OV neemt afstand van de suggestie dat een speciale app een middel zou kunnen zijn om drukte in het OV tegen te gaan. Deze app is niets meer dan een technische uitwerking van een eerder geopperde OV-vergunningspas, waar ook branche-organisatie OVNL al afstand van nam.

Naast grote privacyproblemen die aan deze app kleven, en de slechte reputatie die het OV heeft op het vlak van privacy (denk aan het tegen de beloften in delen van OV-chipkaartgegevens met de overheid) zijn er meerdere redenen te noemen waarom zo’n app een slecht idee is.

Allereerst moet worden geconstateerd dat het nog nooit is gelukt om een serieuze app te lanceren die vlekkeloos werkt in grootschalig OV. Te denken valt aan het fiasco bij pogingen de OV-chipkaart te vervangen door een smartphone. Dus onduidelijk is, hoe zo’n systeem kan worden gebruikt om naast de OV-chipkaart de poortjes op stations te openen. In ieder geval zal het niet lukken om zo’n systeem op korte termijn aan de praat te krijgen.

Daarnaast is lang niet iedere OV-gebruiker in het bezit van een smartphone, terwijl juist veel OV-gebruikers werken in laagbetaalde-maar-wezenlijke beroepen, zoals de schoonmaakbranche of de thuiszorg.

Controle op het juiste gebruik van de app, en op het niet reizen zonder zo’n app is ondoenlijk. Passagiers stappen bij tram en bus achterin in, buiten het zicht van de chauffeur. Op de treinen voeren conducteurs hun controletaken niet uit, ze houden zich op in eersteklascoupés of machinistencabines.

Voorts is het ondoenlijk om te komen tot een rigide verdeling van mensen/beroepen die wel of juist niet met het OV zouden mogen reizen. Zo’n verdeling is ook niet nodig: het overgrote deel van de Nederlandse bevolking onthoudt zich nu al van onnodig OV-gebruik. Waar capaciteitsgebrek ontstaat is dat nu telkens het gevolg van de inzet van onnodig korte treinen, niet van een overdaad aan passagiers.

Voor Beter OV ziet wel mogelijkheden om te komen tot tijdvakken per type reiziger, al zal zulks ook niet al te rigide kunnen worden toegepast, denk aan een ziekenhuisafspraak in een tijdvak dat is gereserveerd voor woon-werkverkeer. Maar een moreel beroep op reizigers -een soort gentleman’s agreement tussen reizigers en vervoerbedrijven- zou kunnen werken, net zoals nu reeds het geval is.

23 april 2020

NS PAKT EERSTEKLAS-EXODUS AAN

Gisteren sloeg Voor Beter OV op website, op sociale media en in e-mail aan de NS alarm over het uit de eerste klas wegsturen van reizigers. De NS werd daarbij uitgedaagd, het probleem snel aan te pakken.

De NS laat desgevraagd weten dat het weigeren van toegang tot de eerste klas aan reizigers met eersteklas vervoerbewijzen slechts bij hoge uitzondering voorkomt. Maar het mag niet. De norm is dat personeel zich onderweg bij plaatsgebrek dient op te houden in niet-bediende cabines. Ook dient waar nodig het “buitenom sleutelen” te worden toegepast (de conducteur fluit, checkt de veiligheid, sluit de deuren en loopt buitenom naar een niet-bediende cabine en stapt daar in, waarna de trein vertrekt). Bij reizigersklachten wordt de desbetreffende conducteur op diens gedrag aangesproken.

Voor Beter OV onderschrijft dat dit incident niet aan de lopende band voorkomt, maar vindt een frequentie van meerdere malen per dag te hoog. Reizigers die dit overkomt, wordt verzocht hun klacht te melden bij de NS, met een afschrift aan Voor Beter OV (info@voorbeterov.nl). Vermeld daarbij hoe laat u van welk station per trein in welke richting bent vertrokken toen het incident zich voordeed.

Voor Beter OV is blij dat de NS gevolg zal geven aan meldingen. Op die manier kan het dienstbetoon aan de reizigers worden verbeterd.

22 april 2020

VEEL WANGEDRAG NS-CONDUCTEURS BIJ CORONA-CRISIS

Er wordt veel geklaagd over wangedrag van NS-conducteurs tijdens de Corona-maatregelen.

Ondanks verzoeken van Voor Beter OV komt het nog steeds voor dat conducteurs ruim voor de vertrektijd fluiten en de deuren sluiten terwijl reizigers nog niet zijn ingestapt. De anderhalvemetersamenleving vereist dat mensen ook bij het uit- en instappen in het OV afstand houden. Het gevolg daarvan is dat dit meer tijd in beslag neemt. Blijkbaar wordt het punctualiteitscijfer belangrijker geacht dan de gezondheid van reizigers.

Helemaal een schoffering van reizigers is dat conducteurs -note bene met steun van FNV-bondsbestuurder Janssen- in meerdere treinen een hele eersteklasafdeling voor zichzelf opeisten. Er worden zelfs affiches opgehangen met de mededeling dat de afdeling verboden voor reizigers is. Vandaag gebeurde het zelfs in diverse treinen dat reizigers die in bezit waren van een eersteklas vervoerbewijs de eersteklasafdeling door een conducteur of conductrice werden uitgebonjourd.

Dat de NS telkens hamert op de noodzaak om niet-strikt noodzakelijke reizen te vermijden -en zelfs suggereert dat daar een overheidsverbod aan ten grondslag ligt- terwijl door te korte treinen een capaciteitstekort aan de hand is, valt niet te verenigen met het door de NS toegestane wangedrag van het personeel. Bij ruimtegebrek in de passagiersafdelingen dienen conducteurs zich te begeven naar een niet-bediende cabine, maar daar wordt door de NS dus niet op gehandhaafd.

Voor Beter OV zal zijn zorg hierover onder de aandacht brengen van staatssecretaris Van Veldhoven en OVNL-voorzitter Peters.

21 april 2020

GERINGE VERSOEPELING CORONA-MAATREGELEN GEEFT OV MEER BEDENKTIJD

De door de Regering afgekondigde lichte versoepeling van het Corona-regime zal naar verwachting niet of nauwelijks leiden tot meer reizigers in het OV. Dat betekent dat het OV meer tijd heeft om na te denken over hoe een reizigersgroei kan worden gefaciliteerd.

De zorgen zijn groot. Bij een anderhalvemeternorm zit er niet heel veel rek in de capaciteit van het OV. Ondertussen circuleren slechte plannen, zoals een pasjessysteem dat uitsluitend voor mensen met cruciale beroepen toegang tot het OV zou verlenen.

Voor Beter OV zal de Inspectie Leefomgeving en Transport om een visie vragen. Leidraad daarbij zal zijn de gang van zaken van ruim een week geleden. Toen liet de NS reizigers weloverwogen toe tot een tamelijk drukke trein, en accepteerde de NS de reissom die de passagiers betaalden door in te checken. Plotsklaps werden deze reizigers halverwege hun reis alsnog uit de trein verwijderd. De kans op dit soort voorvallen wordt groter wanneer het reizigersaanbod straks harder groeit dan de dienstregelingsuitbreiding die de NS heeft aangekondigd.

Zodra Voor Beter OV de vragen aan ILT heeft geformuleerd, leest u deze ook op deze website.

20 april 2020

VOORGESTELDE REISVERGUNNINGSPAS IS SLECHT IDEE

Branche-organisatie OVNL slaat de plank mis met zijn aanbeveling, te komen tot speciale vervoerbewijzen voor mensen die op grond van een door de regering op te stellen lijst met het OV zouden mogen reizen. Dat stelt reizigersorganisatie Maatschappij Voor Beter OV.

Ten eerste is het onmogelijk om een precieze grens te trekken tussen vertegenwoordigers van welke beroepsgroep wel, en van welke beroepsgroep niet met het OV zouden mogen reizen. Daarnaast zouden in een versoepeld regime juist ook andere reizen dan die tussen huis en werk of onderwijsinstelling mogelijk moeten zijn. Te denken valt aan een wegens de Corona-crisis uitgestelde aankoop aan de andere kant van de stad. Bezoek aan de tandarts. Een spaarzame visite bij een eenzame kennis.

Voorts is het uitgeven van honderdduizenden persoonlijke vergunningspasjes op korte termijn onbegonnen werk. Ten slotte is controle op het bezit van zulke pasjes geen haalbare kaart. Bij bussen stapt men achter in, waardoor de chauffeur geen controle uitoefent. Toegang tot trein- en metrostations geschiedt door met de OV-chipkaart in te checken, en deze is in principe anoniem en dus niet gekoppeld aan een reisvergunning. De praktijk wijst bovendien uit dat conducteurs op treinen geen controlerondes doen.

Dat aan de coronamaatregelen voor vervoerbedrijven aanzienlijke kosten zijn verbonden, moge duidelijk zijn. De bewering van OVNL dat de bedrijfskosten van de vervoerders voor de volle 100% doorgaan, klopt echter niet. Voertuigen staan stil, ze gebruiken dus geen elektriciteit of brandstof, er is minder slijtage en ook een deel van het rijdend personeel met nuluren- of uitzendcontracten zit onbetaald thuis.

Column Rikus Spithorst 20 april 2020

GEEN CORONA-APP IN HET OV!

Een Corona-app. Dit weekend zijn zeven van die high-tech-bedrijven na een verbijsterend slechte voorselectie uitgenodigd om hun vorderingen te laten zien. Wat bleek? Van al die apps was de veiligheid niet in orde. De privacy dus ook niet. Eén app bleek zo enorm lek, dat de privégegevens van 200 personen al binnen 24 uur op straat lagen. Die gegevens zullen tot het einde der tijden op het internet blijven rondslingeren.

Wat zegt u? Waarom begin ik mijn wekelijkse column met een verhaal over een Corona-app? Dat leg ik u zodadelijk uit.

Het Openbaar Vervoer staat voor een zware opgave. Vroeg of laat zullen er meer mensen moeten worden vervoerd dan dat handjevol dat nu maar in trams, treinen, bussen en metro’s wordt meegenomen. Dat wordt echt een pittig probleem zolang we willen dat reizigers onderling anderhalve meter afstand bewaren. Reeds nu zien we een totaal gebrek aan flexibiliteit en betrouwbaarheid. De NS komt met te korte treinen aanzetten, bij het GVB vallen de weinige metro’s die nog rijden ook zo nu en dan uit, met wachttijden oplopend tot een half uur tot gevolg, NS en ProRail hebben onze suggestie om op stations voorzieningen te plaatsen waar reizigers hun handen kunnen wassen of desinfecteren niet waargemaakt. Zelfs regulering van het reizigersaanbod is bij de NS niet in goede handen: senioren krijgen nog gewoon e-mailtjes met de aanbeveling, hun vrije reisdagen te gebruiken. Hoe krijg je het voor mekaar…

Dat alles stemt mij somber. Zeer somber. Want hoe kan het OV de toestroom van reizigers verwerken als de Corona-maatregelen worden versoepeld? Geen idee. Minder afstand? Lijkt me niet gezond. Uitsluitend écht noodzakelijk vervoer, maar dan ook voor studenten en mensen die weer per OV naar hun werk mogen? Lijkt me niet aan de NS of andere vervoerders om te beoordelen, welke reiziger wel, en welke reiziger niet noodzakelijk reist. Mondkapjes? Die zijn schaars en in de meeste gevallen slechts schijnveilig.

Maar goed. Terug naar die Corona-app. Ook die komt niet verder dan schijnveiligheid. Want als je in de nabijheid bent geweest van iemand die die app niet gebruikt, of ziek is zonder het te merken, dan staat jouw vinkje onterecht op groen, en ben je een infectiebron voor iedereen die in je buurt komt. Maar er is nog een andere reden, waarom ik die app niet zie zitten. Althans, niet voor het gebruik in en om het OV.

Bj de eerste discussies over die app weigerde onze Minister van Volksgezondheid toe te zeggen dat gebruik van die app geen voorwaarde zou kunnen worden om met het OV te mogen reizen. Hij schoof desgevraagd die hete aardappel voor zich uit. Ik ben mordicus tegen het verplichten van die app om met het OV te mogen reizen. Waarom? Omdat we een hoogst onbetrouwbare overheid hebben.

De OV-chipkaart. Die registreerde niet de reizen van mevrouw De Vries, heette het. Nee, uitsluitend de reisbewegingen van chipkaartnummer 12345 werden vastgelegd om de ritprijs ordentelijk te kunnen afrekenen, heette het. Maar alras bleek dat het reisgedrag op personen herleidbaar aan bijvoorbeeld DUO of de SVB werd verstrekt. Weg privacy.

Er is geen enkele reden om te veronderstellen dat dat met de Corona-app anders zal zijn. We hebben nu eenmaal te maken met een overheid die verslaafd is aan het grasduinen in privégegevens van zijn burgers. Ik noem een Belastingdienst die de gegevens van het digitaal betalen van de parkeermeter opeiste. Enzovoort enzovoort.

Dus een of andere app verplicht stellen voor OV-gebruikers? Over mijn lijk. De privacy van de reiziger is wel al genoeg te grabbel gegooid.

11 april 2020

WANGEDRAG NS LOOPT VERDER UIT DE HAND

Opnieuw werd pijnlijk duidelijk dat de NS de gevolgen van het niet willen voorbereiden op de pandemie waarvan de NS wist dat die zou komen, op de reizigers afwentelt.

Vandaag heeft een conducteur zijn trein halverwege de rit tussen Rotterdam en Amsterdam opgeheven omdat er een teveel aan reizigers in zat. De reizigers weigerden uit te stappen, waarop de trein doodleuk werd opgeheven. Daarbij werd niet nagegaan of -en welke- inzittenden wel of niet met een noodzakelijke reis bezig waren.

Hoewel wij de noodzaak onderschrijven van het wegens de Corona-crisis zoveel mogelijk beperken van reizen, vinden wij deze handelwijze onaanvaardbaar.

Ten eerste: óf je neemt reizigers wel mee (maar dan ook tot en met hun eindbestemming), óf   je neemt reizigers niet mee (dus vanaf het beginpunt van hun geplande reis). Je zet reizigers niet halverwege uit de trein, waardoor zij noch terug kunnen reizen naar hun vertrekpunt, noch doorreizen naar hun bestemming. Immers, naar verwachting zal ook een volgende of een tegemoetkomende trein geen capaciteit biedeno m de inzittenden van de opgeheven trein te vervoeren. *

Ten tweede: op de vraag of de opgeheven trein wel van voldoende lengte was, kwam geen antwoord. Om reizigers optimaal te spreiden is het een eerste vereiste dat de treinen van voldoende lengte zijn. **

Ten derde: crowd management dient op de stations/perrons te geschieden, en niet in reeds rijdende treinen. Een waterdicht systeem is erg lastig, maar met beheerste toelating tot stations/perrons kan de drukte in de trein wel vrij behoorlijk worden gereguleerd. Het kan uit kostenoverwegingen blijkbaar worden overwogen om geen personeel de toegangsregulering op de stations uit te laten voeren, maar dan mogen de gevolgen hiervan niet op reizigers worden afgewenteld.

Ten vierde: abonnementhouders worden nog steeds onvoldoende gecompenseerd. Inmiddels bereiken ons signalen dat de NS een incassobureau afstuurt op reizigers die hun abonnementsgeld hebben gestorneerd. Wanneer een reiziger heeft betaald voor zijn reis (hetzij via een abonnement, hetzij door met voldoende borg in te checken op een station) ontstaat voor de NS vervoerplicht. Ook nu.

Voor Beter OV beraadt zich op te nemen stappen tegen de NS.

* Kort na het publiceren van dit bericht bleek dat de volgende trein richting Amsterdam eveneens was opgeheven. Dat betekent dus een wachttijd van een uur, en een kans van 0 dat de reizigers met de daaropvolgende trein zouden meekunnen. Het betrof hier de treinen 4036 en 4038 te Gouda.

** Kort na het publiceren van dit bericht bleek dat beide opgeheven treinen korter waren dan normaal. In beide gevallen slechts zes bakken SLT. Dat is voor een zaterdag uitzonderlijk kort, zeker bij een sterk verlaagde frequentie.

6 april 2020

COMPENSEER NU EINDELIJK ABONNEES VOOR CORONA-MAATREGELEN

Het is onacceptabel dat de vervoerbedrijven nog steeds geen goede oplossing hebben voor abonnementhouders die nu niet met het OV kunnen of mogen reizen. Door overheidsmaatregelen maken veel minder mensen gebruik van het OV en maakt een deel van de overgebleven reizigers per persoon veel minder gebruik van het OV. Ter compensatie biedt de overheid bedrijven (dus ook de OV-bedrijven) een vergoeding aan om werknemers door te betalen, Die vergoeding loopt op tot 90% van de loonsom.

Het valt niet te verantwoorden dat vervoerbedrijven wel aanspraak kunnen maken op deze loonvergoeding, maar de daarbij behorende inkomstenderving beperken door fors te beknotten op teruggave van abonnementsgelden. Veelal wordt het stopzetten van abonnementen in het stads- en streekvervoer strikt formeel afgehandeld: pas aan het einde van de maand, los van de afgekondigde overheidsmaatregelen. Daarmee eten de vervoerders in deze crisistijd van twee walletjes. En dan heb ik het nog niet eens over de vergoeding aan de OV-bedrijven voor de OV-studentenkaart. Is die ook opgedroogd, of loopt die gewoon door?

Daar komt nog bij, dat nagenoeg alle vervoerbedrijven het kwaliteitsniveau (frequenties, aansluitingen) na afsluiting van de abonnementen fors heeft verslechterd. Dat zou in een normale situatie voor de klant de mogelijkheid moeten bieden om per direct een overeenkomst op te zeggen.

Het zou billijk zijn, wanneer de geldigheidsduur van abonnementen wordt verlengd voor de periode waarop de abonnementen feitelijk niet of slecht bruikbaar waren. Dat zou door alle vervoerders moeten worden toegepast. Het niet gebruiken van de abonnementen kan worden aangetoond door gebruik te maken van de massaal vergaarde reisgegevens via het OV-chipkaartsysteem. Voorts zouden houders van eersteklasabonnementen het extrabedrag dat zij betaalden ten opzichte van een vergelijkbaar tweedeklasabonnement vergoed dienen te krijgen.

Nu, vele weken na het ingaan van de door de overheid uitgevaardigde “mijd zoveel mogelijk het OV”-maatregel, schenken de vervoerders over die compensatie nog steeds geen klare wijn. Uitsluitend troebel slootwater. Dat moet echt beter.

Vandaag vergadert het Nationaal OV-beraad (NOVB) over de broodnodige steun voor de vervoerders die -dat moet ook gezegd- in financieel zwaar weer verkeren door het wegblijven van reizigers. Het kan niet anders, of daar moet ook worden gesproken over de compensatie van abonnementhouders.

1 april 2020

OPEN BRIEF AAN PEDRO PETERS (OV-NL)

Voordat ik aan het schrijven van mijn maandagochtendcolumn (zie hieronder) begon, heb ik OV-NL-boegbeeld Pedro Peters per e-mail enkele vragen gesteld. Dinsdag ontving ik een reactie van hem. Aangezien ik hem niet vooraf had gemeld dat ik zijn reactie zou willen publiceren, kies ik er nu dus ook niet voor, dit toch te doen. Dat zou niet chique zijn.

In deze open brief reageer ik echter wel op een paar opmerkingen die ik las in de reactie van de heer Peters.

Geachte heer Peters, beste Pedro,

Vriendelijk dank voor je reactie op mijn vragen, die ik gisteren mocht ontvangen.

Allereerst stel je dat je het mantra “dat deze pandemie zo onverwachts is gekomen” niet herkent. Van de zijde van verschillende vervoerders heb ik dit de afgelopen weken meermaals moeten aanhoren. In mijn column van gisteren leg ik uit, waarom ik dat mantra niet meer valide vind.

Zijdelings stel je dat ik, als ik vind dat het OV onvoldoende op de pandemie was voorbereid, zulks ook van heel Nederland zou moeten vinden, maar dat je deze discussie niet wilt aangaan. Sorry, Pedro, maar je kan niet eerst verwijzen naar zaken buiten het OV om vervolgens te stellen dat je het niet gepast vindt om daar verder op in te gaan. Graag verwijs ik je naar een aantal zeer belangrijke sectoren, die ondanks hoog ziekteverzuim prima tegen de pandemie zijn opgewassen. De energievoorziening. Waterlevering. Telecommunicatie zoals TV en internet. De voedselvoorziening. Allemaal sectoren die zijn gewaarschuwd voor de gevolgen van een pandemie, die vroeg of laat zou komen. Ook de zorg levert nu een topprestatie. Daar steekt het OV maar zeer magertjes bij af.

Wij vinden dat reizigers gecompenseerd moeten worden voor hun onbruikbare abonnementen. Jij stelt dat de vervoerders regelingen hebben getroffen. Dat klinkt leuk, maar dat er regelingen zijn getroffen, betekent nog niet dat die regelingen voldoen aan wat redelijkerwijze als compensatie mag worden verlangd. Ook over compensatie van gedupeerde abonnementhouders in geval van pandemie (nogmaals: waarvan men wist dat die zou komen, zie mijn column van eergisteren) had vooraf moeten worden nagedacht, liefst samen met de reizigersorganisaties.

Je stelt dat de busbedrijven zich niet herkennen in mijn stelling dat ritten uitvallen terwijl uitzendkrachten naar huis waren gestuurd. Wij horen en lezen echter andere signalen. Daarnaast ga je niet in op de inderhaast in elkaar geflanste nooddienstregeling van de NS, die echt van een beschamend niveau is. De resterende stoptreinen staan hier en daar acht of negen minuten stil om te worden ingehaald door Intercity’s die echter niet rijden. Ook worden onvermijdelijke overstapaansluitingen geboden met wachttijden die oplopen tot bijna een half uur. Zulk broddelwerk, dat nu -geruime tijd na de invoering- nog steeds niet is opgelapt, getuigt van volstrekt onvoldoende voorbereiding en een zeer gebrekkig kwaliteitsgevoel bij de hiervoor verantwoordelijken.

De conclusie kan gewoon niet anders zijn dan dat de vervoerbedrijven en hun opdrachtgevers zich onvoldoende hebben aangetrokken van de niet mis te verstane waarschuwingen dat ons land vroeg of laat met een pandemie geconfronteerd zou worden. Je verwijst naar lessen die zouden zijn getrokken uit een griepepidemie van een paar jaar geleden, maar ook daar hebben vervoerbedrijven, in het bijzonder de NS, blijkbaar echt onvoldoende lering uit getrokken.

Overigens maak ik wel graag van de gelegenheid gebruik, uitvoerend personeel (machinisten, conducteurs, seinhuiswachters, monteurs, tram-, bus- en metrobestuurders en servicemedewerkers) een compliment te maken, Zij werken hard, en soms in moeilijke omstandigheden, om de reizigers zo goed mogelijk van dienst te zijn.

Je weet dat ik je zeer waardeer, en dat ik je altijd zal blijven bewonderen om de manier waarop je de RET hebt omgeturnd van het slechtste OV-bedrijf van Nederland tot een van de koplopers. Daarom vraag ik je, je gewicht in de strijd te gooien om de vervoerbedrijven in Nederland te bewegen tot betere kwaliteit voor de reizigers (zowel de reizigers die op last van de overheid nu het OV moeten mijden, als de resterende reizigers voor wie het OV onmisbaar is gezien hun functie bij het overeind houden van de vitale functies in ons land), ook in deze ronduit akelige tijd. Zet ‘m op, Pedro. Je kan beter. Het OV kan beter.

Hartelijke groet,

Rikus Spithorst

Column Rikus Spithorst 30 maart 2020

DE PANDEMIE WAARVAN JE WIST DAT DIE ZOU KOMEN

Om maar met de deur in huis te vallen: van mijn soepele visie op de maatregelen die worden genomen om het OV in deze Corona-crisis overeind te houden is niet veel meer over. Vervoerbedrijven laten meer steken vallen dan zelfs met de beste wil van de wereld nog valt goed te praten.

En met die kletskoek dat deze pandemie “onverwacht kwam” ben ik echt wel klaar. Iedere beslisser in ons land wist dat een pandemie van ongeveer deze omvang eraan zat te komen. In dat licht bezien, is het gepruts van de OV-sector een beschamende vertoning.

Ik neem u even mee terug in de tijd. Een jaar of twaalf. Ik maakte deel uit van een projectgroep die zich op een chique vergaderlocatie onder de Euromast bezig hield met de vraag, hoe wij als land toegerust zouden (moeten) zijn om een pandemie aan te kunnen. Een projectgroep met niet bepaald de minsten. De plaatsvervangend commandant der strijdkrachten. De politietop. Hoge omes van bijvoorbeeld KPN, uit de medische wereld, de veiligheidsregio's, de ambtenarij. Ik zat daar om de rol en de problemen van het OV te belichten. Eensluidend waren we ervan overtuigd dat er vroeg of laat een pandemie zou uitbarsten. De projectgroep mondde uit in een congres met een paar honderd hooggeplaatste deelnemers, ook uit de OV-sector, in de Fabrique, een groot evenementencomplex aan het Amsterdam-Rijnkanaal nabij Utrecht.

Maar zoals het zo vaak gaat, met dit soort belangrijke zaken, jaknikten alle aanwezigen op het slotcongres dat het allemaal heel belangrijk was. Maar zo te zien ging men, in ieder geval wat de OV-sector betrof, daarna verder volgens de keurig gebaande drie-eenheid glas, plas, zoals het was.

Dus, zoals ik al schreef, met die kletskoek dat deze pandemie “onverwacht kwam” ben ik echt wel klaar. Daarom neem ik nu een paar zaken met u door, bezien door een wat strengere blik dan dewelke ik de afgelopen weken had.

De NS heeft een sterk uitgedunde dienstregeling gemaakt. Op de meeste trajecten slechts af en toe een stoptrein. Op zich nog wel verdedigbaar, ware het niet dat op allerlei locaties de aansluitingen zo beroerd zijn, dat overstappende reizigers zowat een half uur op een perron staan te blauwbekken. Dat heb beter gekund. Sterker nog, dat had beter gemoeten. De NS toonde zich vervolgens de risee van het informatietijdperk, door opzichtig te falen bij het correct weergeven van die nooddienstregeling in hun eigen reisplanners. Je staat echt op meer dan hilarische wijze in je hemd als je in je eigen reisplanner de boodschap moet afgeven dat reizigers beter elders kunnen kijken of hun trein wel, niet of wanneer rijdt. Bonuspunten voor 9292, pek en veren voor de NS.

Er is ook een hoop nog steeds niet geregeld voor mensen die een abonnement hebben, en nu niet meer met het OV kunnen of mogen reizen. Houders van een jaar (traject-) kaart van de NS hebben nog steeds geen serieus antwoord op de vraag, hoe ze hun abonnement kunnen stopzetten of hoe ze hun vooruitbetaalde geld kunnen terugkrijgen. Het kletsverhaal dat je je abonnement kan omruilen voor het technisch van de storingen aan mekaar hangende NS-Flex gaat voor heel veel abonnees niet op: het gaat namelijk mis als je ook nog een abonnement voor bus, tram of metro op je OV-chipkaart hebt staan. Inmiddels hebben de eerste abonnementhouders hun maandelijkse incasso gestorneerd, en ik geef ze groot gelijk. Of kijk naar Connexxion. Een schokkend relaas in de krant. Een verpleegster rijdt voor de veiligheid nu niet met de bus, maar met de auto van haar huis naar het ziekenhuis. Maar haar abonnement voorlopig stopzetten, dat kan niet. De hork van dienst liet namens Connexxion weten dat deze verpleegster “een opzegtermijn van vier maanden heeft” en tsja, “ze moeten zich nu eenmaal aan de richtlijnen houden”. Om je je ogen uit je kop te schamen!

Tekst gaat door onder de afbeelding


Ook heel bijzonder is dat met name bij streekbusbedrijven de fors uitgedunde dienstregeling nog verder verslechtert doordat ritten uitvallen wegens personeelsgebrek. Tegelijkertijd zitten veel uitzendkrachten werkeloos thuis, omdat ze door de streekvervoerders heen zijn gezonden aangezien ze niet meer nodig waren. Ik weet het niet, hoor… Wegens gebrek aan chauffeurs uitgevallen ritten, terwijl beschikbare chauffeurs wegens overbodigheid naar huis zijn gestuurd… Ik heb OV-NL-boegbeeld Pedro Peters maar om opheldering gevraagd. Ik ben reuze benieuwd naar zijn verhaal.

Het OV heeft geen beste reputatie als het gaat om zijn klantgerichtheid. Om zijn sociale functie. Om zijn vitale belang. Zoals ik al aanstipte: iedereen in ons land wist dat er een keer een pandemie zou losbarsten. De voorbereiding hierop door de OV-bedrijven en hun opdrachtgevers blijkt nu ronduit schandalig slecht te zijn. Heeft men twaalf jaar zitten slapen? Of interesseerde het de betrokkenen gewoon niets? Geen idee. Maar het laatste woord is hier wat mij betreft nog niet over gezegd.

25 maart 2020

MEER UITLEG NS OVER COMPENSATIE CORONA-GEDUPEERDEN

De NS laat ons weten dat naast de op hun website gepubliceerde zaken, er nog wordt gewerkt aan:

Restitutie vooruitbetaalde abonnementsvormen

Reactie NS: betreft de losse maandabonnementen. Beleid volgt binnen enkele dagen.

Oplossingen voor de reizigers die hun abonnement niet kunnen omzetten naar NS-flex omdat ze ook een stads/streekvervoerproposite op hun OV-chipkaart hebben:

Reactie NS: deze reizigers kunnen bij Klantenservice het op rekening reizen van bus-, tram- en metroritjes uitzetten, deze oplossing was al eerder geimplementeerd.

Verlengen geldigheidsduur vrije reisdagen senioren:

Reactie NS: hebben we al geregeld, zie hierover het volgende bericht:

Mijn Keuzedag verloopt omdat ik niet met de trein kan/mag/wil reizen i.v.m. de overheidsmaatregelen rondom het Coronavirus. Wat nu?

Indien je Keuzedag verlopen is, kan NS Klantenservice je een couponcode toesturen die op een later moment dit jaar te gebruiken is voor een vrije reisdag. Je kunt hiervoor contact opnemen met NS Klantenservice. Let op: op dit moment is de wachttijd bij NS Klantenservice langer dan je van ons gewend bent.

Deze zaken hebben dus de aandacht van de NS, waarbij het uitgangspunt is, de reiziger coulant te behandelen.Onze vraag over restitutie van vooruitbetaalde jaarabonnementen heeft de NS nog niet beantwoord. Evenmin is er een eenduidig beleid door de stads- en streekvervoerders gecommuniceerd.

24 maart 2020

NS BEWEEGT INZAKE RESTITUTIES WEGENS CORONA

Mede onder druk van Voor Beter OV heeft de NS de geldigheid van Kruidvatkaartjes verlengd tot ver na de Corona-crisis. Dat is een mooie stap vooruit. Maar over allerlei NS-abonnementen die nu onbruikbaar zijn geworden, bestaat nog veel onduidelijkheid. We begrijpen dat de NS wel de goede kant aan het opschuiven is, maar zaken zijn nog onvoldoende concreet gecommuniceerd.

Daarom hebben wij de NS om toelichting gevraagd. Wij verwachten die morgen te krijgen.

Column Rikus Spithorst 23 maart 2020

OOK REIZIGERS HEBBEN FINANCIËLE ZORGEN

Eind vorige week braken we een lans voor de vervoerbedrijven. Zij zijn voor ons land van vitaal belang, maar lopen inkomsten mis doordat reizigers die op saldo reizen wegblijven, hetgeen dus een flink inkomstenverlies veroorzaakt.

Maar ook reizigers hebben in deze Corona-tijd financiële belangen, en daar wil ik het even met u over hebben.

Het afgelopen weekend zaten er in het OV, en dan met name in de trein, aanzienlijk meer reizigers dan was verwacht. Volgens NS-conducteurs betrof dat in veel gevallen recreatief vervoer. Dat was dus niet de bedoeling. Zelf zit ik inmiddels in thuisquarantaine, en ik bepleit het thuisblijven van zoveel mogelijk mensen. Maar dat sommigen er toch op uit gaan, dat snap ik. Zij hebben er immers wel voor betaald. Ze hebben bijvoorbeeld een vooruitbetaald weekendvrij-abonnement. Al dagen zeur ik bij de NS om een duidelijk gecommuniceerd restitutiebeleid. Mensen die nu niet van dit soort abonnementen gebruikmaken (dat kan worden gecontroleerd aan de hand van de OV-chipkaartgegevens), zouden hun abonnementsgeld teruggestort moeten krijgen, of anders kan de geldigheidsduur van hun abonnement worden verlengd.

En laat duidelijk zijn, het gaat niet zozeer om het meteen terugstorten, maar om geruststelling van de zijde van de NS. Op die manier beloon je goed gedrag, en dat zal mensen stimuleren om thuis te blijven. Stimuleren, belonen: dat werkt als je bepaald gedrag wilt nog altijd beter dan een opgeheven vingertje. Wat men verder ook moge vinden van de Nederlands-gierige volksaard.

Maar afgezien van de dagjesmensen, zijn er natuurlijk ook nog andere vaste klanten. De mensen in het woon-werkverkeer. Velen reizen nu niet meer tussen huis en werkplek. Ze zitten thuis, en reizen niet met het OV. En ZZP’ers, die zitten nu thuis en zien ook nog hun inkomsten opdrogen. Ook aan deze werknemers en ZZP’ers dient hun vooruitbetaalde abonnement voor de periode dat ze aantoonbaar niet reizen te worden terugbetaald.

In het begin van dit betoog stipte ik even de steun voor financiële hulp voor vervoerders aan. Maar evenzeer geldt dat vervoerders hun maatschappelijke verantwoordelijkheid dienen te nemen waar het gaat over de financiële belangen van door de Corona-crisis getroffen reizigers en van reizigers die vrijwillig afzien van het recreatieve reizen. Tweerichtingsverkeer dus!

Maar vooral, en daarbij wil ik even verder kijken dan mijn OV-neus lang is: blijf zoveel mogelijk thuis, houd afstand, ontduik de regels niet. Dat scheelt echt heel veel dodelijke Corona-slachtoffers. Tot slot, al klinkt het misschien wat zalvend, wens ik u allen een goede gezondheid toe.

21 maart 2020

OOK VOOR OV IS FINANCIELE STEUN DRINGEND NODIG

OV-bedrijven, met name in het stads- en streekvervoer, dreigen in financiële problemen te komen doordat er wegens de Corona-crisis nog maar nauwelijks reizigers zijn. Desondanks dient het OV wel zo goed mogelijk te blijven rijden omdat bereikbaarheid van vitaal belang voor ons land is. Veel mensen in bijvoorbeeld de zorg zijn van het OV afhankelijk om naar en van hun werk te reizen. Het is ook niet voor niets dat ook het OV telkens als essentiële sector wordt genoemd.

Om vervoerders, die hun financiering grotendeels uit reizigersopbrengsten halen, voor omvallen te behoeden, dient de overheid snel met financiële steun over de brug te komen, net zoals bijvoorbeeld kleine (de buurtkoffiezaak) en grote (KLM) ondernemingen steun is toegezegd. Nederland is niet gebaat bij vervoerbedrijven die niet langer aan hun verplichtingen kunnen voldoen en daardoor de dienst moeten staken.

Overigens dienen ook houders van abonnementen (zone-, traject-, eersteklas-, IC-directtoeslag-) te worden gecompenseerd wanneer zij hun abonnement niet kunnen gebruiken. De geldigheid van allerlei toeristische aanbiedingen, zoals Kruidvatkaartjes, dient te worden verlengd tot na de Corona-crisis.

18 maart 2020

UITSTAPPEN KOST MEER TIJD

Een zeer terechte klacht van een reiziger: “@NS_online trein 5156 te Schiedam. Mensen geven elkaar tijd en ruimte om uit en in te stappen (houd afstand enzo) maar kennelijk moet er toch gefloten worden voordat iedereen is ingestapt. Jullie vragen begrip. Dat is echter geen éénrichtingsverkeer.”

Wij stuurden naar aanleiding hiervan een mail aan de NS:

Uit- en instappen kost meer tijd als mensen afstand houden. Die reizigers moeten niet worden gestraft voor hun goede gedrag. Daarom het verzoek om personeel (beter) te instrueren. Gezondheid gaat nu boven punctualiteit.

Ik hoor graag, en zal morgen jullie reactie publiceren.

Morgen leest u dus hier de reactie van de NS.

VERVROEGEN NOODDIENSTREGELING EEN OPTIE?

Door het hele land vallen treindiensten nu uit, bij alle vervoerders. Dat is zorgelijk. Wellicht zouden de per aanstaande zaterdag aangekondigde beperkingen nu met onmiddellijke ingang moeten worden ingevoerd. Liever een uitgedunde dienst waar reizigers op kunnen vertrouwen, dan een treindienst die ondanks het opheffen van spitstreinen (een maatregel die een betrouwbare standaarddienst beoogde te faciliteren) niet langer betrouwbaar kan zijn.

Bij het uitvoeren van de nooddienstregeling is het van belang, dat personeel binnen de eigen treinserie wordt ingezet, en niet uitwaaiert over het gehele land. Zulks komt de robuustheid ten goede.

17 maart 2020

MASSALE KAALSLAG TREINDIENST OP KOMST

20:00 uur

De NS heeft bekendgemaakt dat de meeste Intercity’s worden opgeheven, en dat frequenties van de Sprinters op veel baanvakken zullen worden verlaagd.

Voor Beter OV houdt zich niet doof voor de problemen door de hoge ziektecijfers bij de NS, ProRail en andere organisaties en heeft veel waardering voor de mensen die alles op alles zetten om het treinverkeer gaande te houden. Maar dat neemt niet weg, dat het spoorvervoer wel zo aantrekkelijk (als in de gegeven omstandigheden kan) mogelijk moet blijven. Vooralsnog is onduidelijk, of de resterende treinen op knooppuntstations goed op elkaar aansluiten. Ook is nog niet duidelijk, of de treinen wel lang genoeg zullen zijn, zodat reizigers ver bij elkaar vandaan een zitplaats kunnen vinden, om zo onderlinge besmettingen met het Corona-virus tegen te gaan.

17:00 uur

Keer op keer hebben wij aan NS verzocht, ons te betrekken bij de aanpak van de Corona-crisis. Telkens weer tevergeefs.

Thans lekt uit dat de NS van plan is, het overgrote deel van de treinen te gaan schrappen. Uitsluitend wat stoptreinen zouden dan blijven rijden. Daardoor zou het aantal op te heffen treinen een veelvoud zijn van hetgeen het ziekteverzuim rechtvaardigt. Met andere woorden: hier speelt personeelstekort slechts een secundaire rol, primair gaat het gewoo0n om een besparing die wordt ingegeven door financiële overwegingen.

Op de belangrijke verbindingen dient minimaal eens per uur ook een Intercity te rijden, omdat op lange afstanden stopdiensten echt te tijdrovend zijn.

Wij hebben de NS opnieuw om opheldering gevraagd. Het gaat hier om meer dan om ons gisteren gedane aanbod om niet op alle slakken zout te leggen.

Commentaar Rikus Spithorst 16 maart 2020

MET DE RIEMEN DIE WE HEBBEN

Het is jammer, dat de NS naast het schrappen van de spitstreinen, ook flink heeft moeten snijden in de treinseries die normaal gesproken de hele dag rijden. Bij het GVB in Amsterdam is forse rituitval bij bus en metro. De HTM kondigt rigoureuze frequentieverslechteringen aan. Connexxion heft de buurtbussen op en verwacht rituitval op de reguliere buslijnen. Oorzaak: ook heel wat machinisten, conducteurs en chauffeurs zitten nu ziek thuis.

U ziet, het OV wordt hard geraakt door de Corona-crisis, en ik verwacht dat het nog wel erger zal worden. En de hierboven opgeschreven opsomming is slechts een greep uit de problemen. Gelieve dat incomplete overzicht niet te zien als kritiek op vervoerders of hun personeel. Mij zijn meerdere gevallen bekend van mensen die hun vrije dag hebben opgeofferd om een trein, een tram, of een bus te gaan rijden. Hulde daarvoor.

We gaan ingewikkelde tijden tegemoet. Zorgelijke tijden, ook. We moeten als samenleving er het beste maar van zien te maken. De overheid heeft een lijst van “cruciale sectoren” opgesteld. Het OV is er daar een van. Dat is een mooie erkenning van het belang van het Openbaar Vervoer. Wij steunen die erkenning en uiten onze waardering door in deze ingewikkelde periode niet op alle slakken zout te leggen. Wij allen moeten roeien met de riemen die we hebben.

Ik wens de OV-sector wijsheid toe. En op het persoonlijke vlak herhaal ik de woorden waarmee een dierbaar ProRail-contact eind vorige week een e-mail aan mij afsloot: blijf gezond.

15 maart 2020

VERVOERDERS GAAN VERSTANDIG MET DE CORONA-CRISIS OM

De vervoerders in ons land gaan verstandig met de Corona-crisis om. Dat is de voorlopige conclusie van de Maatschappij Voor Beter OV.

Door overheidsmaatregelen (zoals onderwijs dicht) en maatregelen door bedrijven (zoals zoveel mogelijk thuiswerken) zijn er fors minder reizigers. Het (preventieve) ziekteverzuim bij vervoerders is hoog. Vervoerbedrijven zetten alles op alles om het OV zo goed mogelijk in stand te houden. Wel is het ingangsregime bij tram en bus aangepast om contacten tussen personeel en reizigers zoveel mogelijk te beperken. Op de trein wordt reizigers verzocht, zelf hun OV-chipkaart op de mobiele kaartlezer van de conducteur te houden. Al met al zijn dit aanpassingen die zeer verdedigbaar zijn.

Voor Beter OV zal de ontwikkelingen in en om het OV blijven volgen, maar zal zich terughoudend opstellen bij het becommentariëren van de gang van zaken. In de lastige periode die ons land thans treft, is herrie schoppen of paniek zaaien niet gepast.

12 maart 2020

NS COMMUNICEERT SLECHT OVER CORONA

Waar niet is, verliest de Keizer zijn recht. Sommige zegswijzen slaan de spijker op de kop. Dat geldt dus ook voor de NS. Vanaf morgen rijden de normaal in te zetten extra spitstreinen niet. Dat komt doordat de NS met een hoog ziekteverzuim te kampen heeft, vooral veroorzaakt door het Corona-virus. Geen reiziger is nu gebaat bij een snotterende conducteur die hoestend en niezend door de trein komt. De NS heeft er nu voor gekozen, het personeel zodanig in te zetten, dat de standaarddienstregeling kan worden uitgevoerd.

Voor Beter OV vindt de wijze van communicatie door de NS rond de Corona-crisis bedroevend. Eerdere vragen bleven onbeantwoord, en ook nu bleef de communicatie in eerste instantie beperkt tot slechts de mededeling dat er in de spits minder treinen zullen rijden. Juist in tijden van crisis dienen communicatie met stakeholders en voorlichting aan reizigers piekfijn in orde te zijn.

Voor Beter OV vindt het van belang, dat treinen uit zoveel mogelijk rijtuigen bestaan, om te voorkomen dat reizigers als haringen in een ton worden vervoerd, en elkaar daardoor besmetten. Dat er nu sprake is van een aanzienlijke reizigerskrimp, doet daar niets aan af.

Verder vindt Voor Beter OV dat op de stations tappunten dienen te worden geplaatst, waar passagiers hun handen extra kunnen wassen, en desgewenst desinfecterende handgels kunnen gebruiken. De NS en ProRail worden hierbij nogmaals opgeroepen, dit met spoed te organiseren.

Column Rikus Spithorst 2 maart 2020

COMMUNICEREN

“Geen commentaar.” “Wij kunnen dit bevestigen, noch ontkennen.” Als woordvoerders of voorlichters dit soort uitspraken doen, dan weet je het zeker: stront aan de knikker. Woordvoerders die niet terugbellen of -mailen: idem dito met een sterretje.

Over een sterretje gesproken: veel grafische vormgevers beelden het Corona-virus af als een soort klein sterretje. Een klein sterretje dat nu als een duveltje uit een doosje tevoorschijn is gekomen, en een wezenlijk gevaar vormt voor mensen die om wat voor reden dan ook een wat zwakkere gezondheid hebben. Het virus verspreidt zich graag op plekken waar veel mensen bij elkaar komen. Zoals Carnaval. Of het OV.

Dat was de afgelopen week reden voor mij om de vervoerbedrijven te bevragen, op welke wijze zij zich voorbereidden op de onvermijdelijke komst van het virus. Uitsluitend het Amsterdamse GVB had daar een antwoord op, de overige door mij geraadpleegde vervoerders hulden zich in stilzwijgen. Leest u de eerste alinea van deze column nog maar eens terug…

En donderdag was het zover. De eerste besmetting in ons land. Inmiddels staat de teller op10.

In tegenstelling tot de vervoerders zelf, had hun brancheorganisatie OVNL een paar dagen na mijn vragen aan de vervoerders wél een antwoord. U vindt dat elders op onze website.

We moeten geen paniek zaaien over het Corona-virus. Maar de buitengewoon onhandige wijze van (niet) communiceren van de meeste vervoerbedrijven leidt tot ongerustheid bij de reizigers en hun vertegenwoordigers. Dat moet dus beter. Veel beter.

Voor Beter OV kiest er regelmatig voor om zaken met vervoerbedrijven, politici en OV-autoriteiten achter de schermen af te stemmen. Niet alles is voor op de bühne. Maar ik zal er de komende tijd voor (moeten) kiezen om wat vaker de openbaarheid op te zoeken, wanneer vervoerders of anderen in de OV-sector niet de moeite willen nemen om op een serieuze wijze te communiceren met hun stakeholders.

29 februari 2020

OVNL GEEFT INZICHT IN CORONA-VOORBEREIDINGEN

Nadat de vervoerbedrijven amper reageerden op vragen (zie hieronder), hebben wij de branche-organisatie OV-NL om informatie gevraagd. Voorzitter Pedro Peters reageerde per omgaande.

OV-NL heeft rechtstreeks contact met ministerie en RIVM.

Alle vervoerbedrijven stemmen onderling via OV-NL de interne en externe communicatie af.

We hebben een alerteringssysteem waarbij alle OV-bedrijven een rechtstreekse contactpersoon hebben met ministerie in geval van calamiteiten of te ondernemen acties. Alle contactpersonen van de vervoerbedrijven hebben onderling een allerteringswerkgroep met OV-NL. Die lijnen met ministerie zijn kort. (Overigens bestaat dit systeem al langer. Ook voor andere “crisis-situaties” zoals aan terreurdreiging.)

Ministerie en RIVM zijn volledig in de lead. Wij volgen hun instructies.

Op dit moment geen extra instructies en maatregelen voor het OV, anders dan voor iedereen (hygiene etc.).

Vrijdag nog een briefing bijeenkomst gehad met het ministerie en RIVM en sectorvertegenwoordigers van luchtvaart, Schiphol, politie etc.

Daarnaast ook een app-groep met vertegenwoordigers van alle OV-bedrijven. De woordvoering- en communicatiemensen stemmen onderling per app ook actuele zaken af: vragen van personeel, reizigers etc.

Ook de opdrachtgevende overheden en ik namens de OV-bedrijven stemmen onderling af.

Achter de schermen natuurlijk ook met de experts van de bedrijven overleg over “what if”-scenario’s. Daar zitten we maandag ook weer mee om tafel om af te stemmen.

Voorlopig - ook met de twee huidige besmettingen in NL - geen opdracht van RIVM en noodzaak voor extra maatregelen, behalve de bekende.

27 februari 2020

CORONA-VIRUS

22:45 uur

Gisteren namen wij contact op met de OV-bedrijven, met de vraag welke voorbereidingen waren getroffen voor het geval het Corona-virus ons land zou bereiken. Onze gedachte was niet “of”, maar “wanneer”. Omdat wij geen paniek wilden veroorzaken, hielden wij deze zaak achter de schermen.

Wij schreven aan de vervoerders dit bericht:

(…) Gezien het oprukken van het virus worden wij wel graag meegenomen in plannen en maatregelen. Vandaar het verzoek om ons op de hoogte te brengen/houden. Niet zozeer om e.e.a. aan de grote klok te hangen, maar het gaat wel om de gezondheid van (ook) reizigers.

Doorgaans krijgen wij snel en volledig antwoord van de vervoerders op vragen van onze kant. Dit keer bleef het, met uitzondering van het GVB, angstvallig stil. Dat zijn wij niet gewend, en dat stilzwijgen baart ons dus zorgen.

Gezondheidsdeskundigen adviseren ter bestrijding van het Corona-virus twee zaken: houd afstand tot andere mensen, zeker wanneer zij een verkouden indruk maken, en was regelmatig je handen. Het OV wordt gekenmerkt door veelal grote hoeveelheden mensen die dicht opeen worden vervoerd. Daar is niet veel aan te doen. Wat wél zou kunnen, is dat in de treinen en op OV-knooppunten goede gelegenheid wordt geboden om handen te wassen en papieren handdoeken en tissues te bemachtigen.

Nogmaals, dat afgezien van het GVB, de vervoerders -zoals NS, Arriva, Connexxion, HTM, RET- niets konden melden over te nemen maatregelen, is zeer zorgwekkend. Het doet ons pijn, maar wij hebben er begrip voor als mensen met een matige of zwakke gezondheid, nu de Corona-crisis ook ons land heeft bereikt, het OV mijden.

22:15 uur

Over een half uur komen we met een eerste reactie op het feit dat in ons land de eerste Corona-besmetting een feit is. Juist plekken waar veel mensen dichtbij elkaar zijn, vormen een risico. Wij hebben voorafgaand aan deze ontwikkeling reeds contact met de vervoerbedrijven opgenomen.

9 februari 2022

SCHRAPPEN THUISWERKADVIES SLECHT IDEE

Reizigersorganisatie Maatschappij Voor Beter OV is tegen het voorgenomen schrappen van het thuiswerkadvies. De OV-bedrijven kunnen de daardoor te verwachte toestroom van reizigers niet aan.

Door het hoge ziekte- en quarantaineverzuim hebben OV-bedrijven in het aanbod moeten snijden. De resterende treinen, metro’s, trams en bussen zijn daardoor extra druk. Het ziet er niet naar uit, dat het ziekte- en quarantaineverzuim, dat bovenop het normale verzuimpercentage komt, bij de vervoerders de komende tijd zal afnemen. Om die reden is het verstandig om -waar mogelijk- nog even thuis te blijven werken.

Mensen als haringen in een ton in het Openbaar Vervoer vervoeren is nog niet zo'n goed idee, zeker ook aangezien de controle op het dragen van mondkapjes op perrons en haltes en met name in treinen en metro’s nagenoeg geheel afwezig is.


2 februari 2022

COMMENTAAR OP UITGEDUNDE DIENSTREGELINGEN

Veel vervoerders hebben aangekondigd dat ze wegens hoog personeelsverzuim wegens Corona (ziekte en quarantaine) hebben gesneden in de dienstregeling. Een veelgehoord argument daarvoor is dat de overige diensten dan met grote zekerheid wél kunnen worden gereden. Een deel van de inkrimpingen is al ingegaan, de komende weken wordt nog verder in de dienstregeling gesneden. Het gaat hier overigens niet uitsluitend om rijdend personeel, maar bijvoorbeeld ook om onderhoudsmonteurs.

Het afgelopen weekend was er met name bij de NS veel ongeplande uitval. Maandag laten we buiten beschouwing wegens de storm die over ons land trok, waardoor veel bovenleidingen door rondwaaiende takken en andere rommel beschadigd raakten. De afgelopen dagen werd de resterende dienst vrij goed gereden.

Voor Beter OV heeft wel een aantal opmerkingen en aanbevelingen.

Hoeveel uitval bij de NS?

De NS stelt dat 85% van de treinen blijft rijden. Dit betreft 10% op korte termijn op te heffen treinen plus de 5% die in december al waren geschrapt. Overigens is dit getal niet echt maatgevend. Het moet gaan om het aangeboden aantal zitplaatskilometers: een Sprinter met 200 stoelen die wél rijdt kan je rekentechnisch niet op één hoop gooien met een Intercity met 1.000 stoelen die niet rijdt.

Voor alle vervoerders moet gelden dat het percentage opgeheven aanbod niet hoger is dan het percentage ziekte- en quarantaineverzuim ten gevolge van Corona (dus totale verzuim minus het normale verzuim in deze tijd van het jaar). De uitsnijdingen mogen niet worden misbruikt als een verkapte bezuinigingsmaatregel.

Capaciteit:

Vervoerders dienen te zorgen, zeker nu ten tijde van de Corona-pandemie, voor een veilige situatie waarbij reizigers voldoende afstand kunnen houden en niet als haringen in een ton worden vervoerd. De treinen en metro’s die blijven rijden dienen behoudens op de stilste uren van de dag op maximale lengte te zijn. Bussen die blijven rijden dienen van het grootst beschikbare (en waar mogelijk gelede) model te zijn. Het doel hiervan is dus het vermijden van te grote drukte in voertuigen. Frequenties mogen nergens slechter zijn dan de minimumeisen in de geldende eisenprogramma’s en concessies.

Aansluitingen, eerste en laatste ritten:

Bij het uitdunnen van dienstregelingen dienen aansluitingen in stand te blijven. Dus het moet (ook tussen verschillende vervoerders) niet zo zijn dat aansluitingen verloren gaan doordat op trajecten niet het ene half uur vervoerder X zijn dienst opheft, en op het aansluitende traject vervoerder IJ dat juist op het andere halfuur doet, waardoor telkens lange wachttijden voor reizigers ontstaan. Reeds nu gaat dit bijvoorbeeld rond Zoetermeer al mis tussen streekbussen en treinen. Voorts dienen de eerste en laatste ritten/verbindingen te allen tijde te blijven rijden.

Reisinformatie:

Alle reisinformatiekanalen dienen ruim van tevoren de juiste dienstregelingen en reisadviezen te presenteren. Digitale vertrekborden op stations en haltes dienen goed te functioneren, omdat deze de juiste informatie geven, in tegenstelling tot papieren vertrekstaten op stations en haltes.

Toeslag en GTBV:

Ook op de HSL rijden minder treinen. Dat houdt in dat reizigers langer moeten wachten. Daardoor valt het heffen van een toeslag op dit traject -tussen Schiphol en Rotterdam- niet te rechtvaardigen.

De Geld-terug-bij-vertraging-regeling dient, behoudens gevallen van overduidelijke misbruik, te worden gehanteerd op basis van de normale dienstregeling, dus niet op basis van de ingekrompen dienstregeling.

ProRail:

Waar wij begrip hebben voor de personeelsproblemen bij de vervoerders, hebben wij dat minder voor de tekorten bij ProRail. Daar was de personeelssituatie op verkeersleidingposten sowieso al precair, los van de gevolgen van de coronapandemie.


1 april 2021

SCHOONMAAKPLICHT REIZIGER ONBEHOORLIJK

Voor Beter OV is slecht te spreken over het besluit van de spoorvervoerders, dat treinreizigers na hun reis de door hen gebruikte stoelen, armleuningen en handgrepen zelf dienen te reinigen om het aantal coronabesmettingen omlaag te krijgen.

Met ingang van vandaag dienen treinreizigers in het bezit te zijn van ontsmettingsdoekjes op alcoholbasis, waarmee hun stoelen en dergelijke na gebruik dienen te worden afgenomen, zo laten de spoorwegmaatschappijen weten. Ook dienen reizigers aan conducteurs en toezichthouders desgevraagd aan te tonen dat ze in het bezit zijn van de vereiste ontsmettingsmaterialen.

Voor Beter OV-voorzitter Rikus Spithorst: “Het schoonhouden van treinmaterieel is de verantwoordelijkheid van de vervoerder, en dus niet van de reiziger. Schoonmaakkosten zitten verdisconteerd in de ritprijs die de reiziger sowieso al betaalt, dus is het opleggen van een schoonmaakplicht aan de reiziger niets anders dan onbehoorlijk afschuiven. Daarnaast dienen conducteurs zich bezig te houden met kaartcontrole en het geven van reisinformatie. Daarmee hebben ze het al druk genoeg, en toezicht op schoonmaakspullen bij reizigers kan betekenen dat die primaire taken in het gedrang komen. Voorts is het vreemd dat de drukknoppen om deuren te openen in het ‘Aktieplan Coronareiniging’ niet zijn meegenomen.”

Om problemen onderweg te voorkomen, raadt de reizigersclub passagiers aan, de schoonmaakdoekjes wel mee te nemen, hangende de uitkomst van een bezwaarprocedure bij branche-organisatie OVNL.

Naschrift: laat de schoonmaakdoekjes maar thuis. Het is uiteraard:


25 maart 2021

NOS SUGGEREERT DAT ER GEEN TE DRUKKE TREINEN ZIJN

Voor Beter OV is verbaasd over een bericht in het NOS-journaal, waarin wordt gesteld dat de NS vindt dat er geen te drukke treinen zijn. Er wordt bij de reizigersorganisaties en de NS veel geklaagd over te drukke treinen. Daarbij gaat het in veel gevallen niet slechts om het bezet zijn van alle zitplaatsen, maar juist over het opeengepakt moeten staan in veel te volle treinen. Beruchte trajecten zijn de spoorlijnen ten Noorden van Zwolle en de treindiensten op de Zaanlijn, tussen Amsterdam en Alkmaar. Toch blijft de NS volgens het NOS-journaal het bestaan van te drukke treinen glashard ontkennen.

Voor iedereen is er een zitplaats, citeert de NOS de NS. Daarna wordt directielid Tjalling Smit aan het woord gelaten: “Alleen, dat betekent wel in voorkomende gevallen dat je naast een andere reiziger zit. En ja, mensen zijn nu eenmaal gewend om overal anderhalve meter afstand te kunnen houden en een mondkapje te kunnen dragen, en in het Openbaar Vervoer lukt dat niet.”

Nadat het Outbreak Management Team al eerder alarm sloeg over te drukke treinen, deed de NS dat af met de mededeling dat nu eenmaal met de overheid was overeengekomen dat alle zitplaatsen bezet mochten zijn. Navraag bij het OMT bracht vandaag aan het licht dat de opmerkingen van het OMT over drukke treinen zich niet beperkten tot treinen waarvan alle zitplaatsen bezet waren, maar dus ook gingen over de treinen waarin reizigers opeengepakt staand worden vervoerd.

Voor Beter OV heeft aan het begin van de middag de NS uitgenodigd om het ontkennen van de te grote drukte recht te zetten. De NS heeft op die uitnodiging gereageerd. De reactie van de NS kort samengevat: Een viertje voor jezelf en de tas naast je, die tijd is straks voorbij. NS waarschuwt dat reizigers er rekening mee moeten houden dat het weer drukker wordt in de trein naarmate Nederland uit de lockdown komt. Het uitgangspunt van onze dienstregeling in deze tijd is dat elke reiziger een zitplaats heeft. Het betekent wel dat reizigers steeds vaker naast elkaar zullen zitten.

Voor Beter OV blijft bezorgd omdat er, zoals al aangegeven, nog steeds te drukke treinen rijden. Immers, mondkapjes bieden weliswaar enige bescherming tegen COVID-besmettingen, maar natuurlijk niet wanneer passagiers schouder aan schouder in elkaars nek staan te hijgen, zo vindt Voor Beter OV.


11 maart 2021

STOP ONVOORWAARDELIJKE CORONASTEUN AAN NS

De overheid moet stoppen met het ongeclausuleerd toestoppen van honderden miljoenen coronasteun aan de NS. In tegenstelling tot de steun aan de KLM, wordt aan de steun voor de NS nauwelijks een voorwaarde verbonden, terwijl de prestaties van de NS ondermaats zijn. “De overheid mag voor de NS niet een soort veredelde flappentap zijn”, aldus Voor Beter OV-voorzitter Rikus Spithorst. Een door de staat aan te wijzen Coronagezant zou kunnen toezien op het herstel van de kwaliteit die de NS de reiziger biedt.

De NS brengt onvoldoende terecht van het overeind houden van het spoorvervoer. Treinen zijn herhaaldelijk te kort (en daardoor te druk), 49 dubbeldekstreinstellen van het type DDZ staan wegens onderhoudsproblemen aan de wielen al maanden werkeloos op het zijspoor, de sprinters van het type SGM zijn uit dienst genomen. Vanuit het hele land regent het klachten over te drukke treinen, Het gaat hier om klachten die door de NS worden gebagatelliseerd. De NS suggereert dat doorgaans slechts alle zitplaatsen bezet zijn, terwijl de facto treinen uitpuilen met opeengepakte reizigerskluwens. Reizigers die een te drukke trein voorbij laten gaan in de hoop dat de volgende trein rustiger zal zijn, zijn uitgesloten van de geldterugbijvertragingregeling. Het is niet voor niets, dat ook het Outbreak Management Team (OMT) alarm heeft geslagen over te grote drukte in de treinen.

Naast de slechte kwaliteit van de treindienst is er nog een andere reden om de NS niet zomaar extra geld toe te stoppen. De NS schermt met een verlies over 2020 van 2,6 miljard euro. Dat bedrag is overdreven. Het grootste deel van dat bedrag is geen werkelijk exploitatieverlies, maar een afboeking ten bedrage van 1,6 miljard euro wegens vermeende waardevermindering van de vervoerconcessie (de vergunning om op het hoofdrailnet nagenoeg exclusief reizigerstreinen te mogen exploiteren). Die concessie zou minder waard zijn geworden omdat wordt verwacht dat in de toekomst minder passagiers per spoor zullen reizen dan oorspronkelijk was ingeschat. Dat betreft dus geen echt verlies, maar slechts een puur boekhoudkundige exercitie, die alleen van toepassing zou moeten zijn op een beursgenoteerd bedrijf omdat dan de koerswaarde wordt beïnvloed. Bij een niet-beursgenoteerde onderneming als de NS is dat echter niet aan de orde. Exploitatieverliezen voor de komende jaren dienen dan te worden vastgelegd, en niet alvast nu. Het gevaar van dubbeltelling ligt anders op de loer.

Verder heeft de overheid bij de KLM een loonoffer van het personeel als voorwaarde voor het krijgen van overheidssteun gesteld. Dat staat in schril contrast met de loonsverhoging van 4% die de NS zeer recentelijk met zijn personeel is overeengekomen, en waarvan de rekening dus linksom of rechtsom bij de overheid en de reiziger wordt neergelegd. Voor Beter OV erkent wel dat de NS efficiencyverbetering doorvoert, zoals het inkrimpen van het personeelsbestand.

De voorwaarden in de vervoerconcessie over tariefbescherming, treinfrequenties, zitplaatsaanbod enzovoort dienen onverkort van kracht te blijven. Dat neemt niet weg dat de NS wel de extra spitstreinen mag schrappen, zolang het reizigersaanbod dat mogelijk maakt. Maar het op peil houden van de standaardbediening is de keerzijde van het feit dat de NS vele jaren heeft kunnen profiteren van de zeer sobere minimumeisen die in de concessie zijn opgenomen. Het is overigens niet minister van Financiën Hoekstra die beslist “dat er maar wat minder treinen moeten gaan rijden”, het is de staatssecretaris van IenW die toeziet op naleving door de NS van de concessie-afspraken. De Nederlandse bevolking heeft recht op behoorlijk Openbaar Vervoer, ook tijdens en na de coronapandemie die ons allen hard heeft geraakt.

Kortom, nieuwe coronasteun zou slechts aan de NS mogen worden uitgekeerd wanneer de spoorvervoerder serieus werk maakt van het weer op een voldoende niveau brengen van de kwaliteit die de reiziger wordt geboden. Een door de staat aan te wijzen functionaris zou daar als Coronagezant dan op moeten toezien. Eventueel nog resterende verliezen zouden voor rekening moeten komen van het ministerie van Financiën, dat namens de staat fungeert als aandeelhouder van de NS.

AAN:
De staatssecretaris van
Infrastructuur en Waterstaat
Mevrouw S. Van Veldhoven - van der Meer
Postbus 20901
2500 EX Den Haag

Amsterdam, 11 maart 2021

Geachte mevrouw Van Veldhoven,

Naar onze mening dient de overheid niet langer ongeclausuleerd honderden miljoenen coronasteun aan de NS toe te stoppen. In tegenstelling tot de steun aan de KLM, worden aan de steun voor de NS nauwelijks voorwaarden verbonden, terwijl de prestaties van de NS ondermaats zijn. Een door de staat aan te wijzen Coronagezant zou kunnen toezien op het herstel van de kwaliteit die de NS de reiziger biedt. In deze brief lichten wij u ons standpunt nader toe en vragen wij u om onze mening mee te wegen in de besluitvorming die thans voor ligt.

De NS brengt naar ons oordeel onvoldoende terecht van het overeind houden van het spoorvervoer. Treinen zijn herhaaldelijk te kort (en daardoor te druk), 49 dubbeldekstreinstellen van het type DDZ staan wegens onderhoudsproblemen aan de wielen al maanden werkeloos op het zijspoor, de sprinters van het type SGM zijn uit dienst genomen en reizigers die een te drukke trein voorbij laten gaan in de hoop dat de volgende trein rustiger zal zijn, zijn uitgesloten van de geldterugbijvertragingregeling. Het is niet voor niets, dat ook het Outbreak Management Team alarm heeft geslagen over te grote drukte in de treinen.

Naast de achterblijvende kwaliteit van de treindienst is er nog een andere reden om de NS niet zomaar extra geld toe te stoppen. De NS schermt met een verlies over 2020 van 2,6 miljard euro. Dat bedrag is overdreven. Het grootste deel van dat bedrag is geen werkelijk exploitatieverlies, maar een afboeking ten bedrage van 1,6 miljard euro wegens vermeende waardevermindering van de vervoerconcessie. Die concessie zou minder waard zijn geworden omdat wordt verwacht dat in de toekomst minder passagiers per spoor zullen reizen dan oorspronkelijk was ingeschat. Dat betreft dus geen echt verlies, maar slechts een puur boekhoudkundige exercitie, die alleen van toepassing zou moeten zijn op een beursgenoteerd bedrijf omdat dan de koerswaarde wordt beïnvloed. Bij een niet-beursgenoteerde onderneming als de NS is dat echter niet aan de orde. Exploitatieverliezen voor de komende jaren dienen dan te worden vastgelegd, en niet alvast nu. Het gevaar van dubbeltelling ligt anders op de loer.

Verder heeft de overheid bij de KLM klimaatdoelstellingen en een loonoffer van het personeel als voorwaarde voor het krijgen van overheidssteun gesteld. Dat staat in schril contrast met de loonsverhoging van 4% die de NS zeer recentelijk met zijn personeel is overeengekomen, en waarvan de rekening dus linksom of rechtsom bij de overheid en de reiziger wordt neergelegd. Wij erkennen overigens wel dat de NS efficiencyverbetering doorvoert, zoals het inkrimpen van het personeelsbestand.

De voorwaarden in de vervoerconcessie over tariefbescherming, treinfrequenties, zitplaatsaanbod enzovoort dienen onverkort van kracht te blijven, en u speelt daarbij een belangrijke rol. Dat neemt niet weg dat de NS wel alle extra spitstreinen mag schrappen, zolang het reizigersaanbod dat mogelijk maakt. Maar het op peil houden van de standaardbediening is de keerzijde van het feit dat de NS vele jaren heeft kunnen profiteren van de sobere minimumeisen die in de concessie zijn opgenomen. Het is overigens niet uw collega Wopke Hoekstra die beslist “dat er maar wat minder treinen moeten gaan rijden”, ú bent degene die toeziet op naleving door de NS van de concessie-afspraken. De Nederlandse bevolking heeft recht op behoorlijk Openbaar Vervoer, ook tijdens en na de coronapandemie die ons allen hard heeft geraakt.

Kortom, nieuwe coronasteun zou slechts aan de NS dienen te worden uitgekeerd wanneer de spoorvervoerder serieus werk maakt van het weer op een voldoende niveau brengen van de kwaliteit die de reiziger wordt geboden. Een door de staat aan te wijzen functionaris zou daar als Coronagezant dan op moeten toezien. Eventueel dan nog resterende verliezen zouden voor rekening moeten komen van het ministerie van Financiën, dat namens de staat fungeert als aandeelhouder van de NS.

Graag vernemen wij uw visie met betrekking tot dit onderwerp en onze opvattingen en suggesties.

Met vriendelijke groet,

Maatschappij Voor Beter OV,

Rikus Spithorst,
voorzitter




9 maart 2021

NEGEREN DRUKTEMELDINGEN DOOR NS MOET NU STOPPEN

De stevige kritiek die Voor Beter OV al geruime tijd heeft, en ook onder de aandacht van de NS heeft gebracht, wordt onderschreven door het Outbreak Management Team (OMT): het is te druk in de NS-treinen. "Deze situatie is onwenselijk en contrasteert met de algemene boodschap om drukke plekken te vermijden", zegt OMT-voorzitter Jaap van Dissel.

Bij Voor Beter OV wordt, evenals bij andere reizigers- en consumentenorganisaties, massaal geklaagd over te volle treinen. De bewering van de NS dat volle treinen met name worden veroorzaakt door incidenten, herkent Voor Beter OV niet. Ook op tijdstippen zonder storingen rijden vaak veel te korte treinen, waarin reizigers onmogelijk afstand kunnen houden. De mondkapjesplicht is dan slechts een doekje voor het bloeden en biedt zeer zeker geen 100% bescherming tegen besmetting. Daarnaast handhaaft de NS de mondkapjesplicht onvoldoende. Ook de matige ventilatie in treinen speelt hierbij een rol.

Ook is Voor Beter OV slecht te spreken over de nalatigheid van de NS om passagiers te verleiden, een te volle trein aan zich voorbij te laten gaan, en de volgende te nemen. De NS meldt aan reizigers nadrukkelijk dat ze in dat geval geen beroep kunnen doen op de geldterugbijvertragingregeling (GTBV). Al in november vorig jaar heeft Voor Beter OV de NS verzocht, deze slechte beperking in te trekken. Tevergeefs. De reiziger wordt dus door de NS ontmoedigd om te kiezen voor een latere, maar rustiger, trein.

Voor Beter OV neemt de NS de manier van omgang met de gezondheidsrisico’s van reizigers ernstig kwalijk. Er is overigens wel een verschil tussen het OV-protocol dat de overheid met de NS is overeengekomen, en dat jongstleden december nog is geactualiseerd (maximaal alle stoelen bezet) en wat het OMT verstandig vindt (meer afstand houden). Zowel de Inspectie Leefomgeving en Transport, als opdrachtgevend ministerie van Infrastructuur en Waterstaat dienen tegen de bij de NS ontstane situatie op te treden, zo stelt Voor beter OV.


Column Rikus Spithorst 25 januari 2021

AVONDKLOK

Voorlopig geldt voor de meeste mensen in ons land vanaf 9 uur ‘s avonds het klokje van gehoorzaamheid. Binnen blijven! Dat heeft veel maatschappelijke gevolgen. Ook voor het OV.

Tot nu toe ben ik geen groot voorstander geweest van het ruimhartig schadeloos stellen van OV-bedrijven in deze moeilijke tijd. Die enorme bedragen die de vervoerders krijgen om hun ondernemersrisico af te dekken gaan niet gepaard met een behoorlijke reizigersbescherming, vond ik. Maar nu ben ik om. Het OV blijft ook in de “verboden” avonduren rijden om mensen met essentiële beroepen toch naar huis te brengen. De beelden van de eerste avonden zijn dat trams, treinen, bussen en metro’s rondrijden met pak ‘m beet één betalende passagier aan boord. Daar is natuurlijk geen financieel kruid tegen gewassen. Dus de extra verliezen die de vervoerders in de avonduren lijden, dienen ruimhartig door de overheid te worden vergoed.

Er zijn overigens ook kosten die door zogeheten “demonstranten” dienen te worden vergoed. In en om Station Eindhoven Centraal werden gisteren grootschalige vernielingen aangericht. De stationspiano werd vernield, winkels werden geplunderd, het gebouw werd beschadigd, ruiten werden ingegooid en zelfs een dienstauto van ProRail werd omgegooid en in de brand gestoken. De kosten die hiermee gemoeid waren, dienen uiteraard te worden vergoeden door de demonstranten in Eindhoven, die immers als groep verantwoordelijk zijn voor de gebeurtenissen. Ook elders, zoals in Amsterdam en Den Haag, maakten vervoerders extra kosten ten gevolge van verboden demonstraties en gewelddadigheden van mensen die zeggen, op te komen voor de vrijheid van de Nederlandse burger.

Geheel los van het bovenstaande verstout ik mij enige opmerkingen.

Er rijden op veel plaatsen tijdens de avonduren nog minder trams en bussen. Bij lagere frequenties dienen aansluitingen dan wel goed gewaarborgd te zijn. Dus op knooppunten en andere belangrijke overstaphaltes dienen de trams en bussen van verschillende lijnen zoveel mogelijk op elkaar te wachten, zodat een aanvaardbare overstap gegarandeerd is. Anders komen mensen met het OV feitelijk niet meer met goed fatsoen thuis. Ik zie dat de HTM en de RET hierbij echt hebben geblunderd. De trams rijden bij deze Haagse en Rotterdamse vervoerders nu ’s avonds iedere 20 minuten, de bussen ieder half uur. Een kind kan nog snappen dat je tussen een halfuurdienst en een twintigminutendienst met geen mogelijkheid in serieuze aansluitingen kunt voorzien. Petje af trouwens voor het Amsterdamse GVB, dat de gewone Corona-avonddienst niet verder inkrimpt.

De NS laat zich dan zijn gierigste kant zien. Voor Beter OV heeft om een oplossing gevraagd voor de houders van weekendkaarten, waarbij de -nu onbruikbare- vrijdagavond was inbegrepen (zie het bericht hieronder). Nul op het rekest van de NS, want ze vinden zichzelf al coulant genoeg. Later vandaag meer over dit bedroevende staaltje klantminachting.

Belangrijk punt is ook, dat het OV soms te maken heeft met storingen, vertragingen en uitgevallen ritten. Dat kan betekenen dat het reizigers ondanks dat ze op tijd waren vertrokken niet lukt om voor 9 uur ’s avonds hun bestemming te bereiken. Over de avondklok is gezegd, dat in gevallen van overmacht (huis in de brand) mensen op straat logischerwijze geen boete krijgen. Wat mij betreft is er ook sprake van overmacht wanneer een reiziger na 9 uur nog onderweg is doordat een vervoerder de aangekondigde dienstregeling niet heeft kunnen uitvoeren. De vervoerders dienen vertragingen en uitval die het eerbiedigen van de avondklok in de weg staan, aan de politie door te geven. De minister van Justitie zou deze uitzonderingsgrond expliciet moeten erkennen. Zowel de vervoerders als de minister heb ik deze opvatting medegedeeld.

Tot zover de beschouwingen over de avondklok en het OV. Maar het belangrijkste is dit: laten we hopen dat wij allen in ons land spoedig in goede gezondheid ons normale leven weer kunnen oppakken.

vernielde piano station Eindhoven

foto: Studio040 / Chris Bakker

22 januari 2021

VERZORG EEN OPLOSSING VOOR WEEKENDABONNEMENTEN BIJ AVONDKLOK

De afgekondigde avondklok pakt nadelig uit voor houders van korting- of vrijreizenabonnementen die bij de NS specifiek in het weekend geldig zijn, zoals de propositie ‘weekend vrij’. De geldigheid van dit soort abonnementen gaat op vrijdagavond na de spits al in.

Vanwege de door de overheid afgekondigde avondklok zijn in veel gevallen deze abonnementen op vrijdagavond voor lange-afstandsreizigers niet meer bruikbaar. Aangezien deze abonnementen de mogelijkheid bieden tot twee overnachtingen elders, is het wenselijk om dit ook tijdens de avondklok mogelijk te laten zijn.

Dat kan op twee manieren:

Weekendabonnementen worden tijdelijk ook op vrijdagmiddag al geldig, of weekendabonnementen worden tijdelijk ook op maandagochtend geldig.

Voor Beter OV heeft de NS verzocht, een van deze opties toe te passen. Op die manier kan de NS laten zien dat de belangen van reizigers, ook in deze moeilijke Corona-tijden, van zwaarwegend belang zijn.

Over suggesties voor compensatie van houders van doordeweekse kortingsabonnementen, waarvan de geldigheid in de spituren is uitgesloten, wordt binnen Voor Beter OV nog nagedacht.

14 december 2020

OV BRENGT VOLKSGEZONDHEID IN GEVAAR

Voor Beter OV neemt kennis van de berichten van branche-organisatie OV-NL, waarin wordt gesteld dat ongeveer 10% van de OV-reizigers weigert een mondkapje in het OV te dragen.

Al sinds midden 2020 waarschuwt Voor Beter OV voor het hoge percentage mondkapjesweigeraars in tram, trein, bus en metro. Door vervoerders (een enkele positieve uitzondering daargelaten) zijn deze alarmerende signalen steeds weggewuifd. Ten gevolge van deze struisvogelpolitiek is nu een cultuur ontstaan waarin reizigers merken dat ze vaak ongestraft hun mondkapje af kunnen zetten.

Voor Beter OV vindt het van groot belang dat reizigers een mondkapje dragen. Indien zij het COVID-19-virus bij zich dragen, vermindert een mondkapje de kans dat ze medereizigers besmetten. Mondkapjesweigeraars spelen Russisch roulette: niet met hun eigen gezondheid, maar met het leven van anderen.

Door onvoldoende op te treden tegen mondkapjesweigeraars, zijn veel vervoerders ernstig nalatig. De NS spant de kroon, door het openen van een nummer dat reizigers kunnen appen; de reactie op meldingen komt neer op “zoek het zelf maar uit”. Met deze schijnveiligheid brengt de NS de volksgezondheid willens en wetens in gevaar. De NS heeft zelfs geweigerd, ons verzoek om aangifte te doen tegen figuren die op sociale media oproepen tot mondkapjesweigering, naast zich neer gelegd. Een horecabedrijf dat zich zo gedraagt wordt door de overheid gesloten. Het is onbegrijpelijk dat de OV-sector met deze vormen van laksheid gewoon weg blijft komen.

Zie ook de column van onze voorzitter van vandaag.

6 november 2020

NS: MINDER TREINEN, DUS GEEN GELD TERUG BIJ VERTRAGING

Tot onze verbijstering heeft de NS aangekondigd, vanaf maandag verder te gaan snijden in de dienstregeling, terwijl tegelijkertijd de Geld Terug Bij Vertraging-regeling in de gevallen dat wegens de coronamaatregelen passagiers niet met te drukke treinen mee kunnen is afgeschaft.

Dus de NS zet nóg minder treinen in, en ontneemt de reizigers tegelijkertijd de vergoeding voor het geval ze in de resterende treinen niet mee kunnen.

Voor Beter OV vraagt staatssecretaris Stientje van Veldhoven om in te grijpen.


15 oktober 2020

MONDKAPJESDISCIPLINE NS TE LAKS

Regelmatig wordt geklaagd over de houding van NS-conducteurs op de trein. Ze zijn onvindbaar doordat ze zich meteen na vertrek van de trein verschansen in een machinistencabine, waardoor ze onbereikbaar zijn voor reizigers (terwijl via het speciale incidententelefoonnummer reizigers worden afgepoeierd met “zoek de conducteur in uw trein op”).

Ook komt het voor dat conducteurs zich zelf niet aan de mondkapjesplicht houden. Daarmee wordt het werk van conducteurs die hun werk wél serieus nemen, en passagiers op die plicht wijzen, bemoeilijkt. He gevolg daarvan is dat nog steeds sommige reizigers ongestraft zonde mandkapje met de trein reizen, en daardoor mogelijk medepassagiers besmetten met het COVID-19-virus.

Voor Beter OV roept de NS op, nu eindelijk werk te maken van een betere aansturing van de conducteurs, die in ernstige gevallen van plichtsverzuim ook niet zonder gevolgen kan zijn. Reizigers zijn gebaat bij zichtbare, handhavende conducteurs.

Wij hebben getwijfeld over het plaatsen van onderstaande foto, die en mondkapjesloze conducteur in een trein toont. Wij besloten tot plaatsing omdat de conducteur schuin van achteren werd gefotografeerd (en hij dus niet eenvoudig naar de persoon te herleiden valt en er dus geen persoonsgegeven is) en omdat wij onze achterban laten zien dat het bij klachten over mondkapjesloze conducteurs dus niet om ongefundeerde beschuldigingen gaat.






13 oktober 2020

LAAT VERVOERDERS NIET VOOR EIGEN RECHTER SPELEN

In de persconferentie van onze Premier en onze Minister van Volksgezondheid van hedenavond werd duidelijk dat het gevreesde verbod voor “niet-noodzakelijke reizen” niet is uitgevaardigd. Voor Beter OV erkent de noodzaak van verregaande maatregelen om de Corona-pandemie in te dammen, en onderschrijft dat beperking van mobiliteit kan helpen om verspreiding van het COVID-19-virus tegen te gaan. Daarom is strenger toezicht op thuiswerken nuttig. Dit zal leiden tot nog minder gebruik van het Openbaar Vervoer.

Naar het oordeel van Voor Beter OV is en blijft de beslissing om een reis te maken aan de passagier. Daarom roept Voor Beter OV de vervoerbedrijven op, geen passagiers te weigeren. Reizigers dienen zich, om het OV besmettingsvrij te houden, uiteraard wel aan de voorschriften te houden.

Eerder dit jaar kwam het herhaaldelijk voor dat OV-personeel voor eigen rechter ging spelen. Reizigers werd onterecht de toegang geweigerd en op sociale media werden passagiers door medewerkers geschoffeerd. Voor Beter OV vreest herhaling.

Verder dient de geboden capaciteit voldoende te blijven om de resterende reizigers met inachtneming van de anderhalvemeternorm te kunnen vervoeren. Abonnementhouders die van hun reizen afzien, dienen -evenals internationale reizigers met vooruitgeboekte tickets- schadeloos te worden gesteld, vindt de reizigersclub.



24 september 2020

PRORAIL LEGT TREINVERKEER STIL WEGENS CORONA

Voor Beter OV is zeer bezorgd over het door ProRail stilleggen van het treinverkeer op het traject Dordrecht - Geldermalsen. Het spoorwegnet (ook de nevenlijnen) is een vitale functie voor ons land. Het stilleggen van de treindienst is een zeer ernstige zaak.

ProRail heeft het baanvak gesloten voor treinverkeer omdat er geen verkeersleider (in gewoon Nederlands: seinhuiswachter) beschikbaar was. Verkeersleiders werken niet indien zij (lichte) gezondheidsklachten hebben die op het besmet zijn met het Corona-virus zouden kunnen wijzen.

Voor Beter OV begrijpt het belang van het voorkomen van Corona-uitbraken op ondermeer seinhuizen, maar maakt zich dus zorgen over het stilleggen van complete baanvakken. Daarom heeft Voor Beter OV bij ProRail navraag gedaan over wat kan worden gedaan om herhaling te voorkomen en wat de noodscenario’s zijn in geval van onderbezetting van bedienposten (in gewoon Nederlands: seinhuizen).

De reactie van ProRail zal op deze plek worden gedeeld.

20 augustus 2020

UPDATE CORONA IN HET OV

Het toepassen en handhaven van de mondkapjesplicht in het OV vertoont een wisselend beeld.

Nadat het een tijdje best goed ging bij de NS, ging sinds de start van het nieuwe schooljaar de mondkapjesdiscipline bij de treinreizigers weer omlaag. Reizigers klagen nog steeds over de veelal veel te lakse houding van de conducteurs.

Een vervelende bijkomstigheid is, dat het boegbeeld van de organisatie “Viruswaarheid”, de heer Engel, vol trots meldt dat hij zonder mondkapje heeft gereisd, waarbij hij in het bezit was van een vervalste medische verklaring van een arts die deze verklaringen met de strekking “meneer/mevrouw X kan om medische redenen geen mondkapje dragen” zonder enige medische toetsing aan Jan en Alleman uitdeelt.

Er is ook goed nieuws. In Amsterdam zitten politie en GVB wél bovenop de mondkapjeshandhaving. Groepen politieagenten wachten op metrostations metro’s op, stappen in en halen iedereen zonder mondkapje uit die metro, om op het perron de nodige vervolgstappen te nemen. Dat is een mooie, effectieve aanpak. Treurig is het, dat deze week in een metro twee BOA’s door een twintigjarige mondkapjesweigeraar zijn mishandeld. De dader is gelukkig wel opgepakt. Voor Beter OV hoopt dat hij flink zal worden gestraft.

17 augustus 2020

KNMG KOMT NIET MET MONDKAPJESVERKLARING

Het KNMG honoreert het verzoek van Voor Beter OV om verklaringen te verstrekken voor mensen die in het OV echt geen mondkapje kunnen dragen niet. De artsenorganisatie legt uit, waarom niet. Wel kunnen reizigers een uittreksel van hun medische dossier opvragen, en op die manier aantonen dat ze geen mondkapje kunnen dragen.

Voor Beter OV heeft begrip voor het standpunt van KNMG, maar stelt wel dat wangedrag door asociale mondkapjesweigeraars als Edmee Verstraten nog geen halt kan worden toegeroepen. De uitleg van KNMG leest u hieronder.

Onderwerp: reactie KNMG mondkapjesplicht in het openbaar vervoer en geneeskundige verklaringen

Geachte heer Spithorst,

De KNMG heeft kennisgenomen van uw brief omtrent het niet-dragen van een niet-medisch mondkapje in het openbaar vervoer (OV). Graag geeft de KNMG in deze reactie een toelichting op haar advies over het afgeven van geneeskundige verklaringen door behandelend artsen.

In uw brief geeft u aan dat de plicht tot het dragen van een niet-medisch mondkapje in het OV niet door alle reizigers wordt nageleefd. Volgens u is het voor toezichthouders in het OV lastig te bepalen of reizigers terecht om medische redenen geen mondkapje dragen.

U stelt voor dat reizigers die gegronde, medische redenen hebben om in het OV geen mondkapje te dragen, bij hun behandelend arts een geneeskundige verklaring hieromtrent kunnen aanvragen. Deze reizigers zouden die geneeskundige verklaring als bewijsstuk kunnen meenemen. Aangezien de KNMG behandelend artsen afraadt om geneeskundige verklaringen af te geven, stelt u voor dat de KNMG voor deze specifieke situatie een uitzondering op dat advies maakt.
De KNMG begrijpt het door u geschetste probleem. Volgens de KNMG ligt die oplossing echter niet in het maken van een uitzondering op haar advies over het afgeven van geneeskundige verklaringen door behandelend artsen. De redenen waarom de KNMG behandelend artsen afraadt een geneeskundige verklaring af te geven, zijn namelijk ook in dit geval van toepassing. Het betreft de volgende redenen:
• Een behandelend arts moet zich kunnen concentreren op de behandeling. Een goede vertrouwensrelatie met de patiënt is daarvoor belangrijk. Die vertrouwensrelatie kan gevaar lopen wanneer de arts een voor de patiënt ongunstig oordeel geeft en er een belangenconflict ontstaat. Om dit te voorkomen moet er een scherpe grens zijn tussen de behandeling en het beoordelen of de patiënt voor bepaalde voorzieningen in aanmerking komt of in dit geval in het OV geen mondkapje hoeft te dragen.
• Een behandelend arts is niet altijd op de hoogte van de criteria die worden gehanteerd voor het al dan niet toewijzen van bepaalde voorzieningen of de vaardigheden die nodig zijn om bepaalde dingen, zoals bijvoorbeeld autorijden, te kunnen doen. Dan is het niet mogelijk om een goed oordeel te geven. Het is ook in het belang van de patiënt dat de arts die de geneeskundige verklaring afgeeft, goed weet welke zaken wel en niet van belang zijn bij de beoordeling.
• Het komt voor dat de patiënt vanuit persoonlijke belangen niet alle informatie met de arts deelt die noodzakelijk is voor zijn behandeling. Bovenstaande redenen vinden hun oorsprong mede in tuchtrechtelijke uitspraken.
Dat de KNMG afraadt dat een behandelend arts een geneeskundige verklaring afgeeft, betekent niet dat een patiënt nooit een geneeskundige verklaring kan krijgen. Een geneeskundige verklaring kan namelijk wel worden afgegeven door een onafhankelijke arts die deskundig is op het gebied van de vraagstelling.
Een patiënt die op medische gronden geen mondkapje in het OV kan dragen en daartoe een bewijsstuk wil hebben, kan dus wel een geneeskundige verklaring aanvragen bij een onafhankelijke, ter zake deskundige arts.
Ook is het mogelijk dat een patiënt bij zijn behandelend arts een afschrift van zijn medische gegevens opvraagt (bijvoorbeeld ten aanzien van een bepaalde diagnose) en dit afschrift als bewijsstuk bij zich draagt op het moment dat hij met het OV reist.
Tot slot vindt de KNMG het van belang om op te merken dat in het OV-protocol (d.d. 1 juli 2020) afspraken zijn gemaakt over het dragen van een mondkapje voor mensen met een beperking. In de eerste bijlage van het OV-protocol is onder afspraak 5 opgenomen dat conducteurs en boa’s flexibel omgaan met reizigers die vanwege een beperking geen mondkapje kunnen dragen:
5. Mondkapjes bij reizigers die om medische redenen geen mondkapje kunnen dragen Indien reizigers vanwege een beperking geen mondkapje kunnen dragen, zal hier door conducteurs en boa’s flexibel mee om worden gegaan.
Dit betekent dat van reizigers die om medische redenen niet in staat zijn een mondkapje te dragen niet wordt verwacht dat zij een geneeskundige verklaring van een arts bij zich hebben op het moment dat zij met het OV reizen.

De KNMG hoopt u met het bovenstaande voldoende te hebben geïnformeerd.

Met vriendelijke groet,
R.A.C.L. Héman, arts M&G, bedrijfsarts
Voorzitter KNMG


5 augustus 2020

RECIRCULEREN LUCHT IN TREIN, TRAM, METRO EN BUS IS LEVENSGEVAARLIJK

Vandaag werd een geheim rapport van het RIVM dat waarschuwt voor de gevaren van recirculatie openbaar. Het in een ruimte terugblazen van lucht die eerder uit een ruimte was afgezogen, leidt tot verspreiding van het Corona-virus.

Voor Beter OV maakte al eerder bezwaar tegen het recirculeren van lucht in treinen. In tegenstelling tot de techniek die in vliegtuigen schijnt te worden toegepast, wordt in treinen lucht gerecirculeerd zonder dat een filter de virusdeeltjes opvangt. De gezondheid van reizigers dient te allen tijde voorop te staan. Met name in treinen en metro’s zondigen veel reizigers tegen de mondkapjesplicht. Passagiers kunnen daardoor het virus in de lucht verspreiden.

Vanavond heeft Voor Beter OV contact gezocht met de NS en met branche-organisatie OVNL. Met ingang van morgen dient in geen enkel voertuig nog lucht door airco’s te worden gerecirculeerd, zo vindt de reizigersorganisatie.


25 juli 2020

HANDHAVEN MONDKAPJESPLICHT DOOR NS BLIJFT WASSEN NEUS

Nog steeds treedt de NS onvoldoende op tegen reizigers die in de trein zitten zonder mondkapje op. Er worden amper boeters uitgeschreven, meestal zegt de conducteur (in de zeldzame gevallen dat die überhaupt door de trein komt) dat mondkapjes op moeten, maar zodra de conducteur uit beeld is, gaan de mondkapjes weer af.

De NS schermt met het feit dat er een speciaal telefoonnummer is ingevoerd, waarbij reizigers dit soort situaties kunnen melden. 0613181318. Zelfs wanneer reizigers contact op nemen met dit nummer, leidt dat tot niets. Passagiers die via dit nummer klagen over het niet dragen van mondkapjes, krijgen een reactie die feitelijk neerkomt op: “Zoek het zelf maar uit”. Hierdoor kunnen reizigers als deze dus hun gang gaan.

(tekst gaat door onder de afbeelding)


Het handhaven van de mondkapjesplicht door de NS is dus nog steeds volstrekt onvoldoende. Elders op deze pagina leest u meer misstanden, zoals het met verlof sturen van conducteurs in plaats van inzet als toezichthouders.

Voor Beter OV beraadt zich op te ondernemen acties. Het RIVM is leidend, en dit instituut stelt dat het dragen van mondkapjes helpt bij het tegengaan van besmetting van medepassagiers. De mondkapjesplicht is er dus niet voor niets.

21 juli 2020

LAAT KNMG VERKLARINGEN OVER MONDKAPJESPROBLEMEN AFGEVEN

Voor Beter OV stuurde vandaag het volgende verzoek aan artsenorganisatie KNMG.

Artsenfederatie KNMG
Postbus 20051
3502 LB Utrecht

BETREFT: VERKLARINGEN NIET KUNNEN DRAGEN VAN MONDKAPJES IN HET OV

Amsterdam, 21 juli 2020

Geachte dames, heren,

Om besmetting van medepassagiers zoveel mogelijk te beperken, bestaat in de voer- en vaartuigen van het Openbaar Vervoer de verplichting, een mond/neuskapje te dragen Wij baseren ons op de adviezen van het RIVM, en zijn het dus eens met deze maatregel.

Er zijn echter ook reizigers die om een medische reden geen mond/neuskapje (beweren te) kunnen dragen. Dat levert problemen van tweeërlei aard op.

Ten eerste worden wij benaderd door bonafide reizigers, die ons vertellen dat op gezag van de KNMG artsen geen verklaringen over niet in staat zijn tot het dragen van een mond/neuskapje verstrekken. Een vergelijking wordt gemaakt met het feit dat artsen zich met het verstrekken van medische verklaringen bijvoorbeeld niet in arbeidsrechtelijke geschillen willen mengen. Dat begrijpen wij. Maar hier gaat het niet om een arbeidsrechtelijk geschil, maar om het kunnen leveren van duidelijkheid aan toezichthouders, zoals conducteurs, in het OV.

Ten tweede zijn er malafide reizigers die conducteurs op de mouw spelden dat ze om een medische reden geen mondkapje kunnen dragen. Toppunt was een reizigster die vervolgens in de sociale media vol trots vertelde hoe ze een conducteur op deze manier in de maling had genomen (zie de
bijlage ).

Om een einde aan het hierboven geschetste gedoe te maken, verzoeken wij u, bij wijze van uitzondering te bevorderen dat artsen alsnog over zullen gaan tot het verstrekken van verklaringen aan patiënten die geen mondkapje kunnen dragen. Dat zal een einde maken aan misverstanden en ongerief, en bovendien bijdragen aan het zoveel mogelijk tegengaan van de verspreiding van het Covid-19-virus. Immers, uitsluitend reizigers die écht geen mondkapjes kunnen dragen, en dat dus kunnen aantonen, zullen dan nog zonder mondkapje tot het OV hoeven te worden toegelaten.

Wij hopen op een spoedige, positieve rectie van uw kant. Een kopie van dit verzoek zonden wij aan de branche-organisatie van het OV in Nederland, OV-NL en aan het Outbreak Management Team.

Met de meeste hoogachting,

Maatschappij Voor Beter OV,

Rikus Spithorst,
voorzitter



MONDKAPJESPLICHT MET VOETEN GETREDEN EN RIVM SLAAT ALARM

Het RIVM slaat alarm over de toename van het aantal Corona-besmettingen in ons land. Ook het besmettingsgetal (een maat voor aan hoeveel mensen door een besmet persoon het virus wordt doorgegeven) is gestegen tot boven de 1. Dit is zeer zorgelijk.

Naar het oordeel van Voor Beter OV is ook het OV een besmettingsbron omdat tussen de 10 en 20 procent van de reizigers onderweg het verplichte mondkapje toch afdoet. Indien deze reizigers besmet zijn, infecteren zij daarmee mogelijk ook medepassagiers. Het is niet voor niets dat een advies van het RIVM ten grondslag ligt aan de door de overheid afgekondigde mondkapjesplicht in trein, tram, metro, bus en veerboot.

Het handhaven van de mondkapjesplicht heeft bij veel vervoerbedrijven onvoldoende prioriteit. De NS roept zelfs conducteurs op om vrij te nemen in plaats van toezicht te houden op het dragen van mondkapjes in de trein. Dit gebrek aan handhaving is met name voor jongere reizigers reden, zich niet aan de Corona-regels te houden.

Helemaal bont maakt ‘transformatiecoach’ Edmee Verstraten het. Zij zit zonder mondkapje in de trein, speldt de conducteur op de mouw dat ze hyperventileert, krijgt toestemming om geen mondkapje te dragen en vertelt daarna in sociale media vol trots hoe de conducteur in haar leugen is getrapt. Uw commentaar op dit gedrag kunt u hier kwijt.



Voor Beter OV zal bij het Outbreak Management Team en bij de verantwoordelijke bewindspersonen met klem verzoeken om betere handhaving van de mondkapjesplicht. Aan artsenorganisatie KNMG zal worden gevraagd, bij wijze van uitzondering over te gaan tot verklaringen voor mensen die om medische redenen écht geen mondkapje kunnen dragen.

Column Rikus Spithorst 13 juli 2020

OV ALS DREIGENDE CORONA-BRANDHAARD

Nee. Ik ga niet als een soort van schuimbekkende Cor van der Laak door de trein, metro of tram om reizigers zonder mondkapje uit te kafferen. En wel hierom: als ik dat zou willen, had ik beter conducteur kunnen worden, om overigens wegens temperamentvolle ongeschiktheid ten spoedigste weer de laan uit te worden gestuurd. Maar een enkel keertje spreek ik een medereiziger wel aan.

Zoals die pakweg twintigjarige knul in de trein. Mijn verzoek om een mondkapje om te doen, beantwoordde hij met een afgemeten “Nee”. Dat was het dan.

Zoals dat schoolmeisje, in een groepje van vier vriendinnen in de tram. Toen ik haar vroeg om een mondkapje om te doen, deed ze dat. Tergend langzaam. Toen ik bij de volgende halte uitstapte, zag ik dat toen de tram ging rijden, zij haar mondkapje al weer af deed.

Het is niet zo dat passagiers niet op de hoogte zijn. Dat is echt genoegzaam bekend, niet in de laatste plaats doordat het OV vol hangt met posters en je tot vervelens toe in omroepberichten op de draagplicht wordt gewezen.

Het niet dragen van een mondkapje in het OV is dus in 99% van de gevallen onversneden huftergedrag. Niets meer en niets minder.

En zoals iedere vorm van huftergedrag, wordt ook het afdoen van mondkapjes in stand gehouden door de belachelijk lage kans dat je wordt betrapt. Een conducteur op de trein die gewoon zijn werk doet en handhavend optreedt, is een zeldzaamheid. Op de tram kijkt de conducteur veelal de andere kant op en op de metro komen zelden tot nooit controleploegen langs. En zelfs in het theoretische geval dat je wel wordt betrapt is het boetebedrag van 95 euro belachelijk laag.

Per rit draagt 10 tot 20 procent van de passagiers geen mondkapje. Of het ontbreekt geheel, of het hangt ergens onder de kin te bungelen. Mondkapjes zijn er niet voor jezelf, maar om medepassagiers tegen het Covid-19-virus te beschermen voor het geval jijzelf, al dan niet ongemerkt, besmettelijk bent. Gezien de steeds verder afnemende mondkapjesdiscipline ben ik van mening dat het OV een besmettingshaard van jewelste dreigt te worden.

Op Twitter stelde iemand naar aanleiding daarvan: “Rikus, je praat onzin. Het OV is geen bewezen grote besmettingsbron, die flauwekul mondkapjes verhinderen dat reizigers massaal terugkeren. Als je voor beter OV bent, moet je wat anders bedenken.” Ietwat pesterig heb ik geantwoord met: ” Ben jij viroloog/epidemioloog? Wij hebben er ook geen in onze gelederen. Maar mensen die er verstand van hebben, hebben beslist dat het nodig is om mondkapjes te dragen ter bescherming van medereizigers. Dus dat is de wereld waarin wij leven. Ze moeten. 10 a 20% van de reizigers zetten ze onderweg af. Dat geeft (volgens degenen die er dus verstand van hebben) gezondheidsrisico's. De vervoerders (met NS voorop) handhaven volstrekt onvoldoende. Daar vinden wij wel wat van.”

Wat Voor Beter OV daar dan van vindt? Simpel. Mensen die er verstand van hebben, willen dat er mondkapjes (gewone-mensentaal voor mond/neusmaskers) worden gedragen in tram, trein, metro, pont en bus. Te veel mensen negeren dat gebod en vervoerbedrijven handhaven onvoldoende.

Reizigers mijden het OV omdat ze er geen zin in hebben, te worden aangestoken door onwelwillenden die je in je gezicht uitlachen als je ze vraagt hun mondkapje om te doen. Vakbond FNV negeert dat straal, en mekkert over het dreigende banenverlies dat dus deels wordt veroorzaakt door de laksheid van het personeel. Ik heb veelmeer respect voor de VVMC. Die legt de vinger wél op de zere plek. Die bond constateert dat de NS conducteurs overhaalt om snipperdagen op te nemen. Dat is raar, want juist in deze tijd zijn extra conducteurs die, liefst in groepen, liefst in burgerkleding, streng handhaven en bekeuren, de enige oplossing voor het ernstige gezondheidsrisico dat op de loer ligt.

Wat? Op de loer ligt? Het RIVM heeft inmiddels de eerste in het OV opgedane Corona-besmettingen genoteerd.

De vervoerders moeten echt aan de slag. En de boetes moeten ook omhoog, van de 95 euro op basis van de Wet Personenvervoer naar 300 euro op basis van onze gezondheidswetgeving, dezelfde als op grond waarvan je een boete kreeg als je met z’n drieën op een bankje op het plein zat.

Ik hoop dat het niet zo ver hoeft te komen dat ik echt hardop moet constateren dat het OV een besmettingshaard is, en dat het OV-gebruik te stelligste moet worden afgeraden. Maar als het puntje bij paatje komt, verkies ik failliete vervoerbedrijven en massaontslagen voor het personeel boven uitpuilende Intensive Care-afdelingen en het niet langer kunnen helpen van ernstig zieke patiënten. Wat dat betreft kijk ik graag verder dan mijn OV-neus lang is.


9 juli 2020

OV MOET MONDKAPJES HANDHAVEN TER VOORKOMING ONTSLAGGOLF

OV-NL- boegbeeld Pedro Peters slaat alarm over een dreigende ontslaggolf binnen de sector. Het is ook logisch: net als binnen iedere andere branche geldt ook in het OV dat een forse afname van klanten kan leiden tot een forse afname van personeel.

Toch vallen hierbij wel kanttekeningen te plaatsen.

Het OV functioneert niet alleen op basis van de vraag, maar ook op basis van aanbod. Wij vinden dat frequenties van trein-, tram-, metro- en busdiensten op peil moeten blijven, en daar is dus ook personeel voor nodig.

Maar het grote financiële probleem blijft natuurlijk dat veel reizigers het OV mijden. De sector suggereert dat dat komt door externe factoren, maar dat is slechts de halve waarheid. In deze Corona-tijd dienen reizigers mondkapjes te dragen om te voorkomen dat zij medepassagiers besmetten. Het toezicht hierop door vervoerders is (ondanks aankondigingen daar wat aan te doen) nog steeds beslist ondermaats. Daardoor doen steeds meer passagiers onderweg hun mondkapje af, waardoor het OV een besmettingshaard dreigt te worden. Een negatief reisadvies (met alle gevolgen voor de OV-sector, inclusief gedwongen ontslagen) ligt op de loer.

Het is aan het OV-management en het OV-personeel zelf om dit tij te keren. Hard optreden tegen mondkapjesweigeraars in onontbeerlijk voor het op peil houden van het OV en de werkgelegenheid.

30 juni 2020

BRANCHE GAAT MONDKAPJESWEIGERAARS HARDER AANPAKKEN, MAAR CONDUCTEUR IS NOG AFWEZIG VOOR HANDHAVING

Voor Beter OV is tevreden met de aankondiging van OV-NL dat er harder gaat worden opgetreden tegen mondkapjesweigeraars in het OV. Op 24 juni had Voor Beter OV aan de branche-organisatie gevraagd om harder op te treden, omdat steeds meer reizigers onderweg hun mondkapje afdoen en daarmee de gezondheid van hun medepassagiers in gevaar brengen.

Een probleem dat nog niet is opgelost, is dat conducteurs zich nauwelijks in de trein laten zien, en dus ook geen toezicht houden op het dragen van de mondkapjes. De stelling van OV-NL dat er in juni slechts 120 boetes zijn uitgedeeld, geeft dus een vertekend beeld. Voor Beter OV heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport daarom verzocht, handhavend te gaan optreden. Dat verzoek leest u onderstaand.

Aan:
Inspectie Leefomgeving en Transport
Rail en Wegvervoer
Handhaving Rail
Utrecht

Amsterdam, 29 juni 2020

Geachte dames, heren,

Een belangrijke voorwaarde voor het zo goed mogelijk waarborgen van de gezondheid van treinreizigers in deze Coronatijd, is het dragen van neus/mondmaskers. Deze helpen volgens deskundigen bij het beperken van het besmettingsrisico in de richting van medepassagiers. Het is dan ook niet voor niets dat het dragen van deze maskers in OV-voertuigen verplicht is gesteld.

Helaas wijzen steekproeven in NS-treinen uit, dat in toenemende mate treinpassagiers in de voertuigen geen neus/mondmasker dragen. Ze dragen ze sowieso niet, of doen ze onderweg af. Dit slechte gedrag wordt in de hand gewerkt doordat er geen enkel toezicht op de naleving is. Treinconducteurs bleken bij de steekproeven in het geheel niet door de trein te komen.

De NS is verantwoordelijk voor het op veilige wijze vervoeren van reizigers. Onder het begrip “veiligheid” verstaan wij ook het voorkomen van situaties die de gezondheid van passagiers benadelen. Het achterwege laten van toezicht in de trein door conducteurs of controleurs betekent dat de NS zijn zorgplicht in dezen niet nakomt.

Wij verzoeken u, met betrekking tot dit onderwerp handhavend op te treden.

Met vriendelijke groet,
Maatschappij Voor Beter OV,

Rikus Spithorst,
voorzitter


24 juni 2020

MAATREGELEN NODIG TEGEN TOENAME MONDKAPJESWEIGERAARS IN HET OV

Ruim drie weken na de invoering van de mondkapjesplicht in het Openbaar Vervoer, weigeren steeds meer passagiers zich daar aan te houden. Voor Beter OV eist maatregelen in de vorm van meer toezicht, niet langer eerst waarschuwen en fors hogere boetes. De reizigersorganisatie heeft dit standpunt overgebracht aan belangenorganisatie OV-NL.

Voor Beter OV is blij met de aankondiging dat het OV vanaf 1 juli weer de volle capaciteit mag bieden, maar heeft zorgen over het feit dat in treinen en metro's steeds meer reizigers willens en wetens onderweg hun mondkapje afdoen.

Voorzitter Rikus Spuithorst: “Deze passagiers spelen achteloos Russisch roulette met de gezondheid (en in uiterste geval het leven) van hun medepassagiers, en dat vinden wij onaanvaardbaar. Er is ook geen sprake van ‘eigen verantwoordelijkheid’, want de gevolgen zijn niet voor de overtreder zelf, maar diens medepassagiers. En de conducteur laat zich zelden of nooit zien. Dat moet dus anders.”

Na een gewenningsperiode sinds 1 juni kan het niet anders dan dat overtreders van de draagplicht van mondkapjes in het OV dit willens en wetens doen. Op stations, metrohaltes en in voertuigen wordt tot vervelens toe omgeroepen dat mondkapjes onderweg verplicht zijn, en stations en voertuigen hangen vol met stickers en affiches daarover. Voor Beter OV dringt aan op meer actieve controle en het niet langer eerst waarschuwen van overtreders, maar direct opleggen van een boete. Daarnaast dient het boetebedrag te worden verhoogd van € 95 tot € 300, vergelijkbaar met de sanctie wie wordt opgelegd bij samenscholingen.

Het zorgen voor veiligheid, waaronder het voorkomen van gezondheidsrisico’s, is een verantwoordelijkheid van de vervoerders. Maar even een hapje eten of een slokje drinkien moet kunnen, uiteraard. Vanavond overlegt branche-organisatie OV-NL over de nieuwe regels voor het OV en Voor Beter OV heeft zijn veiligheidseisen daar onder de aandacht gebracht.



2 juni 2020

GVB EN RET ONTDUIKEN AFSPRAAK “NORMALE DIENSTREGELING”

De vervoerbedrijven hebben aangegeven dat vanaf vandaag de normale dienstregeling wordt gereden. Nou willen wij niet op elke slak zout leggen, maar het GVB en de RET slaan naar onze mening vandaag de plank mis.

De website van het GVB stelt dat op de metrolijnen lijnen 50, 51, 53 en 54 de gebruikelijke achtminutendienst wordt gereden. Reizigers constateerden echter dat op deze metrolijnen slechts een kwartierdienst wordt geboden. En dat terwijl het metronet tegenwoordig de ruggengraat vormt van he hoofdstedelijke Openbaar Vervoer.

De RET stelt eveneens dat de normale dienstregeling wordt gereden. Maar daar blijkt dat tramlijn 7 in het geheel niet rijdt “wegens werkzaamheden”. Deze werkzaamheden betreffen echter slechts een klein gedeelte van het traject van deze lijn, dus de tram kan grotendeels wel zijn route rijden. Dat is belangrijk omdat lijn 7 in de Maasstad ook dient ter ontlasting van een aantal andere drukke tramlijnen.

Reizigers worden door of namens vaak het OV uit-geïntimideerd met beweringen dat het OV uitsluitend is bestemd voor “noodzakelijke” reizen. Soms moeten ze een voertuig aan zich voorbij laten gaan wegens capaciteitsgebrek op anderhalvemeterbasis. En ze worden op kosten gejaagd door de verplichte aanschaf van mondkapjes . Daar hoort dan tegenover te staan dat de vervoerbedrijven wel de gehele dienstregeling uitvoeren.

Voor Beter OV is niet te spreken over deze gang van zaken en heeft zijn ongenoegen onder de aandacht van de verantwoordelijke directies gebracht.

28 mei 2020

DUIDELIJKHEID OVER NOODZAKELIJKHEID OV-REIZEN

Voor Beter OV is zeer tevreden over de uitspraken van OV-NL-voorman Pedro Peters in het televisieprogramma “Het Coronavirus - Feiten en Fabels” van hedenavond.

Er is veel discussie over de vraag, of een reis met het OV wel of niet noodzakelijk is. Met name NS-personeel beschuldigt herhaaldelijk passagiers van het maken van treinreizen die (zonder dat wordt geïnformeerd naar de reden van de reis) als niet-noodzakelijk worden bestempeld.

Pedro Peters schiep in twee zinnen volkomen duidelijkheid, en maakte daarmee een einde aan het chronische welles-nietes. De zinnen “Dat beslis je zélf” en “Wij gaan dat niet controleren” laten voor wat betreft de discussie over al dan niet noodzakelijk reizen met het OV geen enkele twijfel meer over.

21 mei 2020

NS OP DE GOEDE WEG NAAR ZANDVOORT

In tegenstelling tot op vorige zomerse dagen met veel verwachte toeloop, heeft de NS vandaag wel extra treinen tussen Haarlem en Zandvoort ingezet. Hoewel deze treinen nog uit wat meer rijtuigen hadden behoren te bestaan, ziet Voor Beter OV dit als een stap in de goede richting.

Het was weliswaar wat te druk in de treinen om de anderhalvemeterafspraken goed na te kunnen komen, maar echte problemen zoals het achterlaten van reizigers hebben zich -voor zover thans bekend- niet voorgedaan.

Eerder vandaag toonde Voor Beter OV zich kritisch over het treinaanbod naar Zandvoort. Volgens de eigen reisplanner van de NS op ns.nl reed er slechts een halfuurdienst, en dat zou te weinig zijn geweest. Later bleek dat de treindienst was opgeschroefd tot een kwartierdienst, maar dat de extra treinen door een technische onvolkomenheid niet in de reisplanner op de website van de NS waren verschenen. (Zelfs de Twitterdienst van de NS verwees desgevraagd naar de planner waar de extra treinen niet in waren vermeld, wat mede aanleiding was voor onze strenge visie in eerste instantie.) Een geluk bij een ongeluk in dit geval was dat hierdoor reizigers niet werden aangemoedigd om de trein naar de kust te nemen “omdat de NS extra treinen heeft ingezet”.

Voor Beter OV is het qua al dan niet noodzakelijk reizen van harte eens met de woorden van Minister-President Mark Rutte van deze week:” Blijf slim nadenken, het doel is niet precies naleven van allerlei regeltjes.” In die zin is het verdedigbaar dat mensen ook een enkel keertje (dus niet ieder weekend) van onze kust willen genieten. En het is mooi dat de NS daar nu beter op heeft geanticipeerd.

20 mei 2020

OPNIEUW BLUNDERT NS MET FOUTE INFORMATIE

De NS gaat opnieuw in de fout met zijn gebrekkige communicatie over de coronamaatregelen in het OV.

De van overheidswege uitgestippelde beleidslijn is overduidelijk. In voertuigen moet men vanaf het instappen (liefst eventjes daarvoor) tot het uitstappen (liefst eventjes daarna) een mondkapje dragen. Op de persconferentie van gisteren werd benadrukt dat het dragen van mondkapjes in stations en op perrons dus niet verplicht is.

Toch hangt het hele land vol met posters van de NS, waarop wordt vermeld dat mondkapjes ook op de perrons verplicht zijn. De website van de NS meldt deze plicht echter niet, en de Twitterberichten van de NS evenmin. Verder staat op de posters niet vermeld dat de mondkapjesplicht pas op 1 juni in zal gaan; de lezer denkt nu dat de maatregel al van kracht is.

Voor Beter OV bracht deze communicatiefout onder de aandacht van de NS. Een reactie heeft de NS hier nog niet op kunnen geven.


posters op stations door het hele land (Twitter)


19 mei 2020

RUTTE FLUIT NS TERUG

De persconferentie van premier Rutte en minister De Jonge geeft Voor Beter OV aanleiding, een aantal zaken op te merken.

Premier Rutte deelde een compliment uit aan de jongeren in ons land omdat ze zich in het algemeen goed aan de Coronavoorschriften hebben gehouden. Dat is een welverdiend compliment. Recentelijk deelde staatssecretaris Van Veldhoven in een Kamerbrief ook al een compliment uit: aan het OV-personeel. Ook dat was welverdiend: afgezien van wat rotte appels bij het rijdend personeel, waar de NS-top niet serieus tegen op durft te treden, heeft het rijdend personeel de afgelopen maanden beslist zijn/haar beste beentje voorgezet.
In beide complimentenrondjes werd verzuimd, een andere belangrijke groep te becomplimenteren: de reiziger. Dat het OV in ons land niet door zijn hoeven is gezakt, is uitsluitend te danken aan de zelfbeheersing van OV-gebruikend Nederland. In het algemeen hebben reizigers zich zeer beperkt in het OV-gebruik. Als onze kabinetsleden dat niet doen, dan doen wij dat maar: een groot compliment voor het bescheiden reisgedrag van de OV-gebruikers, zonder wier bescheidenheid het OV onherroepelijk was vastgelopen!

Opnieuw heeft het kabinet de keuze gemaakt, niet precies te definiëren, welke reis nu wel, en welke reis nu niet noodzakelijk is. Premier Rutte verwoordde het bij de persconferentie erg mooi: “Blijf slim nadenken, het doel is niet precies naleven van allerlei regeltjes, maar het verslaan van het virus.” Dus een conducteur kan je niet weigeren, extreme situaties daargelaten. Er wordt gevraagd niet te reizen. Er is geen verbod . Daar dienen OV-bedrijven dan ook in hun planning rekening mee te houden.

Wél riep de premier de NS en de FNV tot de orde. Hij deelde mede dat de hoofdconducteurs het dragen van mondkapjes gaan handhaven. Het is dus afgelopen met de halfbakken houding van de NS en de vakbonden, die stelden dat conducteurs dit niet gaan handhaven en dat over laten aan andere BOA’s. Voor Beter OV is van mening dat het handhaven van een goede gang van zaken in de trein en het zo nodig opleggen van sancties deel uitmaken van de gewone werkzaamheden van de conducteur, die niet voor niets een BOA is. Dit karwei bij collega’s over de schutting gooien vinden wij, evenals premier Rutte dus, ongepast.

Wat Voor Beter OV nog steeds mist, zijn gelegenheden om op stations handen te wassen. Het kabinet blijft ook hameren op de noodzaak van het vaak handen wassen, maar twee maanden sinds het uitbreken van de Coronacrisis is een goed toegankelijke mogelijkheid daartoe, ondanks herhaalde oproepen van Voor Beter OV, door NS en ProRail en andere partijen op stations en andere OV-knooppunten nog steeds niet gerealiseerd.

Tot slot: áls het dragen van mondkapjes al nuttig is, zou dit ook op stations en perrons verplicht moeten zijn. Juist in drukke loopstromen komen reizigers al gauw binnen anderhalve meter van elkaar terecht.




16 mei 2020

COMMUNICATIEMANAGEMENT NS OUT OF CONTROL

Een chronische bron van irritatie is de hinderlijke gewoonte van de NS, zich het recht toe te eigenen, bepaalde reizigersgroepen van het OV-gebruik uit te sluiten. Waar ons Kabinet (de opdrachtgever van de NS) klip en klaar stelt dat de keuze of een reis wel of niet noodzakelijk is bij de reiziger zelf ligt, blijft de NS in zijn communicatie suggereren dat reizen die in de ogen van de conducteur niet-noodzakelijk zijn, niet mogen worden gemaakt. U kunt meer over dit onderwerp lezen in de berichten hieronder.

Donderdag had onze voorzitter een gesprek met de Public Affairs-afdeling van de NS om een irritatie een einde te maken en om duidelijkheid te verkrijgen. Een korte weergave van dat gesprek leest u direct onder dit bericht.

Groot was onze verbijstering toen wij zagen dat de NS via Twitter reizigers wijsmaakt dat je een “boete” krijgt als je voor je “plezier” reist. Leest u even mee?

Replying to
@JustDimitriGame
Je riskeert een boete als je voor plezier de trein neemt. ^DZ


Het glashard voorliegen van reizigers vinden wij absoluut onaanvaardbaar. Dat niet ter zake kundig NS-personeel in zijn vrije tijd maar wat roept op Twitter is één ding, maar dat reizigers worden geïntimideerd door het officiële informatiekanaal van de NS, vinden wij een schandelijke aangelegenheid.

Voor Beter OV moest helaas constateren dat het conducteursmanagement out of control is, maar dit geldt dus ook voor het informatiemanagement. Tenzij het NS-beleid is om reizigers willens en wetens op het verkeerde been te zetten, natuurlijk. Maar dat kunnen wij ons niet voorstellen.

Wij brengen zowel het wnagedrag van rijdend personeel als de beroerde reizigerscommunicatie opnieuw onder de aandacht van de NS-top.


14 mei 2020

GEDACHTENWISSELING MET NS OVER CORONAMAATREGELEN

Vanmiddag had onze voorzitter een openhartig gesprek met de NS. Voor Beter OV had de NS benaderd omdat irritaties hoog opliepen.

Onderstaand geven we de hoofdpunten van dit gesprek weer.

Binnen Voor Beter OV is veel ergernis over de onduidelijke communicatie over wat wel en wat niet een noodzakelijke reis is. Voor Beter OV vindt dat de NS niet duidelijk communiceert dat ook reizen die niet woon/werk-gerelateerd zijn, wel tot de noodzakelijke reizen kunnen behoren. De NS blijft toch een beetje hangen in “ieders eigen verantwoordelijkheid”. Dat is een impliciete ondersteuning van het Voor Beter OV-standpunt, maar dat zou explicieter moeten. Te denken valt aan bezoek aan een eenzaam familielid, maar dan niet wekelijks, maar eens per maand. Of toch even erop uit voor iemand die al weken lang op een bovenwoninkje in de stad zit te verpieteren. Het OV heeft immers ook een sociale rol, ook nu. Belangrijk blijft dat het OV met mate gebruikt wordt, maar dus niet uitsluitend voor woon/werkverkeer in cruciale beroepen.

Nog steeds worden reizigers tegen de regels in uit eersteklascoupes weggestuurd omdat de conducteur deze voor zichzelf opeist. De NS beaamt dat de getroffen maatregelen hiertegen onvoldoende hebben geleid tot een eind aan dit gedrag.

Voor Beter OV ergert zich aan de wijze waarop NS-personeel in sociale media tekeer gaat tegen/over reizigers. Het is niet aan conducteurs om te bepalen of een reiziger wel of niet met een noodzakelijke reis bezig is. Passagiers betalen wel de boterham van die medewerkers. Dat maakt van reizigers nog geen heiligen, maar wat meer respect is soms wenselijk. De NS beaamt dat het niet aan conducteurs is om te bepalen wie wel, en wie niet een onnodige reis maakt, al is enig gezond verstand wel logisch (En natuurlijk, als er op het perron zes dames met rugzakjes, afritsbroeken en Nordic Walking-sticks staan, en ook zes verpleegkundigen met een personeelspasje van het Sint Weetikveel Ziekenhuis, dan is wel duidelijk wie er bij gering plaatsaanbod met de trein mee mag. Maar dat is dus een kwestie van gezond verstand, niet van een wettelijke bevoegdheid die de NS zichzelf toemeet.)

In tegenstelling tot de indruk die bij veel mensen heeft postgevat, gaat de NS vanaf 2 juni niet de gehele “normale” treindienst rijden. Enkele treinseries kunnen nog niet meteen van start gaan, mede wegens een hoger ziekteverzuim

NB: Dit zijn gedeelde gedachten, waarbij zowel Voor Beter OV als de NS zich inspannen om indachtig hieraan aan de slag te gaan. Het betreft hier dus niet een of ander onderhandelingsresultaat.



.

9 mei 2020

NS OP DE GOEDE WEG MET CORONAREIZIGERS?

Voor het eerst heeft de NS de dringende oproep van Voor Beter OV gehonoreerd: niet in treinen, maar bij de toegang tot het perron werd (met enige assistentie van de politie) het aantal treinreizigers gedoseerd. Dit gebeurde te Amsterdam Centraal, waar reizigers richting Zandvoort slechts voorzover het treinaanbod dat toeliet tot het perron werden toegelaten.

Voor Beter OV is blij dat deze aanbeveling door de NS is overgenomen.

Met betrekking tot de door de NS geboden vervoercapaciteit heeft Voor Beter OV gemengde opvattingen. In tegenstelling tot andere dagen met zomers weer zijn de treinen naar Zandvoort niet verlengd. Voorzover wij konden nagaan, bestonden de treinen uit slechts zes korte wagens van het type SLT of SNG. Dat komt neer op vier rijtuigen van gewone lengte. Dat is erg weinig. Ook reden er geen strandextra’s. Dat is voor ons een medaille met twee kanten.

Enerzijds kan worden gesteld dat de NS voldoende treinen moet inzetten om aan de vraag te voldoen. Het is nog steeds niet aan de NS om te beslissen welke reis “noodzakelijk” is, en welke niet. En het is begrijpelijk dat mensen na vele weken thuiszitten eindelijk eens willen uitwaaien in de zon. Enige afleiding kan noodzakelijk zijn voor het tegengaan van al te grote mentale ongemakken. Het niet verlengen van treinen kan worden opgevat als star, om niet te zeggen gemakzuchtig.

Anderzijds kan worden gesteld dat het reizen naar drukke locaties niet moet worden aangemoedigd. Wanneer per trein heel veel mensen naar Zandvoort reizen, ontstaat daar wel een drukteprobleem. Dus door het vervoer naar Zandvoort beperkt te houden, wordt door de NS geholpen om lokale problemen in te dammen, indachtig de visie dat “we het met ons allen moeten doen” in deze coronacrisis.*

Over de vraag, welke zijde van deze medaille nu de belangrijkste moet zijn, zijn we nog niet uit.

* We zijn er nu uit. Naar nu blijkt heeft de Gemeente Zandvoort de parkeerterreinen aan de boulevard vandaag weer opengesteld. Daarmee vervalt het argument dat het spoor zou moeten helpen om de reizigersstroom naar de kust in te dammen. Overigens hebben de reizigers zich prima beheerst: het aantal passagiers was veel minder dan wat op een normale zomerse zaterdag het geval zou zijn geweest. Dus de herhaaldelijke suggestie van de NS dat hordes reizigers zich te buiten zouden gaan aan onnodig OV-gebruik, snijdt geen hout.
De slotsom moet helaas zijn dat de NS opnieuw te lui/te nalatig/te incompetent was om de treinen op de bij een zomerdag behorende lengte te brengen.


8 mei 2020

RESERVERINGSPLAN NS IS SLECHT IDEE

De NS heeft een pilot ‘Trein Veilig Service’ aangekondigd. Hiermee wil NS door 5000 vrijwilligers een systeem laten testen dat reizigers hun reis laat reserveren. Voor Beter OV vindt het een slecht idee.

Ook in coronatijd dient het OV flexibel beschikbaar te zijn voor reizigers. Tot nu toe zijn alle problemen met volle treinen niet veroorzaakt door een overschot aan passagiers, maar door te korte of uitgevallen treinen van de NS. De bal bij de passagiers neerleggen is dus fout. Bovendien, qua gereserveerde retourreis: als je doktersbezoek uitloopt, wat dan? Of als je door een vertraging je aansluiting mist, hoe zit het dan met het tweede deel van je reis?

Bovendien doet een verplicht reserveringssysteem geen recht aan de betrachte zelfbeheersing van reizigers. Het blijkt dat zo’n 99% van de reizigers zich ook zonder dwang en hindernissen prima matigt in het OV-gebruik.

En tot slot: het is volstrekt onduidelijk hoe de NS dacht, in de trein te controleren of reizigers wel hadden gereserveerd/op hun gereserveerde plek kunnen zitten. Sterker nog: het is niet eens duidelijk, wát dan precies moet worden gecontroleerd. Op dit moment is nog niet eens duidelijk, wie per 1 juni de mondkapjesplicht gaat controleren en handhaven, en hoe.



6 mei 2020

VEEL KANTTEKENINGEN BIJ MONDKAPJESDEAL OV

Zojuist heeft het Kabinet officieel verklaard dat het OV met gemondkapte reizigers per 1 juni weer volop aan de gang kan gaan.

In de eerste berichten werd gesteld dat de dienstregeling dan voor 100% zal worden uitgevoerd. Dat klinkt prachtig. Inmiddels komt de aap uit de mouw. Want wat blijkt? De capaciteit van de treinen, trams, bussen en metro’s blijft beperkt tot 40%. Dat leidt tot een belangrijke vraag: 40% van wat? 40% van de zitplaatsen, 40% van de capaciteit met een beperkt aantal staanplaatsen of 40% van het haringenineentonvervoer?

Een andere vraag is hoe de vervoerders gaan zorgen dat iedereen die zich met een geldige OV-chipkaart en een mondkapje meldt, ook mee kan? Tot nu toe zien wij bij vervoerders de neiging om met beschuldigende vingertjes te wijzen naar zogenaamd “onnodige” reizigers, ook als ritten zijn uitgevallen of treinen te kort zijn.

Nog een vraag: gaan de conducteurs weer door de trein? Veel reizigers voelen zich momenteel onveilig wegens onzichtbaarheid van personeel. Er zal toezicht nodig zijn om ook de kleine minderheid van reizigers die zich niet weet te gedragen, op te leggen dat de reisvoorwaarden (mondkapje, afstand) worden nageleefd.

We zijn overigens enigszins optimistisch over de geboden capaciteit. Buiten de spitsen was het OV vaak al voor hoogstens zo’n 40% bezet. In de drukke spitsuren betreft het vooral woon/werkverkeer. Maar dat zal minder zijn zolang thuiswerken-waar-mogelijk- de norm is. Dat zou betekenen dat met 40% en een beetje zelfbeheersing van reizigers het met een beetje mazzel wel zal gaan passen.

Nu zijn de vervoerders aan zet. Verschuilen achter "Den Haag moet duidelijkheid scheppen" kan niet meer.

Er is ook een zaak, waarover “Den Haag” zich nadrukkelijk niet heeft uitgesproken. Dat is de definitie van een “noodzakelijke reis”. Het Kabinet doet een beroep op reizigers om zich te blijven matigen in het OV-gebruik, maar een definitie van wat “noodzakelijk” is, is er dus niet. Het Kabinet legt die keuze nadrukkelijk bij de reiziger, en terecht. Dat betekent dat het voortaan -in tegenstelling tot een aantal incidenten- niet aan vervoerbedrijven is om reizigers de maat te nemen over de noodzakelijkheid of overbodigheid van hun reis. Het moet afgelopen zijn met de neiging van vervoerbedrijven en hun personeel om op de stoel van de wetgever te gaan zitten. Dat geldt wat ons betreft ook nadrukkelijk voor het in sociale media beschimpen van reizigers.



24 april 2020

STEUN NIET ALLEEN KLM, MAAR OOK HET OV

Indien ons Kabinet zoals vandaag is aangekondigd 2 tot 4 miljard euro uittrekt om de KLM overeind te houden, dient een vergelijkbare steun te worden verleend aan het in de benen houden van het Openbaar Vervoer in Nederland. Dat vindt reizigersorganisatie Maatschappij Voor Beter OV.

Als argumenten voor staatssteun aan de KLM worden namens ons Kabinet het belang voor onze economie en de werkgelegenheid genoemd. Die argumenten gelden evenzeer voor het OV. De Nederlandse economie is in hoge mate afhankelijk van goede bereikbaarheid per OV van werkplekken en van locaties die bijdragen aan onze economie. Daarom verdient het OV de zelfde genereuze ondersteuning als de KLM.

Voor Beter OV-voorzitter Rikus Spithorst: “Steun aan de KLM is op zich, onder bepaalde voorwaarden zoals betere duurzaamheid, goed te verdedigen. Maar het aantal reizigers dat per jaar in een KLM-vliegtuig stapt is met zo’n 35 miljoen nog altijd aanzienlijk minder dan het aantal instappers in het OV per maand!”


TOEGANGSAPP VOOR OV IS SLECHT IDEE

Voor Beter OV neemt afstand van de suggestie dat een speciale app een middel zou kunnen zijn om drukte in het OV tegen te gaan. Deze app is niets meer dan een technische uitwerking van een eerder geopperde OV-vergunningspas, waar ook branche-organisatie OVNL al afstand van nam.

Naast grote privacyproblemen die aan deze app kleven, en de slechte reputatie die het OV heeft op het vlak van privacy (denk aan het tegen de beloften in delen van OV-chipkaartgegevens met de overheid) zijn er meerdere redenen te noemen waarom zo’n app een slecht idee is.

Allereerst moet worden geconstateerd dat het nog nooit is gelukt om een serieuze app te lanceren die vlekkeloos werkt in grootschalig OV. Te denken valt aan het fiasco bij pogingen de OV-chipkaart te vervangen door een smartphone. Dus onduidelijk is, hoe zo’n systeem kan worden gebruikt om naast de OV-chipkaart de poortjes op stations te openen. In ieder geval zal het niet lukken om zo’n systeem op korte termijn aan de praat te krijgen.

Daarnaast is lang niet iedere OV-gebruiker in het bezit van een smartphone, terwijl juist veel OV-gebruikers werken in laagbetaalde-maar-wezenlijke beroepen, zoals de schoonmaakbranche of de thuiszorg.

Controle op het juiste gebruik van de app, en op het niet reizen zonder zo’n app is ondoenlijk. Passagiers stappen bij tram en bus achterin in, buiten het zicht van de chauffeur. Op de treinen voeren conducteurs hun controletaken niet uit, ze houden zich op in eersteklascoupés of machinistencabines.

Voorts is het ondoenlijk om te komen tot een rigide verdeling van mensen/beroepen die wel of juist niet met het OV zouden mogen reizen. Zo’n verdeling is ook niet nodig: het overgrote deel van de Nederlandse bevolking onthoudt zich nu al van onnodig OV-gebruik. Waar capaciteitsgebrek ontstaat is dat nu telkens het gevolg van de inzet van onnodig korte treinen, niet van een overdaad aan passagiers.

Voor Beter OV ziet wel mogelijkheden om te komen tot tijdvakken per type reiziger, al zal zulks ook niet al te rigide kunnen worden toegepast, denk aan een ziekenhuisafspraak in een tijdvak dat is gereserveerd voor woon-werkverkeer. Maar een moreel beroep op reizigers -een soort gentleman’s agreement tussen reizigers en vervoerbedrijven- zou kunnen werken, net zoals nu reeds het geval is.

23 april 2020

NS PAKT EERSTEKLAS-EXODUS AAN

Gisteren sloeg Voor Beter OV op website, op sociale media en in e-mail aan de NS alarm over het uit de eerste klas wegsturen van reizigers. De NS werd daarbij uitgedaagd, het probleem snel aan te pakken.

De NS laat desgevraagd weten dat het weigeren van toegang tot de eerste klas aan reizigers met eersteklas vervoerbewijzen slechts bij hoge uitzondering voorkomt. Maar het mag niet. De norm is dat personeel zich onderweg bij plaatsgebrek dient op te houden in niet-bediende cabines. Ook dient waar nodig het “buitenom sleutelen” te worden toegepast (de conducteur fluit, checkt de veiligheid, sluit de deuren en loopt buitenom naar een niet-bediende cabine en stapt daar in, waarna de trein vertrekt). Bij reizigersklachten wordt de desbetreffende conducteur op diens gedrag aangesproken.

Voor Beter OV onderschrijft dat dit incident niet aan de lopende band voorkomt, maar vindt een frequentie van meerdere malen per dag te hoog. Reizigers die dit overkomt, wordt verzocht hun klacht te melden bij de NS, met een afschrift aan Voor Beter OV (info@voorbeterov.nl). Vermeld daarbij hoe laat u van welk station per trein in welke richting bent vertrokken toen het incident zich voordeed.

Voor Beter OV is blij dat de NS gevolg zal geven aan meldingen. Op die manier kan het dienstbetoon aan de reizigers worden verbeterd.

22 april 2020

VEEL WANGEDRAG NS-CONDUCTEURS BIJ CORONA-CRISIS

Er wordt veel geklaagd over wangedrag van NS-conducteurs tijdens de Corona-maatregelen.

Ondanks verzoeken van Voor Beter OV komt het nog steeds voor dat conducteurs ruim voor de vertrektijd fluiten en de deuren sluiten terwijl reizigers nog niet zijn ingestapt. De anderhalvemetersamenleving vereist dat mensen ook bij het uit- en instappen in het OV afstand houden. Het gevolg daarvan is dat dit meer tijd in beslag neemt. Blijkbaar wordt het punctualiteitscijfer belangrijker geacht dan de gezondheid van reizigers.

Helemaal een schoffering van reizigers is dat conducteurs -note bene met steun van FNV-bondsbestuurder Janssen- in meerdere treinen een hele eersteklasafdeling voor zichzelf opeisten. Er worden zelfs affiches opgehangen met de mededeling dat de afdeling verboden voor reizigers is. Vandaag gebeurde het zelfs in diverse treinen dat reizigers die in bezit waren van een eersteklas vervoerbewijs de eersteklasafdeling door een conducteur of conductrice werden uitgebonjourd.

Dat de NS telkens hamert op de noodzaak om niet-strikt noodzakelijke reizen te vermijden -en zelfs suggereert dat daar een overheidsverbod aan ten grondslag ligt- terwijl door te korte treinen een capaciteitstekort aan de hand is, valt niet te verenigen met het door de NS toegestane wangedrag van het personeel. Bij ruimtegebrek in de passagiersafdelingen dienen conducteurs zich te begeven naar een niet-bediende cabine, maar daar wordt door de NS dus niet op gehandhaafd.

Voor Beter OV zal zijn zorg hierover onder de aandacht brengen van staatssecretaris Van Veldhoven en OVNL-voorzitter Peters.

21 april 2020

GERINGE VERSOEPELING CORONA-MAATREGELEN GEEFT OV MEER BEDENKTIJD

De door de Regering afgekondigde lichte versoepeling van het Corona-regime zal naar verwachting niet of nauwelijks leiden tot meer reizigers in het OV. Dat betekent dat het OV meer tijd heeft om na te denken over hoe een reizigersgroei kan worden gefaciliteerd.

De zorgen zijn groot. Bij een anderhalvemeternorm zit er niet heel veel rek in de capaciteit van het OV. Ondertussen circuleren slechte plannen, zoals een pasjessysteem dat uitsluitend voor mensen met cruciale beroepen toegang tot het OV zou verlenen.

Voor Beter OV zal de Inspectie Leefomgeving en Transport om een visie vragen. Leidraad daarbij zal zijn de gang van zaken van ruim een week geleden. Toen liet de NS reizigers weloverwogen toe tot een tamelijk drukke trein, en accepteerde de NS de reissom die de passagiers betaalden door in te checken. Plotsklaps werden deze reizigers halverwege hun reis alsnog uit de trein verwijderd. De kans op dit soort voorvallen wordt groter wanneer het reizigersaanbod straks harder groeit dan de dienstregelingsuitbreiding die de NS heeft aangekondigd.

Zodra Voor Beter OV de vragen aan ILT heeft geformuleerd, leest u deze ook op deze website.

20 april 2020

VOORGESTELDE REISVERGUNNINGSPAS IS SLECHT IDEE

Branche-organisatie OVNL slaat de plank mis met zijn aanbeveling, te komen tot speciale vervoerbewijzen voor mensen die op grond van een door de regering op te stellen lijst met het OV zouden mogen reizen. Dat stelt reizigersorganisatie Maatschappij Voor Beter OV.

Ten eerste is het onmogelijk om een precieze grens te trekken tussen vertegenwoordigers van welke beroepsgroep wel, en van welke beroepsgroep niet met het OV zouden mogen reizen. Daarnaast zouden in een versoepeld regime juist ook andere reizen dan die tussen huis en werk of onderwijsinstelling mogelijk moeten zijn. Te denken valt aan een wegens de Corona-crisis uitgestelde aankoop aan de andere kant van de stad. Bezoek aan de tandarts. Een spaarzame visite bij een eenzame kennis.

Voorts is het uitgeven van honderdduizenden persoonlijke vergunningspasjes op korte termijn onbegonnen werk. Ten slotte is controle op het bezit van zulke pasjes geen haalbare kaart. Bij bussen stapt men achter in, waardoor de chauffeur geen controle uitoefent. Toegang tot trein- en metrostations geschiedt door met de OV-chipkaart in te checken, en deze is in principe anoniem en dus niet gekoppeld aan een reisvergunning. De praktijk wijst bovendien uit dat conducteurs op treinen geen controlerondes doen.

Dat aan de coronamaatregelen voor vervoerbedrijven aanzienlijke kosten zijn verbonden, moge duidelijk zijn. De bewering van OVNL dat de bedrijfskosten van de vervoerders voor de volle 100% doorgaan, klopt echter niet. Voertuigen staan stil, ze gebruiken dus geen elektriciteit of brandstof, er is minder slijtage en ook een deel van het rijdend personeel met nuluren- of uitzendcontracten zit onbetaald thuis.

Column Rikus Spithorst 20 april 2020

GEEN CORONA-APP IN HET OV!

Een Corona-app. Dit weekend zijn zeven van die high-tech-bedrijven na een verbijsterend slechte voorselectie uitgenodigd om hun vorderingen te laten zien. Wat bleek? Van al die apps was de veiligheid niet in orde. De privacy dus ook niet. Eén app bleek zo enorm lek, dat de privégegevens van 200 personen al binnen 24 uur op straat lagen. Die gegevens zullen tot het einde der tijden op het internet blijven rondslingeren.

Wat zegt u? Waarom begin ik mijn wekelijkse column met een verhaal over een Corona-app? Dat leg ik u zodadelijk uit.

Het Openbaar Vervoer staat voor een zware opgave. Vroeg of laat zullen er meer mensen moeten worden vervoerd dan dat handjevol dat nu maar in trams, treinen, bussen en metro’s wordt meegenomen. Dat wordt echt een pittig probleem zolang we willen dat reizigers onderling anderhalve meter afstand bewaren. Reeds nu zien we een totaal gebrek aan flexibiliteit en betrouwbaarheid. De NS komt met te korte treinen aanzetten, bij het GVB vallen de weinige metro’s die nog rijden ook zo nu en dan uit, met wachttijden oplopend tot een half uur tot gevolg, NS en ProRail hebben onze suggestie om op stations voorzieningen te plaatsen waar reizigers hun handen kunnen wassen of desinfecteren niet waargemaakt. Zelfs regulering van het reizigersaanbod is bij de NS niet in goede handen: senioren krijgen nog gewoon e-mailtjes met de aanbeveling, hun vrije reisdagen te gebruiken. Hoe krijg je het voor mekaar…

Dat alles stemt mij somber. Zeer somber. Want hoe kan het OV de toestroom van reizigers verwerken als de Corona-maatregelen worden versoepeld? Geen idee. Minder afstand? Lijkt me niet gezond. Uitsluitend écht noodzakelijk vervoer, maar dan ook voor studenten en mensen die weer per OV naar hun werk mogen? Lijkt me niet aan de NS of andere vervoerders om te beoordelen, welke reiziger wel, en welke reiziger niet noodzakelijk reist. Mondkapjes? Die zijn schaars en in de meeste gevallen slechts schijnveilig.

Maar goed. Terug naar die Corona-app. Ook die komt niet verder dan schijnveiligheid. Want als je in de nabijheid bent geweest van iemand die die app niet gebruikt, of ziek is zonder het te merken, dan staat jouw vinkje onterecht op groen, en ben je een infectiebron voor iedereen die in je buurt komt. Maar er is nog een andere reden, waarom ik die app niet zie zitten. Althans, niet voor het gebruik in en om het OV.

Bj de eerste discussies over die app weigerde onze Minister van Volksgezondheid toe te zeggen dat gebruik van die app geen voorwaarde zou kunnen worden om met het OV te mogen reizen. Hij schoof desgevraagd die hete aardappel voor zich uit. Ik ben mordicus tegen het verplichten van die app om met het OV te mogen reizen. Waarom? Omdat we een hoogst onbetrouwbare overheid hebben.

De OV-chipkaart. Die registreerde niet de reizen van mevrouw De Vries, heette het. Nee, uitsluitend de reisbewegingen van chipkaartnummer 12345 werden vastgelegd om de ritprijs ordentelijk te kunnen afrekenen, heette het. Maar alras bleek dat het reisgedrag op personen herleidbaar aan bijvoorbeeld DUO of de SVB werd verstrekt. Weg privacy.

Er is geen enkele reden om te veronderstellen dat dat met de Corona-app anders zal zijn. We hebben nu eenmaal te maken met een overheid die verslaafd is aan het grasduinen in privégegevens van zijn burgers. Ik noem een Belastingdienst die de gegevens van het digitaal betalen van de parkeermeter opeiste. Enzovoort enzovoort.

Dus een of andere app verplicht stellen voor OV-gebruikers? Over mijn lijk. De privacy van de reiziger is wel al genoeg te grabbel gegooid.

11 april 2020

WANGEDRAG NS LOOPT VERDER UIT DE HAND

Opnieuw werd pijnlijk duidelijk dat de NS de gevolgen van het niet willen voorbereiden op de pandemie waarvan de NS wist dat die zou komen, op de reizigers afwentelt.

Vandaag heeft een conducteur zijn trein halverwege de rit tussen Rotterdam en Amsterdam opgeheven omdat er een teveel aan reizigers in zat. De reizigers weigerden uit te stappen, waarop de trein doodleuk werd opgeheven. Daarbij werd niet nagegaan of -en welke- inzittenden wel of niet met een noodzakelijke reis bezig waren.

Hoewel wij de noodzaak onderschrijven van het wegens de Corona-crisis zoveel mogelijk beperken van reizen, vinden wij deze handelwijze onaanvaardbaar.

Ten eerste: óf je neemt reizigers wel mee (maar dan ook tot en met hun eindbestemming), óf   je neemt reizigers niet mee (dus vanaf het beginpunt van hun geplande reis). Je zet reizigers niet halverwege uit de trein, waardoor zij noch terug kunnen reizen naar hun vertrekpunt, noch doorreizen naar hun bestemming. Immers, naar verwachting zal ook een volgende of een tegemoetkomende trein geen capaciteit biedeno m de inzittenden van de opgeheven trein te vervoeren. *

Ten tweede: op de vraag of de opgeheven trein wel van voldoende lengte was, kwam geen antwoord. Om reizigers optimaal te spreiden is het een eerste vereiste dat de treinen van voldoende lengte zijn. **

Ten derde: crowd management dient op de stations/perrons te geschieden, en niet in reeds rijdende treinen. Een waterdicht systeem is erg lastig, maar met beheerste toelating tot stations/perrons kan de drukte in de trein wel vrij behoorlijk worden gereguleerd. Het kan uit kostenoverwegingen blijkbaar worden overwogen om geen personeel de toegangsregulering op de stations uit te laten voeren, maar dan mogen de gevolgen hiervan niet op reizigers worden afgewenteld.

Ten vierde: abonnementhouders worden nog steeds onvoldoende gecompenseerd. Inmiddels bereiken ons signalen dat de NS een incassobureau afstuurt op reizigers die hun abonnementsgeld hebben gestorneerd. Wanneer een reiziger heeft betaald voor zijn reis (hetzij via een abonnement, hetzij door met voldoende borg in te checken op een station) ontstaat voor de NS vervoerplicht. Ook nu.

Voor Beter OV beraadt zich op te nemen stappen tegen de NS.

* Kort na het publiceren van dit bericht bleek dat de volgende trein richting Amsterdam eveneens was opgeheven. Dat betekent dus een wachttijd van een uur, en een kans van 0 dat de reizigers met de daaropvolgende trein zouden meekunnen. Het betrof hier de treinen 4036 en 4038 te Gouda.

** Kort na het publiceren van dit bericht bleek dat beide opgeheven treinen korter waren dan normaal. In beide gevallen slechts zes bakken SLT. Dat is voor een zaterdag uitzonderlijk kort, zeker bij een sterk verlaagde frequentie.

6 april 2020

COMPENSEER NU EINDELIJK ABONNEES VOOR CORONA-MAATREGELEN

Het is onacceptabel dat de vervoerbedrijven nog steeds geen goede oplossing hebben voor abonnementhouders die nu niet met het OV kunnen of mogen reizen. Door overheidsmaatregelen maken veel minder mensen gebruik van het OV en maakt een deel van de overgebleven reizigers per persoon veel minder gebruik van het OV. Ter compensatie biedt de overheid bedrijven (dus ook de OV-bedrijven) een vergoeding aan om werknemers door te betalen, Die vergoeding loopt op tot 90% van de loonsom.

Het valt niet te verantwoorden dat vervoerbedrijven wel aanspraak kunnen maken op deze loonvergoeding, maar de daarbij behorende inkomstenderving beperken door fors te beknotten op teruggave van abonnementsgelden. Veelal wordt het stopzetten van abonnementen in het stads- en streekvervoer strikt formeel afgehandeld: pas aan het einde van de maand, los van de afgekondigde overheidsmaatregelen. Daarmee eten de vervoerders in deze crisistijd van twee walletjes. En dan heb ik het nog niet eens over de vergoeding aan de OV-bedrijven voor de OV-studentenkaart. Is die ook opgedroogd, of loopt die gewoon door?

Daar komt nog bij, dat nagenoeg alle vervoerbedrijven het kwaliteitsniveau (frequenties, aansluitingen) na afsluiting van de abonnementen fors heeft verslechterd. Dat zou in een normale situatie voor de klant de mogelijkheid moeten bieden om per direct een overeenkomst op te zeggen.

Het zou billijk zijn, wanneer de geldigheidsduur van abonnementen wordt verlengd voor de periode waarop de abonnementen feitelijk niet of slecht bruikbaar waren. Dat zou door alle vervoerders moeten worden toegepast. Het niet gebruiken van de abonnementen kan worden aangetoond door gebruik te maken van de massaal vergaarde reisgegevens via het OV-chipkaartsysteem. Voorts zouden houders van eersteklasabonnementen het extrabedrag dat zij betaalden ten opzichte van een vergelijkbaar tweedeklasabonnement vergoed dienen te krijgen.

Nu, vele weken na het ingaan van de door de overheid uitgevaardigde “mijd zoveel mogelijk het OV”-maatregel, schenken de vervoerders over die compensatie nog steeds geen klare wijn. Uitsluitend troebel slootwater. Dat moet echt beter.

Vandaag vergadert het Nationaal OV-beraad (NOVB) over de broodnodige steun voor de vervoerders die -dat moet ook gezegd- in financieel zwaar weer verkeren door het wegblijven van reizigers. Het kan niet anders, of daar moet ook worden gesproken over de compensatie van abonnementhouders.

1 april 2020

OPEN BRIEF AAN PEDRO PETERS (OV-NL)

Voordat ik aan het schrijven van mijn maandagochtendcolumn (zie hieronder) begon, heb ik OV-NL-boegbeeld Pedro Peters per e-mail enkele vragen gesteld. Dinsdag ontving ik een reactie van hem. Aangezien ik hem niet vooraf had gemeld dat ik zijn reactie zou willen publiceren, kies ik er nu dus ook niet voor, dit toch te doen. Dat zou niet chique zijn.

In deze open brief reageer ik echter wel op een paar opmerkingen die ik las in de reactie van de heer Peters.

Geachte heer Peters, beste Pedro,

Vriendelijk dank voor je reactie op mijn vragen, die ik gisteren mocht ontvangen.

Allereerst stel je dat je het mantra “dat deze pandemie zo onverwachts is gekomen” niet herkent. Van de zijde van verschillende vervoerders heb ik dit de afgelopen weken meermaals moeten aanhoren. In mijn column van gisteren leg ik uit, waarom ik dat mantra niet meer valide vind.

Zijdelings stel je dat ik, als ik vind dat het OV onvoldoende op de pandemie was voorbereid, zulks ook van heel Nederland zou moeten vinden, maar dat je deze discussie niet wilt aangaan. Sorry, Pedro, maar je kan niet eerst verwijzen naar zaken buiten het OV om vervolgens te stellen dat je het niet gepast vindt om daar verder op in te gaan. Graag verwijs ik je naar een aantal zeer belangrijke sectoren, die ondanks hoog ziekteverzuim prima tegen de pandemie zijn opgewassen. De energievoorziening. Waterlevering. Telecommunicatie zoals TV en internet. De voedselvoorziening. Allemaal sectoren die zijn gewaarschuwd voor de gevolgen van een pandemie, die vroeg of laat zou komen. Ook de zorg levert nu een topprestatie. Daar steekt het OV maar zeer magertjes bij af.

Wij vinden dat reizigers gecompenseerd moeten worden voor hun onbruikbare abonnementen. Jij stelt dat de vervoerders regelingen hebben getroffen. Dat klinkt leuk, maar dat er regelingen zijn getroffen, betekent nog niet dat die regelingen voldoen aan wat redelijkerwijze als compensatie mag worden verlangd. Ook over compensatie van gedupeerde abonnementhouders in geval van pandemie (nogmaals: waarvan men wist dat die zou komen, zie mijn column van eergisteren) had vooraf moeten worden nagedacht, liefst samen met de reizigersorganisaties.

Je stelt dat de busbedrijven zich niet herkennen in mijn stelling dat ritten uitvallen terwijl uitzendkrachten naar huis waren gestuurd. Wij horen en lezen echter andere signalen. Daarnaast ga je niet in op de inderhaast in elkaar geflanste nooddienstregeling van de NS, die echt van een beschamend niveau is. De resterende stoptreinen staan hier en daar acht of negen minuten stil om te worden ingehaald door Intercity’s die echter niet rijden. Ook worden onvermijdelijke overstapaansluitingen geboden met wachttijden die oplopen tot bijna een half uur. Zulk broddelwerk, dat nu -geruime tijd na de invoering- nog steeds niet is opgelapt, getuigt van volstrekt onvoldoende voorbereiding en een zeer gebrekkig kwaliteitsgevoel bij de hiervoor verantwoordelijken.

De conclusie kan gewoon niet anders zijn dan dat de vervoerbedrijven en hun opdrachtgevers zich onvoldoende hebben aangetrokken van de niet mis te verstane waarschuwingen dat ons land vroeg of laat met een pandemie geconfronteerd zou worden. Je verwijst naar lessen die zouden zijn getrokken uit een griepepidemie van een paar jaar geleden, maar ook daar hebben vervoerbedrijven, in het bijzonder de NS, blijkbaar echt onvoldoende lering uit getrokken.

Overigens maak ik wel graag van de gelegenheid gebruik, uitvoerend personeel (machinisten, conducteurs, seinhuiswachters, monteurs, tram-, bus- en metrobestuurders en servicemedewerkers) een compliment te maken, Zij werken hard, en soms in moeilijke omstandigheden, om de reizigers zo goed mogelijk van dienst te zijn.

Je weet dat ik je zeer waardeer, en dat ik je altijd zal blijven bewonderen om de manier waarop je de RET hebt omgeturnd van het slechtste OV-bedrijf van Nederland tot een van de koplopers. Daarom vraag ik je, je gewicht in de strijd te gooien om de vervoerbedrijven in Nederland te bewegen tot betere kwaliteit voor de reizigers (zowel de reizigers die op last van de overheid nu het OV moeten mijden, als de resterende reizigers voor wie het OV onmisbaar is gezien hun functie bij het overeind houden van de vitale functies in ons land), ook in deze ronduit akelige tijd. Zet ‘m op, Pedro. Je kan beter. Het OV kan beter.

Hartelijke groet,

Rikus Spithorst

Column Rikus Spithorst 30 maart 2020

DE PANDEMIE WAARVAN JE WIST DAT DIE ZOU KOMEN

Om maar met de deur in huis te vallen: van mijn soepele visie op de maatregelen die worden genomen om het OV in deze Corona-crisis overeind te houden is niet veel meer over. Vervoerbedrijven laten meer steken vallen dan zelfs met de beste wil van de wereld nog valt goed te praten.

En met die kletskoek dat deze pandemie “onverwacht kwam” ben ik echt wel klaar. Iedere beslisser in ons land wist dat een pandemie van ongeveer deze omvang eraan zat te komen. In dat licht bezien, is het gepruts van de OV-sector een beschamende vertoning.

Ik neem u even mee terug in de tijd. Een jaar of twaalf. Ik maakte deel uit van een projectgroep die zich op een chique vergaderlocatie onder de Euromast bezig hield met de vraag, hoe wij als land toegerust zouden (moeten) zijn om een pandemie aan te kunnen. Een projectgroep met niet bepaald de minsten. De plaatsvervangend commandant der strijdkrachten. De politietop. Hoge omes van bijvoorbeeld KPN, uit de medische wereld, de veiligheidsregio's, de ambtenarij. Ik zat daar om de rol en de problemen van het OV te belichten. Eensluidend waren we ervan overtuigd dat er vroeg of laat een pandemie zou uitbarsten. De projectgroep mondde uit in een congres met een paar honderd hooggeplaatste deelnemers, ook uit de OV-sector, in de Fabrique, een groot evenementencomplex aan het Amsterdam-Rijnkanaal nabij Utrecht.

Maar zoals het zo vaak gaat, met dit soort belangrijke zaken, jaknikten alle aanwezigen op het slotcongres dat het allemaal heel belangrijk was. Maar zo te zien ging men, in ieder geval wat de OV-sector betrof, daarna verder volgens de keurig gebaande drie-eenheid glas, plas, zoals het was.

Dus, zoals ik al schreef, met die kletskoek dat deze pandemie “onverwacht kwam” ben ik echt wel klaar. Daarom neem ik nu een paar zaken met u door, bezien door een wat strengere blik dan dewelke ik de afgelopen weken had.

De NS heeft een sterk uitgedunde dienstregeling gemaakt. Op de meeste trajecten slechts af en toe een stoptrein. Op zich nog wel verdedigbaar, ware het niet dat op allerlei locaties de aansluitingen zo beroerd zijn, dat overstappende reizigers zowat een half uur op een perron staan te blauwbekken. Dat heb beter gekund. Sterker nog, dat had beter gemoeten. De NS toonde zich vervolgens de risee van het informatietijdperk, door opzichtig te falen bij het correct weergeven van die nooddienstregeling in hun eigen reisplanners. Je staat echt op meer dan hilarische wijze in je hemd als je in je eigen reisplanner de boodschap moet afgeven dat reizigers beter elders kunnen kijken of hun trein wel, niet of wanneer rijdt. Bonuspunten voor 9292, pek en veren voor de NS.

Er is ook een hoop nog steeds niet geregeld voor mensen die een abonnement hebben, en nu niet meer met het OV kunnen of mogen reizen. Houders van een jaar (traject-) kaart van de NS hebben nog steeds geen serieus antwoord op de vraag, hoe ze hun abonnement kunnen stopzetten of hoe ze hun vooruitbetaalde geld kunnen terugkrijgen. Het kletsverhaal dat je je abonnement kan omruilen voor het technisch van de storingen aan mekaar hangende NS-Flex gaat voor heel veel abonnees niet op: het gaat namelijk mis als je ook nog een abonnement voor bus, tram of metro op je OV-chipkaart hebt staan. Inmiddels hebben de eerste abonnementhouders hun maandelijkse incasso gestorneerd, en ik geef ze groot gelijk. Of kijk naar Connexxion. Een schokkend relaas in de krant. Een verpleegster rijdt voor de veiligheid nu niet met de bus, maar met de auto van haar huis naar het ziekenhuis. Maar haar abonnement voorlopig stopzetten, dat kan niet. De hork van dienst liet namens Connexxion weten dat deze verpleegster “een opzegtermijn van vier maanden heeft” en tsja, “ze moeten zich nu eenmaal aan de richtlijnen houden”. Om je je ogen uit je kop te schamen!

Tekst gaat door onder de afbeelding


Ook heel bijzonder is dat met name bij streekbusbedrijven de fors uitgedunde dienstregeling nog verder verslechtert doordat ritten uitvallen wegens personeelsgebrek. Tegelijkertijd zitten veel uitzendkrachten werkeloos thuis, omdat ze door de streekvervoerders heen zijn gezonden aangezien ze niet meer nodig waren. Ik weet het niet, hoor… Wegens gebrek aan chauffeurs uitgevallen ritten, terwijl beschikbare chauffeurs wegens overbodigheid naar huis zijn gestuurd… Ik heb OV-NL-boegbeeld Pedro Peters maar om opheldering gevraagd. Ik ben reuze benieuwd naar zijn verhaal.

Het OV heeft geen beste reputatie als het gaat om zijn klantgerichtheid. Om zijn sociale functie. Om zijn vitale belang. Zoals ik al aanstipte: iedereen in ons land wist dat er een keer een pandemie zou losbarsten. De voorbereiding hierop door de OV-bedrijven en hun opdrachtgevers blijkt nu ronduit schandalig slecht te zijn. Heeft men twaalf jaar zitten slapen? Of interesseerde het de betrokkenen gewoon niets? Geen idee. Maar het laatste woord is hier wat mij betreft nog niet over gezegd.

25 maart 2020

MEER UITLEG NS OVER COMPENSATIE CORONA-GEDUPEERDEN

De NS laat ons weten dat naast de op hun website gepubliceerde zaken, er nog wordt gewerkt aan:

Restitutie vooruitbetaalde abonnementsvormen

Reactie NS: betreft de losse maandabonnementen. Beleid volgt binnen enkele dagen.

Oplossingen voor de reizigers die hun abonnement niet kunnen omzetten naar NS-flex omdat ze ook een stads/streekvervoerproposite op hun OV-chipkaart hebben:

Reactie NS: deze reizigers kunnen bij Klantenservice het op rekening reizen van bus-, tram- en metroritjes uitzetten, deze oplossing was al eerder geimplementeerd.

Verlengen geldigheidsduur vrije reisdagen senioren:

Reactie NS: hebben we al geregeld, zie hierover het volgende bericht:

Mijn Keuzedag verloopt omdat ik niet met de trein kan/mag/wil reizen i.v.m. de overheidsmaatregelen rondom het Coronavirus. Wat nu?

Indien je Keuzedag verlopen is, kan NS Klantenservice je een couponcode toesturen die op een later moment dit jaar te gebruiken is voor een vrije reisdag. Je kunt hiervoor contact opnemen met NS Klantenservice. Let op: op dit moment is de wachttijd bij NS Klantenservice langer dan je van ons gewend bent.

Deze zaken hebben dus de aandacht van de NS, waarbij het uitgangspunt is, de reiziger coulant te behandelen.Onze vraag over restitutie van vooruitbetaalde jaarabonnementen heeft de NS nog niet beantwoord. Evenmin is er een eenduidig beleid door de stads- en streekvervoerders gecommuniceerd.

24 maart 2020

NS BEWEEGT INZAKE RESTITUTIES WEGENS CORONA

Mede onder druk van Voor Beter OV heeft de NS de geldigheid van Kruidvatkaartjes verlengd tot ver na de Corona-crisis. Dat is een mooie stap vooruit. Maar over allerlei NS-abonnementen die nu onbruikbaar zijn geworden, bestaat nog veel onduidelijkheid. We begrijpen dat de NS wel de goede kant aan het opschuiven is, maar zaken zijn nog onvoldoende concreet gecommuniceerd.

Daarom hebben wij de NS om toelichting gevraagd. Wij verwachten die morgen te krijgen.

Column Rikus Spithorst 23 maart 2020

OOK REIZIGERS HEBBEN FINANCIËLE ZORGEN

Eind vorige week braken we een lans voor de vervoerbedrijven. Zij zijn voor ons land van vitaal belang, maar lopen inkomsten mis doordat reizigers die op saldo reizen wegblijven, hetgeen dus een flink inkomstenverlies veroorzaakt.

Maar ook reizigers hebben in deze Corona-tijd financiële belangen, en daar wil ik het even met u over hebben.

Het afgelopen weekend zaten er in het OV, en dan met name in de trein, aanzienlijk meer reizigers dan was verwacht. Volgens NS-conducteurs betrof dat in veel gevallen recreatief vervoer. Dat was dus niet de bedoeling. Zelf zit ik inmiddels in thuisquarantaine, en ik bepleit het thuisblijven van zoveel mogelijk mensen. Maar dat sommigen er toch op uit gaan, dat snap ik. Zij hebben er immers wel voor betaald. Ze hebben bijvoorbeeld een vooruitbetaald weekendvrij-abonnement. Al dagen zeur ik bij de NS om een duidelijk gecommuniceerd restitutiebeleid. Mensen die nu niet van dit soort abonnementen gebruikmaken (dat kan worden gecontroleerd aan de hand van de OV-chipkaartgegevens), zouden hun abonnementsgeld teruggestort moeten krijgen, of anders kan de geldigheidsduur van hun abonnement worden verlengd.

En laat duidelijk zijn, het gaat niet zozeer om het meteen terugstorten, maar om geruststelling van de zijde van de NS. Op die manier beloon je goed gedrag, en dat zal mensen stimuleren om thuis te blijven. Stimuleren, belonen: dat werkt als je bepaald gedrag wilt nog altijd beter dan een opgeheven vingertje. Wat men verder ook moge vinden van de Nederlands-gierige volksaard.

Maar afgezien van de dagjesmensen, zijn er natuurlijk ook nog andere vaste klanten. De mensen in het woon-werkverkeer. Velen reizen nu niet meer tussen huis en werkplek. Ze zitten thuis, en reizen niet met het OV. En ZZP’ers, die zitten nu thuis en zien ook nog hun inkomsten opdrogen. Ook aan deze werknemers en ZZP’ers dient hun vooruitbetaalde abonnement voor de periode dat ze aantoonbaar niet reizen te worden terugbetaald.

In het begin van dit betoog stipte ik even de steun voor financiële hulp voor vervoerders aan. Maar evenzeer geldt dat vervoerders hun maatschappelijke verantwoordelijkheid dienen te nemen waar het gaat over de financiële belangen van door de Corona-crisis getroffen reizigers en van reizigers die vrijwillig afzien van het recreatieve reizen. Tweerichtingsverkeer dus!

Maar vooral, en daarbij wil ik even verder kijken dan mijn OV-neus lang is: blijf zoveel mogelijk thuis, houd afstand, ontduik de regels niet. Dat scheelt echt heel veel dodelijke Corona-slachtoffers. Tot slot, al klinkt het misschien wat zalvend, wens ik u allen een goede gezondheid toe.

21 maart 2020

OOK VOOR OV IS FINANCIELE STEUN DRINGEND NODIG

OV-bedrijven, met name in het stads- en streekvervoer, dreigen in financiële problemen te komen doordat er wegens de Corona-crisis nog maar nauwelijks reizigers zijn. Desondanks dient het OV wel zo goed mogelijk te blijven rijden omdat bereikbaarheid van vitaal belang voor ons land is. Veel mensen in bijvoorbeeld de zorg zijn van het OV afhankelijk om naar en van hun werk te reizen. Het is ook niet voor niets dat ook het OV telkens als essentiële sector wordt genoemd.

Om vervoerders, die hun financiering grotendeels uit reizigersopbrengsten halen, voor omvallen te behoeden, dient de overheid snel met financiële steun over de brug te komen, net zoals bijvoorbeeld kleine (de buurtkoffiezaak) en grote (KLM) ondernemingen steun is toegezegd. Nederland is niet gebaat bij vervoerbedrijven die niet langer aan hun verplichtingen kunnen voldoen en daardoor de dienst moeten staken.

Overigens dienen ook houders van abonnementen (zone-, traject-, eersteklas-, IC-directtoeslag-) te worden gecompenseerd wanneer zij hun abonnement niet kunnen gebruiken. De geldigheid van allerlei toeristische aanbiedingen, zoals Kruidvatkaartjes, dient te worden verlengd tot na de Corona-crisis.

18 maart 2020

UITSTAPPEN KOST MEER TIJD

Een zeer terechte klacht van een reiziger: “@NS_online trein 5156 te Schiedam. Mensen geven elkaar tijd en ruimte om uit en in te stappen (houd afstand enzo) maar kennelijk moet er toch gefloten worden voordat iedereen is ingestapt. Jullie vragen begrip. Dat is echter geen éénrichtingsverkeer.”

Wij stuurden naar aanleiding hiervan een mail aan de NS:

Uit- en instappen kost meer tijd als mensen afstand houden. Die reizigers moeten niet worden gestraft voor hun goede gedrag. Daarom het verzoek om personeel (beter) te instrueren. Gezondheid gaat nu boven punctualiteit.

Ik hoor graag, en zal morgen jullie reactie publiceren.

Morgen leest u dus hier de reactie van de NS.

VERVROEGEN NOODDIENSTREGELING EEN OPTIE?

Door het hele land vallen treindiensten nu uit, bij alle vervoerders. Dat is zorgelijk. Wellicht zouden de per aanstaande zaterdag aangekondigde beperkingen nu met onmiddellijke ingang moeten worden ingevoerd. Liever een uitgedunde dienst waar reizigers op kunnen vertrouwen, dan een treindienst die ondanks het opheffen van spitstreinen (een maatregel die een betrouwbare standaarddienst beoogde te faciliteren) niet langer betrouwbaar kan zijn.

Bij het uitvoeren van de nooddienstregeling is het van belang, dat personeel binnen de eigen treinserie wordt ingezet, en niet uitwaaiert over het gehele land. Zulks komt de robuustheid ten goede.

17 maart 2020

MASSALE KAALSLAG TREINDIENST OP KOMST

20:00 uur

De NS heeft bekendgemaakt dat de meeste Intercity’s worden opgeheven, en dat frequenties van de Sprinters op veel baanvakken zullen worden verlaagd.

Voor Beter OV houdt zich niet doof voor de problemen door de hoge ziektecijfers bij de NS, ProRail en andere organisaties en heeft veel waardering voor de mensen die alles op alles zetten om het treinverkeer gaande te houden. Maar dat neemt niet weg, dat het spoorvervoer wel zo aantrekkelijk (als in de gegeven omstandigheden kan) mogelijk moet blijven. Vooralsnog is onduidelijk, of de resterende treinen op knooppuntstations goed op elkaar aansluiten. Ook is nog niet duidelijk, of de treinen wel lang genoeg zullen zijn, zodat reizigers ver bij elkaar vandaan een zitplaats kunnen vinden, om zo onderlinge besmettingen met het Corona-virus tegen te gaan.

17:00 uur

Keer op keer hebben wij aan NS verzocht, ons te betrekken bij de aanpak van de Corona-crisis. Telkens weer tevergeefs.

Thans lekt uit dat de NS van plan is, het overgrote deel van de treinen te gaan schrappen. Uitsluitend wat stoptreinen zouden dan blijven rijden. Daardoor zou het aantal op te heffen treinen een veelvoud zijn van hetgeen het ziekteverzuim rechtvaardigt. Met andere woorden: hier speelt personeelstekort slechts een secundaire rol, primair gaat het gewoo0n om een besparing die wordt ingegeven door financiële overwegingen.

Op de belangrijke verbindingen dient minimaal eens per uur ook een Intercity te rijden, omdat op lange afstanden stopdiensten echt te tijdrovend zijn.

Wij hebben de NS opnieuw om opheldering gevraagd. Het gaat hier om meer dan om ons gisteren gedane aanbod om niet op alle slakken zout te leggen.

Commentaar Rikus Spithorst 16 maart 2020

MET DE RIEMEN DIE WE HEBBEN

Het is jammer, dat de NS naast het schrappen van de spitstreinen, ook flink heeft moeten snijden in de treinseries die normaal gesproken de hele dag rijden. Bij het GVB in Amsterdam is forse rituitval bij bus en metro. De HTM kondigt rigoureuze frequentieverslechteringen aan. Connexxion heft de buurtbussen op en verwacht rituitval op de reguliere buslijnen. Oorzaak: ook heel wat machinisten, conducteurs en chauffeurs zitten nu ziek thuis.

U ziet, het OV wordt hard geraakt door de Corona-crisis, en ik verwacht dat het nog wel erger zal worden. En de hierboven opgeschreven opsomming is slechts een greep uit de problemen. Gelieve dat incomplete overzicht niet te zien als kritiek op vervoerders of hun personeel. Mij zijn meerdere gevallen bekend van mensen die hun vrije dag hebben opgeofferd om een trein, een tram, of een bus te gaan rijden. Hulde daarvoor.

We gaan ingewikkelde tijden tegemoet. Zorgelijke tijden, ook. We moeten als samenleving er het beste maar van zien te maken. De overheid heeft een lijst van “cruciale sectoren” opgesteld. Het OV is er daar een van. Dat is een mooie erkenning van het belang van het Openbaar Vervoer. Wij steunen die erkenning en uiten onze waardering door in deze ingewikkelde periode niet op alle slakken zout te leggen. Wij allen moeten roeien met de riemen die we hebben.

Ik wens de OV-sector wijsheid toe. En op het persoonlijke vlak herhaal ik de woorden waarmee een dierbaar ProRail-contact eind vorige week een e-mail aan mij afsloot: blijf gezond.

15 maart 2020

VERVOERDERS GAAN VERSTANDIG MET DE CORONA-CRISIS OM

De vervoerders in ons land gaan verstandig met de Corona-crisis om. Dat is de voorlopige conclusie van de Maatschappij Voor Beter OV.

Door overheidsmaatregelen (zoals onderwijs dicht) en maatregelen door bedrijven (zoals zoveel mogelijk thuiswerken) zijn er fors minder reizigers. Het (preventieve) ziekteverzuim bij vervoerders is hoog. Vervoerbedrijven zetten alles op alles om het OV zo goed mogelijk in stand te houden. Wel is het ingangsregime bij tram en bus aangepast om contacten tussen personeel en reizigers zoveel mogelijk te beperken. Op de trein wordt reizigers verzocht, zelf hun OV-chipkaart op de mobiele kaartlezer van de conducteur te houden. Al met al zijn dit aanpassingen die zeer verdedigbaar zijn.

Voor Beter OV zal de ontwikkelingen in en om het OV blijven volgen, maar zal zich terughoudend opstellen bij het becommentariëren van de gang van zaken. In de lastige periode die ons land thans treft, is herrie schoppen of paniek zaaien niet gepast.

12 maart 2020

NS COMMUNICEERT SLECHT OVER CORONA

Waar niet is, verliest de Keizer zijn recht. Sommige zegswijzen slaan de spijker op de kop. Dat geldt dus ook voor de NS. Vanaf morgen rijden de normaal in te zetten extra spitstreinen niet. Dat komt doordat de NS met een hoog ziekteverzuim te kampen heeft, vooral veroorzaakt door het Corona-virus. Geen reiziger is nu gebaat bij een snotterende conducteur die hoestend en niezend door de trein komt. De NS heeft er nu voor gekozen, het personeel zodanig in te zetten, dat de standaarddienstregeling kan worden uitgevoerd.

Voor Beter OV vindt de wijze van communicatie door de NS rond de Corona-crisis bedroevend. Eerdere vragen bleven onbeantwoord, en ook nu bleef de communicatie in eerste instantie beperkt tot slechts de mededeling dat er in de spits minder treinen zullen rijden. Juist in tijden van crisis dienen communicatie met stakeholders en voorlichting aan reizigers piekfijn in orde te zijn.

Voor Beter OV vindt het van belang, dat treinen uit zoveel mogelijk rijtuigen bestaan, om te voorkomen dat reizigers als haringen in een ton worden vervoerd, en elkaar daardoor besmetten. Dat er nu sprake is van een aanzienlijke reizigerskrimp, doet daar niets aan af.

Verder vindt Voor Beter OV dat op de stations tappunten dienen te worden geplaatst, waar passagiers hun handen extra kunnen wassen, en desgewenst desinfecterende handgels kunnen gebruiken. De NS en ProRail worden hierbij nogmaals opgeroepen, dit met spoed te organiseren.

Column Rikus Spithorst 2 maart 2020

COMMUNICEREN

“Geen commentaar.” “Wij kunnen dit bevestigen, noch ontkennen.” Als woordvoerders of voorlichters dit soort uitspraken doen, dan weet je het zeker: stront aan de knikker. Woordvoerders die niet terugbellen of -mailen: idem dito met een sterretje.

Over een sterretje gesproken: veel grafische vormgevers beelden het Corona-virus af als een soort klein sterretje. Een klein sterretje dat nu als een duveltje uit een doosje tevoorschijn is gekomen, en een wezenlijk gevaar vormt voor mensen die om wat voor reden dan ook een wat zwakkere gezondheid hebben. Het virus verspreidt zich graag op plekken waar veel mensen bij elkaar komen. Zoals Carnaval. Of het OV.

Dat was de afgelopen week reden voor mij om de vervoerbedrijven te bevragen, op welke wijze zij zich voorbereidden op de onvermijdelijke komst van het virus. Uitsluitend het Amsterdamse GVB had daar een antwoord op, de overige door mij geraadpleegde vervoerders hulden zich in stilzwijgen. Leest u de eerste alinea van deze column nog maar eens terug…

En donderdag was het zover. De eerste besmetting in ons land. Inmiddels staat de teller op10.

In tegenstelling tot de vervoerders zelf, had hun brancheorganisatie OVNL een paar dagen na mijn vragen aan de vervoerders wél een antwoord. U vindt dat elders op onze website.

We moeten geen paniek zaaien over het Corona-virus. Maar de buitengewoon onhandige wijze van (niet) communiceren van de meeste vervoerbedrijven leidt tot ongerustheid bij de reizigers en hun vertegenwoordigers. Dat moet dus beter. Veel beter.

Voor Beter OV kiest er regelmatig voor om zaken met vervoerbedrijven, politici en OV-autoriteiten achter de schermen af te stemmen. Niet alles is voor op de bühne. Maar ik zal er de komende tijd voor (moeten) kiezen om wat vaker de openbaarheid op te zoeken, wanneer vervoerders of anderen in de OV-sector niet de moeite willen nemen om op een serieuze wijze te communiceren met hun stakeholders.

29 februari 2020

OVNL GEEFT INZICHT IN CORONA-VOORBEREIDINGEN

Nadat de vervoerbedrijven amper reageerden op vragen (zie hieronder), hebben wij de branche-organisatie OV-NL om informatie gevraagd. Voorzitter Pedro Peters reageerde per omgaande.

OV-NL heeft rechtstreeks contact met ministerie en RIVM.

Alle vervoerbedrijven stemmen onderling via OV-NL de interne en externe communicatie af.

We hebben een alerteringssysteem waarbij alle OV-bedrijven een rechtstreekse contactpersoon hebben met ministerie in geval van calamiteiten of te ondernemen acties. Alle contactpersonen van de vervoerbedrijven hebben onderling een allerteringswerkgroep met OV-NL. Die lijnen met ministerie zijn kort. (Overigens bestaat dit systeem al langer. Ook voor andere “crisis-situaties” zoals aan terreurdreiging.)

Ministerie en RIVM zijn volledig in de lead. Wij volgen hun instructies.

Op dit moment geen extra instructies en maatregelen voor het OV, anders dan voor iedereen (hygiene etc.).

Vrijdag nog een briefing bijeenkomst gehad met het ministerie en RIVM en sectorvertegenwoordigers van luchtvaart, Schiphol, politie etc.

Daarnaast ook een app-groep met vertegenwoordigers van alle OV-bedrijven. De woordvoering- en communicatiemensen stemmen onderling per app ook actuele zaken af: vragen van personeel, reizigers etc.

Ook de opdrachtgevende overheden en ik namens de OV-bedrijven stemmen onderling af.

Achter de schermen natuurlijk ook met de experts van de bedrijven overleg over “what if”-scenario’s. Daar zitten we maandag ook weer mee om tafel om af te stemmen.

Voorlopig - ook met de twee huidige besmettingen in NL - geen opdracht van RIVM en noodzaak voor extra maatregelen, behalve de bekende.

27 februari 2020

CORONA-VIRUS

22:45 uur

Gisteren namen wij contact op met de OV-bedrijven, met de vraag welke voorbereidingen waren getroffen voor het geval het Corona-virus ons land zou bereiken. Onze gedachte was niet “of”, maar “wanneer”. Omdat wij geen paniek wilden veroorzaken, hielden wij deze zaak achter de schermen.

Wij schreven aan de vervoerders dit bericht:

(…) Gezien het oprukken van het virus worden wij wel graag meegenomen in plannen en maatregelen. Vandaar het verzoek om ons op de hoogte te brengen/houden. Niet zozeer om e.e.a. aan de grote klok te hangen, maar het gaat wel om de gezondheid van (ook) reizigers.

Doorgaans krijgen wij snel en volledig antwoord van de vervoerders op vragen van onze kant. Dit keer bleef het, met uitzondering van het GVB, angstvallig stil. Dat zijn wij niet gewend, en dat stilzwijgen baart ons dus zorgen.

Gezondheidsdeskundigen adviseren ter bestrijding van het Corona-virus twee zaken: houd afstand tot andere mensen, zeker wanneer zij een verkouden indruk maken, en was regelmatig je handen. Het OV wordt gekenmerkt door veelal grote hoeveelheden mensen die dicht opeen worden vervoerd. Daar is niet veel aan te doen. Wat wél zou kunnen, is dat in de treinen en op OV-knooppunten goede gelegenheid wordt geboden om handen te wassen en papieren handdoeken en tissues te bemachtigen.

Nogmaals, dat afgezien van het GVB, de vervoerders -zoals NS, Arriva, Connexxion, HTM, RET- niets konden melden over te nemen maatregelen, is zeer zorgwekkend. Het doet ons pijn, maar wij hebben er begrip voor als mensen met een matige of zwakke gezondheid, nu de Corona-crisis ook ons land heeft bereikt, het OV mijden.

22:15 uur

Over een half uur komen we met een eerste reactie op het feit dat in ons land de eerste Corona-besmetting een feit is. Juist plekken waar veel mensen dichtbij elkaar zijn, vormen een risico. Wij hebben voorafgaand aan deze ontwikkeling reeds contact met de vervoerbedrijven opgenomen.